حرکت به سوی اقتصاد استارت‌آپی
حضور استارت‌آپ‌ها در اقتصاد ایران با سرعتی به مراتب بیشتر از چیزی که فعالان اقتصادی انتظار داشتند، صورت گرفت. این سرعت تغییرات به حدی بود که بسیاری از صنف‌ها عملا در قبال آن غافلگیر شدند و نتوانستند واکنشی در قبال آن نشان دهند. در چنین شرایطی عملا طبیعتی بود که انتظار داشته باشیم پای این استارت‌آپ‌ها به زودی به تشکل‌ها باز شود. در مرحله اول برای قانونی شدن این تشکل‌ها نیاز به حضور به عنوان یک اتحادیه صنفی ضروری بود تا بحث مجوزهای استارت‌آپی ساماندهی شود. اما این موضوع به سختی و با کشمکش‌های زیادی صورت گرفت. اما در مرحله بعد اتاق بازرگانی که متوجه اهمیت موضوع شده بود به جای تقابل با استارت‌آپ‌ها تلاش کرد با ارائه خدمات گوناگونی اقدام به جذب آنها کند. بر همین اساس پروژه‌های مختلفی برای همراه کردن استارت‌آپ‌ها و تشکل‌ها شکل گرفت.
حضور استارت‌آپ‌ها در عرصه بین‌المللی
یکی از این پروژه‌ها نمایشگاه جی‌تکس 2017 از روز گذشته کار خود را در مرکز تجاری دوبی در امارات متحده عربی آغاز کرد و تا پایان هفته نیز برقرار است. در این رویداد بزرگ جهانی فعالان حوزه فناوری و کسبوکارهای نوین برای ارائه آخرین ایده‌ها و خلاقیت‌های خود گرد هم می‌آیند و به دنبال جذب سرمایه‌گذار خواهند بود.
هیات اعزامی اتاق تهران برای حضور در رویداد بزرگ فناوری جی‌تکس 2017 در دوبی که متشکل از 12 استارت‌آپ بخش خصوصی است، عازم محل این نمایشگاه در امارات شد تا توانمندی و ظرفیت‌های بخش خصوصی ایران در حوزه فناوری را به معرض نمایش بگذارد.
هومن حاجی‌پور، معاون کسبوکار و سرپرست هیات اعزامی اتاق تهران به نمایشگاه جی‌تکس 2017 با اشاره به اهداف اتاق برای حمایت از حضور 12 استارت‌آپ در این رویداد بزرگ حوزه فناوری و تجاری بین‌المللی گفت: پاویون جمهوری اسلامی ایران در سال‌های 2015 و 2016 با حمایت معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری، وزارت فرهنگ و ارشاد و صندوق نوآوری و شکوفایی در نمایشگاه جی‌تکس برپا شد اما این برای نخستین‌‌بار است که اتاق تهران هم به نمایندگی از بخش خصوصی کشور با افتتاح یک غرفه در این رویداد 12 استارت‌آپ را به این نمایشگاه اعزام می‌کند.
حاجی‌پور افزود: اتاق تهران در نمایشگاه جی‌تکس 2017 غرفه‌یی گرفته که به صورت رایگان در اختیار این استارت‌آپ‌ها قرار می‌گیرد تا آنها نسبت به معرفی توانمندی‌ها و کسبوکار خود اقدام کنند.
حاجی‌پور درباره روند انتخاب استارت‌آپ‌های صاحب صلاحیت، جهت بهره‌مندی از حمایت اتاق تهران برای حضور در نمایشگاه جی‌تکس 2017 دوبی نیز توضیحاتی ارائه داد و گفت: روند انتخاب به این صورت بود که ابتدا طی مکاتبات گسترده‌یی با مراکز شتاب‌دهی کسبوکار یا تقاضای مستقیم، تعداد 56 استارت‌آپ جهت حضور در فرآیند داوری، درخواست خود را به اتاق تهران ارائه دادند.
در مرحله اول غربالگری نیز 25 استارت‌آپ با در نظر گرفتن ملاک‌های مختلفی نظیر ایده، عمر شروع استارت‌آپ، سطح بهره‌مندی از فناوری و قابلیت تطابق با بازار‌های جهانی از میان درخواست‌های رسیده پذیرفته شده و به مرحله داوری رسیدند و در نهایت 12 استارت‌آپ با رای هیات داوران برگزیده شدند.
او ادامه داد: استارت‌آپ‌ها نه تنها در کشورهای توسعه‌یافته که در کشورهای منطقه نیز رو به رشد بوده و سرمایه‌گذارانی از سراسر جهان را به خود جذب کرده‌اند. حضور در این رویداد، فرصت بزرگی برای این استارت‌آپ‌ها و حوزه فناوری کشور است.
معاون کسبوکار اتاق تهران با اشاره به اینکه بیکاری به عنوان یکی از ابرچالش‌های اقتصاد ایران معرفی می‌شود، حرکت به سوی اکوسیستم استارت‌آپی را برای کشور الزامی دانست و گفت: جمعیت جوان و تحصیلکرده ایران توانمندی بالایی برای حضور و فعالی در کسبوکارهای نوین دارد و بازار کشور و منطقه نیز می‌تواند به عنوان بستری مناسب برای رشد استارت‌آپ‌ها و کاهش نرخ بیکاری در میان جوانان محسوب شود؛ مشروط بر اینکه ریسک‌های اقتصادی به حداقل برسد و با بهبود فضای کسبوکار؛ ترس از شکست در میان کارآفرینان جوان کاهش یابد.
حاجی‌پور با اشاره به اینکه اتاق تهران حمایت از کسبوکارهای نوین را در دستور کار خود قرار داده است، گفت: به دلیل رشد روزافزون شرکت‌های دانش‌بنیان، اتاق تهران در پی آن است که به بهبود شرایط رشد این شرکت‌ها از طریق تعامل با دولت و اصلاح قوانین و مقررات اقدام کند. چراکه وظیفه ذاتی اتاق، حمایت از بخش خصوصی است و بخش خصوصی اکنون درحال تغییر شکل به کسبوکارهای نوین و مبتنی بر فناوری اطلاعات و ارتباطات است.
تلاش برای ادغام ساختارها
درخصوص استارت‌آپ‌ها ما با این واقعیت روبه‌رو هستیم که از یک‌سو این کسبوکارهای جدید دارای ساختاری مخصوص به خود و متفاوت از ساختارهای قبلی و سنتی هستند و از سوی دیگر ساختار سنتی توانایی جذب این کسب‌وکارها را ندارد. برای چنین موضوعی باید برنامه‌هایی در نظر گرفت اما تاکنون کمتر برنامه‌یی در این خصوص در نظر گرفته شده است. برای مثال اگر یک برنامه مشخص برای استفاده از پتانسیل تاکسی تلفنی‌ها وجود داشت مطمئنا اسنپ منجر به ورشکستگی بسیاری از تاکسی تلفنی‌ها نمی‌شد و این ساختارها با هم ادغام می‌شدند.
در همین راستا اتاق بازرگانی تهران اقدام به برنامه‌هایی برای حل مشکل احتمالی کرده است. براین اساس معاون کسبوکار اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی تهران از برگزاری نخستین رویداد Tech Deal در اتاق تهران خبر داد. این رویداد که قرار است روز چهارشنبه 26 مهرماه امسال برگزار شود، فرصتی است تا صاحبان سرمایه و صاحبان ایده‌ها و طرح‌های فناورانه گردهم آمده و امکان همکاری، مشارکت و سرمایه‌گذاری در حوزه فناوری را بررسی کنند.
به گزارش روابط عمومی اتاق تهران، هومن حاجی‌پور با بیان اینکه این رویداد با مشارکت معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری، مرکز فن بازار ملی ایران، شرکت توسعه ارتباطات بازار شریف و اتاق بازرگانی تهران برپا می‌شود، افزود: در این رویداد، سرمایه‌گذاران و صاحبان صنایع با جدیدترین فناوری‌های دانش‌بنیان مرتبط با حوزه کاری خود آشنا می‌شوند. به گفته وی، در این رویداد فناوران و صاحبان طرح‌های نوآورانه، کارآفرینان، صنعتگران و مدیران تشکل‌های اقتصادی و صنعتی، بنگاه‌های سرمایه‌گذاری و مشتریان طرح‌های خلاقانه و اختراعات حضور دارند. حاجی‌پور افزود: در این گردهمایی، هیات داورانی متشکل از خبرگان صنایع مختلف نیز حضور دارند و به ارزیابی طرح‌های فناورانه و راستی‌آزمایی آن خواهند پرداخت.
معاون کسبوکار اتاق تهران با اشاره به اینکه در نخستین دوره از سلسله رویدادهای Tech Deal دو پنل تخصصی با موضوع تجهیزات پزشکی و نیز نانوفناوری و زیست‌فناوری برگزار می‌شود، تصریح کرد که مدیران تشکل‌های این دو حوزه در پانل‌ها حضور فعالانه خواهند داشت.
آینده‌پژوهی استارت‌آپی
مسیری که امروز برای استارت‌آپ‌ها آغاز شده در آینده به بسیاری از صنف‌ها خواهد رسید. در 2سال گذشته اکثر استارت‌آپ‌ها درباره کسبوکارهای ساده و ابتدایی بوده اما به نظر می‌رسد در آینده نزدیک شاهد حضور استارت‌آپ‌ها در مراحل جدی‌تری خواهیم بود. در سال‌های گذشته به خصوص در بخش خدمات در کشور ما استارت‌آپ‌های متعددی راه‌اندازی شده‌اند که هر روز به هزاران مشتری خود در رقابت با دیگران خدمات ارائه می‌کنند ولی متاسفانه تاکنون در حوزه کشاورزی استارت‌آپ‌های موفقی شکل نگرفته‌اند و راه‌اندازی نشده‌اند.
استارت‌آپ‌هایی که بتوانند به خصوص در بخش فروش محصولات کشاورزی، دامپروری و... فعالیت کنند و بتوانند خدمات به مشتریان ارائه دهند و در نهایت به توسعه و پیشرفت کشاورزی ایران منجر شوند.
در واقع آنچه تاکنون در حوزه کشاورزی و فعالیت‌های خلاقانه و استارت‌آپی رخ داده است تنها محدود به برگزاری چند دوره استارت‌آپ ویکند در این حوزه می‌شود که در شهرهایی مانند تبریز، گرگان و شیراز برگزار شده‌اند ولی ایده‌های مطرح شده در آنها نیز هنوز به مرحله اجرایی نرسیده‌اند یا آنچنان که باید و شاید مورد توجه قرار نگرفته‌اند.
همچنین در بحث‌های مالی و بیمه‌یی در حد ابتدایی شاهد استارت‌آپ‌هایی هستیم اما به نظر می‌رسد جای کار جدی‌تری در این خصوص وجود دارد. بر همین اساس احتمالا یک تحقیق آینده‌پژوهی می‌تواند اطلاعات بسیار مفیدی درباره استارت‌آپ‌های آتی به ایران بدهد اما سوال اساسی این است که چه برنامه‌یی برای همگرایی این تحولات با کسبوکارهای فعلی در دستورکار است؟
