برجام؛ دولت دوازدهم و گشایش در مناسبات خارجی
عمر 4 ساله دولت یازدهم درحالی پایان یافت که «برجام» به عنوان مهم‌ترین دستاورد این دولت به گشایش‌هایی در حوزه روابط خارجی کشور انجامید و انتظار می‌رود این روند در سال‌های پیش رو با سرعت بیشتری ادامه یابد.
به گزارش ایرنا، پس از پایان دوره 4ساله دولت یازدهم، ملت ایران 29 اردیبهشت ماه امسال برای بار دوم به رویکرد تنش‌زدا و تعامل‌گرای دولت حجت‌الاسلام «حسن روحانی» رییس‌جمهوری رای دادند به این امید که در سال‌های پیش رو نیز شاهد گشایش‌هایی در زمینه‌های مختلف به ویژه حوزه روابط خارجی جمهوری اسلامی باشند؛ عرصه‌یی که به دنبال توافق هسته‌یی بین ایران و گروه 1+5 در قالب «برجام» دچار تحولی اساسی شد.
تحولی بزرگ در عرصه خارجی با دولت روحانی
تا پیش از روی کار آمدن دولت یازدهم، تحریم‌ها و محدودیت‌های خارجی با پشتوانه قطعنامه‌های شورای امنیت عرصه را برای نقش‌آفرینی ایران در منطقه و جهان تنگ کرده بود. از طرفی فشار ناشی از تحریم‌های هسته‌یی که بخش اعظم تحریم‌های ضد ایرانی را شامل می‌شد، وضعیت دشواری به هموطنان ما تحمیل و آنها را از تصور آینده‌یی روشن
مایوس می‌کرد.
در چنین فضایی با تشدید روزافزون تنگناهای بین‌المللی علیه جمهوری اسلامی، مردم ایران راه چاره را در گزینش دستگاه اجرایی جدید و پویا یافتند؛ دولتی که ضمن حفظ حقوق هسته‌یی ایران با تمرکز بر سیاست خارجی و حل مسالمت‌آمیز اختلافات فرسوده بین‌المللی، راهی منطقی برای برون‌رفت از این وضعیت بیابد.
توجه ویژه رییس‌جمهوری به این حوزه با در دستور کار قرار دادن اختلاف هسته‌یی باعث شد تا مخالفان دولت، روحانی را متهم کنند که همه تخم‌مرغ‌ها را در سبد مناسبات خارجی گذاشته و در صورت ناکامی در حل وفصل آن بر دشواری‌های اقتصادی خواهد افزود.
تنها چند ماه از آغاز مذاکرات می‌گذشت که توافق ژنو، امیدها را برای رهایی از این اختلاف یک دهه‌یی افزایش داد. به موازات آن، کشورهای مختلف جهان برای ورود به بازارهای ایران و توسعه مناسبات خود با تهران مصمم شدند اما توصیه و تهدیدهای امریکا مبنی به اشتیاق نشان ندادن برای توسعه مناسبات با ایران تا زمان توافق نهایی، مانعی در برابر شکوفایی روابط خارجی بود؛ مانعی که با برجام در تیر ماه 94 و اجرای آن در دی ماه همان سال به کلی برطرف شد.
در فضای پسابرجام و به دنبال ترددهای دیپلماتیک فراوان صدها توافق بین ایران و کشورهای مختلف از اقصا نقاط جهان از امضا گذشت که بسیاری از سندهای همکاری درحال عملیاتی شدن است. به عنوان نمونه روابط اتحادیه اروپا با ایران پس از برجام به کلی تغییر یافت. بروکسل متعهد به اجرای برجام در 3سال گذشته نه تنها هیچ گونه تحریم تازه‌یی علیه جمهوری اسلامی وضع نکرده بلکه همواره در پی گسترش مناسبات با تهران بوده است.
قراردادها و توافقات موفقیت‌آمیز در حوزه‌های انرژی، صنعت خودرو، هواپیما و... از تمایل و اشتیاق دو طرف حکایت می‌کند. حدود 3 هفته پیش بود که قرارداد 780میلیون دلاری بین رنو فرانسه و سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران(ایدرو) از امضای دو طرف گذشت. بنابر گفته«فدریکا موگرینی» مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، با امضای برجام بیش از 80 درصد فعالیت‌های تجاری میان ایران و اتحادیه اروپا به طور موفقیت‌آمیز به انجام رسیده است.
دولت تدبیر و طرح گفتمان جهان عاری از خشونت
از برجسته‌ترین ویژگی‌های دولت یازدهم که به احتمال قوی در دولت دوازدهم نیز نمود خواهد یافت انزجار از تروریسم و جریان‌های تندرو در مجامع منطقه‌یی و بین‌المللی است. جهان در 4سال گذشته هشدارهای مکرر رییس‌جمهوری ایران را درباره خطر جهانی شدن پدیده تروریسم به یاد دارد؛ موضوعی که از تریبون مجمع عمومی سازمان ملل متحد انعکاس می‌یافت.
روحانی در همان سال نخست ریاست‌جمهوری(سال 92) در جریان شصت‌وهشتمین نشست مجمع عمومی، خطر افراط‌گرایی را برای جهان در قالب طرح «جهان علیه خشونت و افراطی‌گری» مطرح کرد؛ طرحی که با استقبال کشورهای حاضر در مجمع مواجه شد و به تصویب آنان رسید. این موضوع زمانی از طرف روحانی در مجمع عمومی طرح شد که گروه‌های تروریستی همانند امروز شناخته شده نبودند و امکان خفه کردن این جریان‌ها در نطفه وجود داشت.
نگرانی رییس‌جمهوری ایران نسبت به این موضوع مهم باعث شد تا وی در سال‌های بعد نیز بر ضرورت مقابله جهانی با گروه‌های افراطی و ستیزه‌جویان تندرو تاکید کند.
در این مدت پهنه جهان از خاورمیانه گرفته تا اروپا و امریکا به دلیل اقدامات خشونت‌بار جریان‌های تروریستی ناامن شده و شمار زیادی از مردم بی‌گناه در سراسر این کره خاکی قربانی اقدامات تندروانه تروریست‌ها شده‌اند.
انتظار می‌رود، رییس‌جمهوری در روزهای نخست مهر ماه که طبق روال هر سال با هدف شرکت در مجمع عمومی سازمان ملل عازم نیویورک می‌شود بار دیگر بر خطر تروریسم و راهکارهای مقابله عمقی با آن تاکید کند. این نشست مجمع درحالی برگزار می‌شود که گروه‌های تروریستی به خصوص داعش در عرصه میدانی درحال شکست کامل و نابودی‌اند اما خشکاندن ریشه اندیشه‌های افراط‌گرایی موضوعی زمانبر و دشوارتر خواهد بود.
در مجموع، دیپلماسی فعال و پویای ایران در سطوح مختلف نه تنها شمشیر دشمنان را کند کرده بلکه جایگاه جمهوری اسلامی را در مجامع و گروه‌بندی‌های بین‌المللی ارتقا داده است. حضور نزدیک به 500 میهمان خارجی در قالب هیات‌های گوناگون از قاره‌های اروپا، آسیا، امریکای لاتین و آفریقا در جریان تحلیف رییس‌جمهوری ایران از جایگاه بالای کشورمان حکایت داشت ضمن اینکه حاوی پیامی مبنی بر استقبال جهانی از تکرار رویکرد موجود در ایران بود.
