۳۳ سال تا رکوردزنی ایران در سالمندی

ایران در حال پیر شدن است؛ از اعلام این نگرانی مدت‌ها است که می‌گذرد و هرچند وقت یک‌بار نیز درباره آن هشداری داده می‌شود، اما هنوز برنامه‌یی جامع که نظر همه دست‌اندرکاران و دستگاه‌های مسوول برای حمایت‌های اجتماعی از جمعیت سالمندان آینده ایران را تامین کند، تدوین نشده است.

یکی از نگرانی‌های ایران در زمینه جمعیت، رکورددارشدن از نظر آمار سالمندان است؛ به‌طوری‌که رییس اداره سلامت سالمندان وزارت بهداشت اعلام کرده است که براساس پیش‌بینی‌های انجام شده، در سال ۲۰۵۰ ‌درصد جمعیت سالمند در ایران، از میانگین جهان و آسیا بیشتر خواهد بود. مهین عظیمی با بیان اینکه افزایش امید به زندگی دستاورد مثبت توسعه اجتماعی، اقتصادی در دنیا است، اظهار کرد: پیامد طبیعی افزایش امید به زندگی، سالخوردگی جمعیت است. تمام کشورهای جهان نیز با این پدیده روبه‌رو هستند و با توجه به اینکه هر سال امید به زندگی افزایش و مرگ و میر کاهش می‌یابد، روند سالخوردگی جمعیت برگشت پذیر نیست و پیری جمعیت چالشی دایمی در جهان خواهد بود.

او درباره‌درصد جمعیت سالمند در کشور نیز به ایسنا گفت: بر اساس سرشماری سال ۱۳۹۵ از جمعیت ۷۹ میلیونی کشور، ۷۴۱۴۰۹۱ نفر یعنی 9.28‌درصد سالمند هستند. پیش‌بینی می‌شود ‌درصد سالمندان ایران تا سال ۲۰۲۵ میلادی، به ۱۰ و تا سال ۲۰۵۰ به بیش از ۳۰‌درصد برسد. بر اساس این پیش‌بینی در سال ۲۰۵۰‌درصد جمعیت سالمند در ایران از میانگین جهان و آسیا بیشتر و از هر سه نفر، یک نفر سالمند خواهد بود. رییس اداره سلامت سالمندان وزارت بهداشت با تاکید بر اینکه روند فعلی رشد‌درصد سالمندی در کشور ضرورت برنامه‌ریزی برای کنترل مسائل سالمندی را افزایش می‌دهد، افزود: با توجه به این موضوع نیاز به برنامه‌های وسیع‌تر و ضرورت پرداختن به موضوع سلامت و سالمندی نیز به عنوان اولویتی مهم بیش از پیش مورد توجه قرار می‌گیرد. بند ۷ سیاست‌های جمعیتی ابلاغی از سوی مقام معظم رهبری درباره فرهنگسازی برای احترام و تکریم سالمندان و ایجاد شرایط لازم برای تامین سلامت و نگهداری آنان در خانواده و پیش‌بینی سازوکار لازم برای بهره‌مندی از تجارب و توانمندی‌های سالمندان در عرصه‌های مناسب است. همچنین بند ۱۵ سیاست‌های کلی خانواده ابلاغی مقام معظم رهبری نیز مربوط به اتخاذ روش‌های حمایتی و تشویقی مناسب برای تکریم سالمندان در خانواده و تقویت مراقبت‌های جسمی و روحی و عاطفی از آنان است. او با تاکید بر اینکه پیری الزاما با بیماری همراه نیست، تصریح کرد: با افزایش سن، بیماری‌های غیرواگیر و مزمن که معلولیت و ناتوانی را به دنبال دارند، افزایش پیدا می‌کند. پیشگیری از عوامل خطرساز محیطی مانند نداشتن تحرک و فعالیت بدنی، رژیم غذایی نامناسب، مصرف دخانیات و... حتی اگر در سالمندی شروع شود باز هم می‌تواند بروز یا شدت این بیماری‌ها را کاهش دهد. اگر مداخلات بهداشتی به موقع و کافی باشد، لزوما سالمندی همراه با هزینه‌های پزشکی نخواهد بود. مراقبت دوره‌یی سالمندان در کنار آموزش شیوه زندگی سالم می‌تواند با کاهش بار بیماری و افزایش امید به زندگی توأم با سلامت، به سالمندی سالم و فعال منجر شود. به گفته رییس اداره سالمندان وزارت بهداشت، در ایران امید به زندگی سالم ۷۴ سال و امید به زندگی با ناتوانی ۶۴ سال برآورد شده است؛ یعنی انتظار داریم افراد تا ۶۴ سالگی سالم باشند و بعد از آن، بیماری‌ها و معلولیت‌ها آغاز شود. عظیمی افزود: روند سالمندی را می‌توان به سه گروه سالمندی همراه با سلامت، سالمندی طبیعی و سالمندی همراه با بیماری تقسیم کرد. هدف ما افزایش تعداد گروه اول است. رسیدن به این هدف از طریق آموزش فراگیر به سالمندان و ارائه خدمات مورد نیاز آنان تحقق پیدا می‌کند. به همین دلیل در حال حاضر یکی از مهم‌ترین برنامه‌ها در کشورهای توسعه یافته ارتقای آگاهی و افزایش توانمندی سالمندان برای مراقبت از خود است. در خدمات نوین سلامت سالمندان نیز دو برنامه آموزش شیوه زندگی سالم در دوره سالمندی و مراقبت سالمندان در نظر گرفته شده است.

رییس اداره سالمندان وزارت بهداشت با اشاره به برنامه وزارت بهداشت برای انجام مراقبت‌های سالمندی در شبکه بهداشت و درمان کشور، ادامه داد: سالمندان تصور می‌کنند حتما باید بیمار شوند تا به پزشک مراجعه کنند؛ در حالی که در بحث سالمندی باید برخی بیماری‌ها را غربالگری کنیم. حتی اگر تاکنون مشکلی نداشته‌اند باید سالی یک‌بار فشار خون، قندخون، تعادل و... را چک کنند. افسردگی در سالمندان نیز موضوع مهمی است، اما همیشه تظاهرات آن کاملا مشخص نیست. در دوره سالمندی ممکن است تظاهرات افسردگی با دردهای شدید جسمی یا تغییر خلق و خو همراه باشد؛ به همین دلیل سالمندان باید سالی یک‌بار سلامت روانی خود را بررسی کنند.

عظیمی همچنین اضافه کرد: کشورهایی که‌درصد جمعیت سالمندی بالایی دارند به جای پرداختن به هزینه‌های درمان که رقم بالایی دارند، تمام انرژی خود را روی قسمت آموزش و دوره‌های قبل از سالمندی گذاشته‌اند تا از بیماری‌های شایع و معلولیت‌های دوران سالمندی پیشگیری کنند. بررسی تغذیه مناسب، وزن متناسب و مراقبت از مفاصل و... در این زمینه انجام می‌شود تا از این طریق او را فعال نگاه دارند و کارهای روزانه خود را انجام دهد.