طرح تحول سلامت زنده است
گروه اقتصاد اجتماعی|
صبح دیروز سالن اجلاس سران، میزبان همایش «عمران و سلامت»، با حضور رییس‌جمهور، وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، وزیر علوم، تحقیقات و فناوری و همچنین جمعی از استانداران، رییس‌های بیمارستان‌ها و رییس‌های دانشگاه‌های علوم پزشکی بود؛ همایشی که هدفش تقدیر از شرکای دولت در عمران سلامت و توسعه زیرساخت‌های عمرانی‌اش. رییس‌جمهور به عنوان سخنران اصلی این همایش، نخست با تاکید بر نقش دولت به عنوان بازیگر اصلی عرصه حکمرانی، تلویحا رقابت‌های سیاسی میان ارکان سیاسی نظام را منتفی دانست و یادآوری کرد که تمام اقدامات و فداکاری‌های ارکان نظامی کشور، تنها با پشتیبانی دولت امکان‌پذیر شده‌اند. او سپس از نگاه دولتش به موضوع سلامت گفت و با تایید روند طی شده در قالب طرح تحول سلامت، تاکید کرد که این طرح «زنده است».
حسن روحانی در این مراسم نخست با اشاره به توجه دولت یازدهم به بخش سلامت، گفت: در دولت یازدهم از آغاز و با وجود مواجهه کشور با مشکلات مختلف، از جمله وضع پیچیده اقتصاد، رکود تورمی، تحریم‌ها، وضعیت محیط زیست و نگرانی‌های آن و مشکلاتی که در خود بخش سلامت با آن مواجه بودیم، موضوع سلامت را یکی از دستورهای اصلی کار خود قرار دادیم.
او ادامه داد: تقریبا در 6 ماهه دوم سال 92 موفق شدیم برای مسائل مهم و اساسی کشور تصمیم‌گیری کنیم. برخی از تصمیمات اتخاذ شده در آن زمان به موقع و در چارچوب‌های پیش‌بینی شده اجرا شد و برخی دیگر نیز با تاخیر. اما به لطف خدا موردی وجود ندارد که نتوانسته باشیم از پیچ و خم‌های مشکلاتش عبور کنیم.
او با اشاره به اقدامات دولت در زمینه مذاکرات هسته‌یی و رفع تحریم‌ها، افزود: رفع تحریم‌ها نخستین گامی بود که لازم بود آن را حل و فصل کنیم. گرچه ممکن است برخی در مقام سوال حرف‌هایی در این زمینه بزنند، اما تحریم‌ها عاملی بود که حتی بخش‌های تجهیزات پزشکی، دارو و مواد اولیه داروسازی را نیز با مشکلاتی مواجه کرده بود. فشار تحریم‌های خارجی که بی‌رحمانه نسبت به مردم ایران وضع شده بود، بر کشور و برخلاف ادعای دنیای غرب، نه بر دولت بلکه بر زندگی مردم، وارد می‌شد.
رییس‌جمهوری گفت: زمانی که نفت تحریم می‌شود و درآمدهای کشور کاهش می‌یابد، این در همه خدمات دولت تاثیر می‌گذارد. نفت و مالیات هزینه‌های دولت را تامین می‌کنند، اما زمانی که درآمد نفتی و رشد اقتصادی وجود نداشته باشد، اخذ مالیات بسیار سخت و گاهی ناممکن می‌شود. به همین دلیل تصمیم ما در ابتدای دولت بر این شد که ظرف یک سال مساله تحریم‌ها را با مذاکره حل کنیم.
او با اشاره به برخی مخالفت‌ها با وزیر امور خارجه و دیپلمات‌های کشورمان در جریان مذاکرات هسته‌ای، ادامه داد: زمانی که در کشور بخواهیم در امر مهمی به پیروزی دست یابیم به حضور و موافقت مردم و همچنین حمایت و هدایت‌های رهبری و فداکاری کارگزاران نیازمند هستیم. در همین راستا چنانچه که بنا بود وزیر امور خارجه با چهارتا فحش و شعار از میدان خارج شود برجامی تحقق پیدا نمی‌کرد. گرچه برخی در سایت‌ها و روزنامه‌های خود و همچنین در مراسم 22 بهمن و در خیابان‌های تهران به وزیر امور خارجه ما توهین کردند اما آدم نباید به خاطر شعار عده‌یی از میدان خدمت خارج شود.
او افزود: فکر می‌کنید اگر کسی بخواهد در کشور تحولی ایجاد کند امریکایی‌ها، اسراییلی‌ها و برخی کشورهای معاند منطقه او را آزار نمی‌دهند؟ ما باید خود را برای همه سختی‌ها آماده کنیم. برای ما هدف نهایی کشور، ملت ایران، منافع ملی و نظام جمهوری اسلامی ایران است. ما در منطقه و خارج از آن دشمنانی داریم که باید در مقابله با آنها با یکدیگر حرکت کنیم و دست به دست یکدیگر دهیم.
رییس شورای عالی امنیت ملی با اشاره به حمایت‌های همه‌جانبه دولت جمهوری اسلامی ایران از دولت‌های عراق و سوریه گفت: در سخت‌ترین شرایط اقتصادی دولت ایران به ملت عراق کمک کرد. این کمک فقط به معنای فداکاری جانی نیست. گرچه عده‌یی با جان فداکاری می‌کنند و باید از آنها قدردانی کنیم، اما چه کسی حقوق این افراد و سلاح‌های آنها و همچنین پول تامین تمام اسلحه‌های مورد نیاز عراق برای مبارزه با داعش و تامین پول مورد نیاز مردم سوریه را در شرایط تحریم اقتصادی تامین کرده است؟ او با اشاره به حمله موشکی اخیر نیروهای نظامی ایران به برخی پایگاه‌های تروریستی داعش در سوریه، افزود: آنهایی که این موشک را پرتاب کرده‌اند، تلاش و فداکاری‌هایی کرده‌اند، اما سازنده موشک‌ها دولت و وزارت دفاع است و بخش اقتصادی کشور نیز پول آنها را تامین می‌کند.
نفت چالش اجرای طرح تحول سلامت
روحانی در ادامه سخنانش به موضوع سلامت بازگشت و گفت: مسائل مهم بهداشتی و زیست محیطی از جمله مهم‌ترین دستور کارهای دولت یازدهم بود. نباید بگذاریم مردم بیمار شوند. در همین راستا نخستین برنامه‌ریزی بخش سلامت کشور باید برای کاهش تعداد بیماران باشد.
او با اشاره به اجرای طرح تحول سلامت از ابتدای سال 93، ادامه داد: یکی از تصمیمات مهم دولت یازدهم در زمستان سال 92 طرح تحول سلامت بود که این طرح در شرایط سختی و تحریم از اوایل سال 93 اجرا شد. در آن روزها ما با کاهش بی‌سابقه قیمت نفت مواجه بودیم و شرایط به گونه‌یی بود که قیمت نفت یک‌باره از 120 دلار سقوط کرد و همه کشورهای صادرکننده نفت از جمله عربستان دچار مشکل شدند. اما دولت یازدهم با وجود همه مشکلات نه تنها از منابع صندوق توسعه استفاده نکرد، بلکه توانست 40 میلیارد دلار نیز به سرمایه این صندوق افزود.
او افزود: بخش بزرگی از بودجه جاری کشور مربوط به رفاه و کمک به اقشار محروم جامعه است. همچنین دومین بخش پرهزینه این بودجه مربوط به آموزش، بهداشت و بخش دفاع است. در همین راستا با وجود اینکه درآمدهای دولت با کاهش چشمگیری مواجه بود، دولت توانست با وجود همه مشکلات طرح تحول سلامت را ادامه دهد و نگذاشت که این طرح متوقف شود.
رییس‌جمهوری با تاکید بر اینکه بحث طرح تحول سلامت صرفا بحث پول و اراده دولت نیست، با اشاره به نقش پزشکان، پرستاران، مسوولان بیمارستانی و روسای دانشگاه‌های علوم پزشکی در زمینه تحقق این طرح گفت: تلاش نیروی انسانی یکی از دلایل اجرای موفق طرح تحول سلامت بود. همچنین چنانچه وزیر بهداشت که جزو پرکارترین و پرسفرترین وزرای دولت محسوب می‌شود، تلاش مضاعفی در این زمینه نمی‌کرد، طرح تحول بطور کامل به ثمر نمی‌رسید.
او با اشاره به تحقق وعده ایجاد 21 هزار تخت بیمارستانی از سوی وزیر بهداشت، ادامه داد: زمانی که در ابتدای دولت آقای قاضی‌زاده هاشمی وعده ایجاد21 هزار تخت بیمارستانی را می‌دادند، کار بسیار سختی به نظر می‌آمد، اما این وزارتخانه با کمک وزارت راه و شهرسازی و همچنین خیرین، علما، استانداران و مردم با تلاش خود توانست به این وعده تحقق بخشد.
او افزود: دولت راه تحول سلامت را ادامه خواهد داد. سلامت به عنوان یک اصل مهم برای دولت یازدهم مطرح بود و برای دولت دوازدهم نیز مطرح خواهد بود. باید برای اجرای و استمرار طرح تحول سلامت از خیرین و همچنین NGOها استفاده کنیم. باید اقدامات زیادی برای اینکه جامعه‌یی سالم و پرنشاط داشته باشیم صورت بگیرد.
روحانی در پایان پرسید: چرا کنار هم نباشیم و وحدت نداشته باشیم و مردم نشاط نداشته باشند و لبخند در صورت مردم، ما را خوشحال نکند؟ ادامه داد: همواره احتمال ایجاد مشکلاتی در آینده وجود دارد و ما از آینده اطلاعی نداریم، اما باید با اطمینان و امیدواری راهمان را ادامه دهیم و مردم را مأیوس نکنیم؛ چرا که امید، نشاط و سلامت جسم مردم می‌تواند جامعه‌یی سالم بسازد تا بتوانیم به اهداف بلند خود دست یابیم. او افزود: طرح تحول سلامت زنده است و راه خود را ادامه خواهد داد. دولت دوازدهم با همه تلاش و با کمک همه مردم این راه را ادامه خواهد داد و ما شاهد جامعه‌یی پرنشاط‌تر و سالم‌تر در ایران سربلند خواهیم بود.
دو درخواست آقای وزیر
پس از روحانی، وزیر بهداشت در این مراسم گفت: طرح تحول سلامت با سه هدف کاهش هزینه‌های مردم، افزایش دسترسی، توسعه زیرساخت‌های بهداشتی و درمانی طراحی و اجرا شد.
او ادامه داد: در زمینه کاهش هزینه‌های مردم بالغ بر 5000 میلیارد تومان هزینه کردیم تا پرداختی مردم از 40 درصد به هشت درصد رسید. پرداخت از جیبِ کلی مردم که بالای 55 درصد بود، بعد از طرح تحول به 40 درصد کاهش یافته است. این 15 درصد، رقم بالایی است؛ به ویژه اگر بدانیم برای هر یک درصد کاهش باید 790 میلیارد هزینه کنیم. البته درست است که کاهش مناسبی را در پرداخت از جیب مردم ایجاد کرده‌ایم، اما هدف تعیین شده در برنامه ششم توسعه، کاهش پرداختی مردم در حوزه سلامت به 25 درصد است.
او با اشاره به هدف دوم طرح تحول یعنی افزایش دسترسی مردم، ادامه داد: در این راستا کار هماهنگ کردن بیمه سلامت را پیش بردیم و این قانون، بعد از 20 سال در این دولت اجرا شد. نزدیک به 11 میلیون نفر، علاوه بر جمعیت روستایی تحت پوشش بیمه قرار گرفتند. همچنین 12 هزار پزشک و متخصص به سیستم اضافه کردیم و 30 هزار مراقب سلامت تربیت شد. 2500 مورد تجهیزات پزشکی جدید وارد بیمارستان‌ها شد و این اقدامات بخشی از رنج مردم در حوزه سلامت را التیام داد.
او با اشاره به هدف سوم طرح، افزود: در زمینه هدف سوم یعنی توسعه زیرساخت‌ها، شاهد توسعه مراکز بهداشتی و درمانی بودیم و این کار تا حدی انجام شد که به اعتراف افرادی که 30 سال در این حوزه کار می‌کنند، اقدامات وزارت بهداشت در قالب طرح تحول سلامت در زمینه توسعه زیرساخت‌ها مانند یک انقلاب بوده است. توانستیم 2.5 میلیون متر مربع فضای بیمارستانی را بازسازی و نوسازی کنیم. همچنین در ابتدای دولت قول ایجاد 21 هزار تخت بیمارستانی را دادیم و امروز تعداد تخت‌های بیمارستانی ساخته شده به 25 هزار تخت رسیده است. این در حالی بود که عده‌یی از همان ابتدا می‌گفتند رسیدن به چنین هدفی امکان‌پذیر نیست.
هاشمی گفت: ما در زمینه مرگ و میر مادران باردار و مرگ و میر نوزادان از رتبه 11 در منطقه به رتبه 3 رسیده‌ایم. این نتایج پاسخ به کسانی است که می‌گویند طرح تحول نظام سلامت درمان‌محور بوده است. اقداماتی که این دولت در حوزه بهداشت انجام داد در تاریخ انقلاب بی‌نظیر بوده است
تلاش‌ها برای رسیدن به سند چشم‌انداز
قاضی‌زاده هاشمی در ادامه با تاکید بر اینکه نتایج اقدامات طرح تحول سلامت تا پنج سال آینده دیده می‌شود و ثمر می‌دهد، گفت: رتبه ما در حوزه نوآوری از 106 به 75 رسیده و در عین حال 340 داروی جدید را هم روانه بازار کردیم، البته همه رونمایی‌های ما زمانی بوده که دارو وارد داروخانه شده است، بنابراین کار نمایشی انجام ندادیم.
او خطاب به رییس‌جمهوری ادامه داد: همه دولت‌ها همیشه علاقه دارند که در جهت توسعه جاده، ساخت سد و کارهای عمرانی حرکت کنند و اراده‌یی برای انجام کار در حوزه سلامت ندارند. شما برای نخستین بار این اشتباه تاریخی را اصلاح کردید و حوزه سلامت را جزو اولویت‌های خود قرار دادید و راهی را در پیش گرفتید که در آن نسبت به عمل به قانون و فرمایشات رهبری تاکید شده بود و تحقق آرزوی شهدا و انقلاب بود.
او افزود: با این همه رتبه ایران از نظر سرانه‌یی که دولت برای سلامت پرداخت می‌کند، در بین کشورهای سند چشم‌انداز، رتبه هشتم است. بنابراین نیاز به توجه به این حوزه همچنان وجود دارد. از رییس‌جمهور به دلیل حمایت‌هایشان از حوزه سلامت تشکر می‌کنم، اما بعد از رییس‌جمهور سازمان برنامه و بودجه، تامین اجتماعی، مجلس، صداوسیما، ائمه جمعه و سایر نهادها نیز باید کمک کنند؛ چرا که مشکلات کشور بدون تعهد همه ارکان نظام قابل حل نیست و همه باید کمک کنند.
بیمه‌ها تجمیع نشوند، تحول شدنی نیست
وزیر بهداشت بار دیگر رییس‌جمهوری را خطاب قرار داد و دو درخواستش را، یعنی «تجمیع صندوق‌های بیمه‌ای» و همچنین «پایدار شدن منابع سلامت» که برای ادامه طرح تحول ضروری دانست، اعلام کرد. او گفت: برای ادامه طرح تحول سلامت در مرحله اول باید مدیریت این بخش یکپارچه باشد. در صورتی که نتوانیم صندوق‌های بیمه را تجمیع کنیم، ادامه طرح شدنی نیست؛ چرا که برخی با تلاش‌هایشان اقدامات ما را از بین می‌برند و هر چه را ما می‌بافیم، پنبه می‌کنند.
او ادامه داد: از طرفی منابع‌مان هم باید پایدار باشد چرا که گره زدن منابع سلامت به پول نفت مشکلاتی را برای مردم ایجاد می‌کند؛ چرا که همه مردم با این حوزه سر و کار دارند.
او در پایان افزود: متاسفانه در فضای رسانه‌یی هم هر روز مشکلاتی را برایمان ایجاد می‌کنند. در عین حال امیدوارم یکپارچه شدن تولیت سلامت و پایداری منابع مورد توجه قرار گیرد و گروه‌های مختلف سیاسی با ما مهربان‌تر باشند و همه اعم از دولت، مجلس، قوه قضاییه و... با سلامت مردم مهربان‌تر باشند. این موضوع در سایه وفاق ملی شدنی است.
نیاز به قوانین جدید
وزیر بهداشت در حاشیه این مراسم و در جمع خبرنگاران، مهم‌ترین اولویت آینده نظام سلامت کشور را استقرار نظام ارجاع در کشور دانست و گفت: در راستای رسیدن به این موضوع نیز هم ارکان دولت و حکومت و هم مردم باید کمک کنند.
او ادامه داد اگر بخواهیم هزینه‌ها را کنترل کنیم، در مرحله اول باید به بحث بهداشت توجه کنیم که البته در دولت یازدهم زیرساخت‌های خوبی در این حوزه فراهم شد.
او افزود: بنابراین مهم‌ترین موضوع ما کاهش بار بیماری‌ها و کاهش هزینه‌ها از طریق استقرار نظام ارجاع است که البته کاری سخت است. چراکه باید درجهت آموزش نیروی انسانی، ایجاد مراکز مورد نیاز و فرهنگسازی آن کار کرد و امیدواریم همه ارکان حکومت در این زمینه کمک کنند.
قاضی‌زاده هاشمی گفت: مجلس شورای اسلامی باید برای یکپارچگی صندوق‌های بیمه و تولیت سلامت و پایداری منابع قوانینی را وضع کرده و حقوق مردم را تامین کند. همچنین باید قوانین جدیدی برای مقابله با تخلفات در این حوزه وضع شود تا حقوق مردم بیش از این تضمین شود.
