رفع حبس نقدینگی بانک‌ها در بورس
مسعود کرباسیان، وزیر امور اقتصادی و دارایی و ولی‌الله سیف، رییس کل بانک مرکزی توافقنامه‌یی در راستای برطرف کردن مشکلات بانک‌ها و موسسه‌های اعتباری در برگزاری مجامع عمومی و تصویب صورت‌های مالی سالانه امضا کرده‌اند. این جلسه با هدف حل و فصل مشکلات در حوزه تنظیم صورت‌های مالی و گزارش سالانه بانک‌ها که برگزاری مجامع عمومی را تحت تاثیر قرار داده، برگزار شده است.(گزارش مبسوط این تفاهم را می‌توانید در صفحه 4 بخوانید.)
به گزارش«تعادل» توقف طولانی‌مدت نمادها می‌تواند از بدترین اتفاقات برای سهامداران بورس باشد این رویداد می‌تواند سرمایه‌گذار را از دسترسی به سرمایه خود منع کند و به نوعی باعث خروج همیشگی نقدینگی به محض بازگشایی نمادها در بازار سرمایه شود. بر این اساس و با توجه به دستورالعمل جدید، کاهش ریسک بازار سرمایه می‌تواند ازجمله دستاورد‌های این مصوبه محسوب شود اما این اتفاق به طور مشخص گروه خاصی را متاثر نمی‌کند و فقط تسهیل شرایط برای صنعت بانک در بازار سرمایه رقم خواهد خورد. براساس این مصوبه، ابهام بانک‌ها در مورد ارائه گزارش‌های مربوط به صورت‌های مالی برطرف شده است و در صورت تکمیل اطلاعات بانک‌ها و ارائه گزارش‌های حسابرسی شده مناسب و بدون مانع، سازمان بورس در نخستین فرصت اقدام به بازگشایی نماد بانک‌ها در بازار سرمایه می‌کند.
مصوبه‌ای برای پایان غائله بانک‌ها
در عین حال، سال گذشته بود که دستور بانک مرکزی در مورد تکالیف مجامع بانک‌ها و لزوم ارائه گزارش‌های مدنظر منجر به شکل‌گیری غائله‌یی برای سهامداران و بانک‌ها و مدیران بازار سرمایه و بانک‌ها شد که هنوز هم با عدم برگزاری مجمع سالانه و توقف طولانی‌مدت نماد بانک‌هایی چون صادرات، پارسیان، پاسارگاد و...
ادامه دارد. آخرین تحولات مربوط به این موضوع مهم که با بلوکه شدن سرمایه‌های هزاران نفر از سهامداران حقیقی و حقوقی همراه شده، نشان می‌دهد در برابر عدم نتیجه‌بخش بودن برنامه‌های وزیر قبلی اقتصاد، وزیر جدید اقتصاد و رییس کل بانک مرکزی تصمیمی مهم درباره گزارش‌های حسابرسی شده بانک‌ها(حتی برای برخی بانک‌ها دو سه گزارش تهیه شده) گرفته‌اند که می‌تواند گره کور دو سال اخیر صنعت بانکداری و توقف نمادها و برگزاری مجامع را باز کند و منجر به شفاف‌سازی بانک‌ها شود.
درحالی بازار از ماه‌ها پیش پیگیر تعیین تکلیف بانک‌های بورسی و فرابورسی و بازگشایی نمادها به خصوص بانک صادرات(با غیبت 15ماهه) بود که به مصوبه مهم وزارت اقتصاد و بانک مرکزی دسترسی یافت که براساس آن صورت‌های مالی و گزارش‌های سالانه بانک‌ها تعیین تکلیف و استاندارد شده و می‌تواند حسن ختامی برای حل غائله دو ساله بانک‌ها شود.
از سویی براساس این مصوبه که 21شهریور در 7 بند به امضای مسعود کرباسیان و ولی‌الله سیف رسیده، اصلاحاتی مدنظر قرار گرفته و بانک‌ها ملزم فقط به ارائه یک صورت مالی و یک گزارش حسابرسی برای برگزاری مجمع شده‌اند. علاوه بر این مصوبه، 28شهریور اداره نظارت بر بانک‌ها و موسسات اعتباری بانک مرکزی نامه‌یی نمونه به همه 33بانک و موسسه مالی و اعتباری و 17موسسه حسابرسی ارسال کرده و خواسته تا مفاد مصوبه جدید وزارت اقتصاد و بانک مرکزی رعایت شود.
تاثیر مهم در بازگشایی نماد بانک‌ها
با توجه به تحولات اخیر، مدیر نظارت بر ناشران سازمان بورس با اعلام اثر مصوبه مهم وزارت اقتصاد و بانک مرکزی می‌افزاید: در برآورد کلی امکان بازگشایی نماد بانک‌ها بدون برگزاری مجمع وجود دارد اما گزارش حسابرسی شده ملاک است. سعیدمحمد علیزاده درباره اثر مصوبه مهم وزارت اقتصاد و بانک مرکزی مبنی بر تعیین تکلیف صورت‌های مالی و گزارش‌های سالانه بانک‌ها گفت: براساس این مصوبه، ابهام بانک‌ها در مورد ارائه گزارش‌های مربوط به صورت‌های مالی برطرف شده است. وی ادامه داد: تا پیش از این 15بانک حاضر در بورس و فرابورس که با توقف نماد روبه‌رو هستند، اعلام می‌کردند امکان ارائه اطلاعات را ندارند اما با این مصوبه چنین بهانه و مانعی برطرف شده است. مدیر نظارت بر ناشران سازمان بورس در برابر این سوال که با این اوصاف اگر بانکی اقدام به تکمیل اطلاعات الزامی و انتشار در کدال کند، آیا می‌تواند شاهد بازگشایی نماد باشد یا خیر و باید حتما مجمع سالانه را برگزار کند؟ توضیح داد: در یک برآورد کلی امکان بازگشایی نماد بانک‌ها بدون برگزاری مجمع سالانه وجود دارد اما گزارش حسابرسی شده هر یک از بانک‌ها ملاک بوده و نیاز به بررسی دارد. علیزاده ادامه داد: در صورت تکمیل اطلاعات بانک‌ها و ارائه گزارش‌های حسابرسی شده مناسب و بدون مانع، سازمان بورس در نخستین فرصت اقدام به بازگشایی نماد بانک‌ها می‌کند چراکه با توقف چند ماهه بانک‌ها، موضوع نقدشوندگی از اهمیت بالایی برخوردار است.
ضرورت ارائه اطلاعات برای تهیه گزارش و برگزاری مجمع
در سویی دیگر هم عضو هیات عامل سازمان حسابرسی درباره مصوبه مهم وزارت اقتصاد و بانک مرکزی معتقد است: براساس این مصوبه، بانک‌ها باید اطلاعاتی را به حسابرسان ارائه دهند تا گزارش‌های حسابرسی شده، تهیه و امکان برگزاری مجمع سالانه فراهم شود. موسی بزرگ‌اصل درباره مصوبه مهم وزارت اقتصاد و بانک مرکزی و تعیین تکلیف صورت‌های مالی و گزارش‌های سالانه بانک‌ها اظهار کرد: با این مصوبه وضعیت بانک‌ها شفاف شده و مواردی مانند برگزاری مجمع و توقف نماد روشن شد. وی ادامه داد: براساس این مصوبه، بانک‌ها باید اطلاعاتی به حسابرسان ارائه دهند تا گزارش‌های حسابرسی شده ،تهیه و امکان برگزاری مجمع سالانه با مجوز بانک مرکزی فراهم شود. بزرگ در مورد برخی تکالیف سازمان حسابرسی که در این مصوبه اعلام شده، توضیح داد: تکالیف اعلامی مربوط به آینده و زمانبر است و سازمان حسابرسی اقداماتی برای موارد اعلامی انجام خواهد داد.
لزوم تغییر دیدگاه
این درحالی است که عضو شورای عالی بورس و اوراق بهادار پیش از این با بیان اینکه کنترل سود سهام بانکی به دلیل اینکه رقم بزرگی را تشکیل نمی‌دهد، مشکلی را حل نمی‌کند، گفت: بانک مرکزی نظارت خود برای کنترل سود سهام بانکی را باید به کنترل سود سپرده‌ها تغییر دهد. حسین عبده‌تبریزی با بیان اینکه ادامه وضعیت کنونی بانک‌ها به بورس لطمه می‌زند به ایرنا می‌گوید: بانک مرکزی به جای سهامداران باید به سپرده‌گذاران فشار وارد کند. عضو شورای عالی بورس و اوراق بهادار اضافه کرد: مبلغی که سهامداران به عنوان سود سهام بانک‌ها دریافت می‌کنند، قابل مقایسه با سود سپرده‌گذاران نیست. عبده‌تبریزی ادامه داد: توزیع نکردن سود در بین سهامداران مشکلی را حل نمی‌کند بلکه بانک‌ها نباید چنین سودهای بالایی را به سپرده‌گذاران پرداخت کنند. عضو شورای عالی بورس و اوراق بهادار یادآور شد: اکنون بانک‌ها از طریق صندوق‌ها، نرخ‌های سود بالایی را پرداخت می‌کنند که باید کنترل شود.
وی با بیان اینکه کنترل سود سهام به دلیل اینکه رقم بزرگی را تشکیل نمی‌دهد، مشکلی را حل نمی‌کند، گفت: دامنه سود سهام بانکی از صفر ریال تا 20هزار میلیارد ریال در بزرگ‌ترین بانک در نوسان است درحالی که سالانه یک میلیون و 500 هزارمیلیارد ریال سود سپرده پرداخت شده که قابل مقایسه با سود سهام بانکی نیست. عضو شورای عالی بورس و اوراق بهادار ادامه داد: شاید در نظام کنترل و نظارت دچار مشکل شده‌ایم و جای نادرست و اشتباهی را کنترل می‌کنیم. این روزها وضعیت نمادهای بانکی در بورس خوشایند نیست و نمادهای این گروه مدت‌ها متوقف بوده و مشخص نیست چه زمانی به تالار معاملاتی بازمی‌گردند.
بیش از یک ماه پیش نماد بانکی بورس برای برگزاری مجامع سالانه و تصویب صورت‌های مالی متوقف شد و قرار بود این نمادها براساس روال عادی معاملات در بورس پس از چند روز بازگشایی شوند اما این اتفاق رخ نداد. این نمادهای بانکی به علت اختلاف با بانک مرکزی درباره استانداردهای جدید تنظیم صورت‌های مالی متوقف مانده و رایزنی مسوولان بازار سرمایه برای تعیین تکلیف آنها نیز بی‌نتیجه مانده است. طولانی شدن زمان توقف نمادهای بانکی که امکان خرید و فروش را به مالکان سهام این نمادها نمی‌دهد باعث سرگردانی و اعتراض سرمایه‌گذاران شده و وعده‌ها درباره برگزاری مجامع این شرکت‌ها و بازگشایی نمادها نیز تاکنون تحقق نیافته است.
