داوطلبانههای اجباری
این داستان تکراری پایان شهریور و اول مهر هر سال است؛ داستان دریافت پول از اولیای دانشآموزان مدارس دولتی و هیات امنایی.
آموزش و پرورش در عمل، اولویت دولت نیست و بودجه کم این وزارتخانه، کفاف دخل و خرجش را نمیدهد. گرچه دولت و وزیر آموزش و پرورش از لزوم ایجاد تحول در ساختار نظام آموزشی کشور سخن میگویند و تاکید میکنند که آنچه در مدارس آموزش داده میشود با چیزی که در جامعه جریان دارد متفاوت است و وزیر، وضعیت این سیستم را اسفناک میداند، اما در نظر گرفتن بودجهیی برای پژوهش و بررسی علمی ایجاد تحول در نظام آموزش و پرورش بیشتر به شوخی شبیه است. در شراطی که دولت بودجه هزینههای عمومی مدارس را پرداخت نمیکند یا بخشی از مسوولیت خود در مدیریت مدارس را به هیات امنا واگذار کرده، مدارس هم ناگزیر به بلند کردن دست به سوی اولیای دانشآموزان هستند. دستی که قانون میگوید باید کوتاه باشد.
طبق اصل 30 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، «دولت موظف است وسایل آموزش و پروش رایگان رابرای همه ملت تا پایان دوره متوسطه فراهم سازد و وسایل تحصیلات عالی را تا سرحد خودکفایی کشور بهطور رایگان گسترش دهد. »
هر سال مسوولان آموزش و پرورش در حالی تاکید میکنند دریافت وجه در مدارس دولتی و هیات امنایی از اولیای دانشآموزان خلاف است که تامین هزینههای جاری بسیاری از مدارس، به عهده خود مدرسه قرار گرفته است. از طرفی نظارتی بر میزان وجوه دریافتی و محل هزینهکرد این وجوه نیست.
آموزش و پرورش میگوید دریافت وجه نباید اجباری باشد، اما دانشآموزان و خانوادههایشان هستند که میدانند وقتی مدرسه درخواست پول میکند، اولیا چارهیی جز پرداخت ندارند. از طرفی حتی دریافت وجه داوطلبانه نیز طبق اصل 30 قانون اساسی خلاف است و نباید صورت بگیرد.
حالا رییس توسعه انجمن اولیا و مربیان وزارت آموزش و پرورش از شروط دریافت پول در مدارس دولتی میگوید. بهگفته او مدارس میتوانند با رعایت شرایطی از اولیای دانشآموزان وجه دریافت کنند.
محمدرضا ولیزاده در نشست خبری مدیرکل انجمن اولیا و مربیان گفت: از کلیشه و قالبهای ذهنی که نسبت به انجمن اولیا وجود دارد دور شویم. تلاش کنیم عملکردهای سنتی را فراموش و عملکردهای جدید را بیان کنیم. رییس توسعه انجمن اولیا و مربیان ادامه داد: در ابتدای سال تحصیلی بر اساس فرایند مردمی، انجمن اولیا و مربیان تشکیل میشود. او ادامه داد: انجمن اولیا و مربیان ۵ وظیفه اصلی دارد. والدین در برنامهریزی، اجرا، مشارکت و همکاری و نظارت نقش دارند. او اظهار کرد: در هفته پیوند اولیا و مربیان جایگاه انجمن اولیا و مربیان بیان میشود. بررسیهای ما از مدارس نشان داده است هر جا انجمن اولیا در تصمیمات مشارکت داشته عملکرد بهتر بوده است. وی یادآور شد: متاسفانه اصحاب رسانه و برخی از مردم معتقدند دریافت وجه در مدارس غیرقانونی است در صورتی که در قانون داریم که مدیران میتوانند با رعایت شروطی همچون داوطلبانه بودن، خارج از فصل ثبت نام وجوهی را در قالب رسید رسمی از آموزش و پرورش دریافت کنند. ولیزاده همچنین گفت: «اگر انجمن اولیا نیز تصویب کند که مدرسه حق دریافت وجه ندارد، مدرسه حق دریافت وجه را ندارد. »
حسن روحانی رییسجمهوری و مهدی بطحایی وزیر آموزش و پرورش اول مهر امسال و در آیین بازگشایی مدارس، انتقادهای تندی به سیستم آموزشی کردند؛ سیستی که بطحایی نزدیک به 30 سال سابقه مدیریت در آن دارد و حسن روحانی نیز از چهار سال گذشته با انتخاب وزرای مختلف، سعی کرده بر روند آن تاثیر بگذارد. به گفته روحانی، امروز اگر دانشآموز دارای 12 سال تحصیل ما را با یک دانشآموز کشور پیشرفته که او هم 12 سال تحصیل کرده، کنار هم قرار دهیم، میبینیم که داشتههای او بیشتر از دانشآموز ماست چرا که در مدارس ما بیشتر بر حفظیات تکیه شده است تا پرورش خلاقیتها و کسب مهارتها.
حالا با وجود این انتقادهای دولت به سیستم آموزشی، آیا نگاه کلان به آموزش و پرورش و همچنین بودجه سال 97 این وزارتخانه تغییری خواهد کرد، یا سال بعد هم بحث بر سر این است که مدارس از اولیای دانشآموزان پول اجباری بگیرند یا اختیاری؟ باید منتظر بود.