«کج‌رفتاری؛ خمیرمایه اقتصاد رفتاری»
نوشته پروفسور تالر مترجم: بهنام شهایی
این کتاب درباره حوزه جذاب «اقتصاد رفتاری» (تلفیق روان شناسی و اقتصاد درباره فرآیند انتخاب و تصمیم‌گیری در زندگی شخصی و کاری و تصمیم‌گیری در سطح جامعه) است. اگر از یک اقتصاددان بخواهید درباره مساله‌یی یک راه‌حل به شما بدهد، حساب ویژه‌یی روی انگیزه‌های مادی (تشویق و جریمه) باز می‌کند. اما «اقتصاد رفتاری» به چیزهایی توجه می‌کند که «عوامل انگار بی‌ربط» هستند: چرا عابربانک‌ها ابتدا کارت بانکی را تحویل می‌دهند و سپس پول را؟
آیا هزینه دورهمی‌های هفتگی شراکتی باشد یا هر بار برعهده یکی از دوستان باشد؟ چگونه آدم‌ها برای وسائل جانبی یک خودرو گران‌قیمت به راحتی دست به جیب می‌شوند؟ چرا با وجود سیر بودن، محتوای بشقاب غذا را تا انتها می‌خورید؟ آیا هزینه استخر رفتن به صورت یکجا باشد یا اینکه هر هفته جداگانه محاسبه شود؟ چرا آدم‌ها از آژانس گرفتن بیزارند و خودرو شخصی را ترجیح می‌دهند؟ آیا اینکه همسایه‌ها و دوستان ما چه می‌کنند، تاثیری بر رفتار ما دارد؟ چرا نباید به رییس یا دوست خود تک‌پیشنهاد بدهید؟ آیا بهتر نیست خط‌مشی اهدای عضو در ایران از «ثبت‌نام برای اعلام عضویت» به «ثبت‌نام برای اعلام انصراف» تغییر کند؟ چرا مردم ایران پانصد هزار تومان ندادند تا یک‌میلیون تومان سهام عدالت به دست بیاورند؟
چرا شرکت‌های اینترنتی فرض را بر تمایل شما به شارژ خودکار اینترنت می‌گذارند؟ اگر می‌خواهید بر انتخاب‌های خود و دیگران تاثیر بگذارید، این کتاب را بخوانید و مطالعه آن را به دیگران توصیه کنید. عنوان این کتاب به انگلیسی
(Misbehaving: The making of Behavioral Economics) است و عنوان فارسی «کج‌رفتاری: خمیرمایه اقتصاد رفتاری» را به پیشنهاد دوست خوش‌فکرم دکتر مصطفی نصراصفهانی انتخاب کردم. مخاطب این کتاب کسانی هستند که با انتخاب‌کردن، خرج پول و تغییر رفتار اقتصادی سروکار دارند. این کتاب بر اساس مطالعات بی‌شماری که بعضا چندین جایزه نوبل را به همراه آورده‌اند یا چندین برنده جایزه نوبل را به چهارمیخ کشیده‌اند، به زبان ساده و توسط یک صاحب‌نظر تنبل و بذله‌گو به نام «ریچارد تالر»، استاد اقتصاد «دانشگاه شیکاگو» و برنده جایزه نوبل اقتصاد سال 2017 که به حق «پدر اقتصاد رفتاری» محسوب می‌شود، نوشته شده است. شما در مقام شهروند عادی، اقتصاددان، فروشنده، بازاریاب و سیاستمدار می‌توانید از این کتاب به چند شیوه مختلف استفاده کنید: خطاهای فکری خود و دیگران را بشناسید، به سوءاستفاده‌های شرکت‌ها و فروشندگان از خطاهای فکری خود و دیگران پی ببرید و راهکارهای تلنگرآمیزی را برای خود و دیگران در نظر بگیرید. کسانی که توضیحات «اقتصاد رفتاری» را در کلاس‌های آموزشی‌ام شنیده‌اند، ابتدا به خطاها و رفتارهای خود و دیگران حسابی می‌خندند، سپس از سوءاستفاده‌های دیگران عصبانی می‌شوند و در ادامه درباره شناسایی تلنگرهای تغییر رفتار خود و دیگران به فکر فرو می‌روند. ترجمه این کتاب تا چند روز آینده توسط انتشارات مهربان به بازار عرضه خواهد شد. به گزارش «تعادل» ریچارد هال تالر، یکی از بنیانگذاران اقتصاد رفتاری از دانشگاه شیکاگو، جایزه نوبل اقتصاد در سال 2017 را دریافت کرد. این جایزه بیشتر برای تشریح تالر درباره نحوه اثرگذاری ضعف‌های ذهن انسان بر تصمیم‌سازی‌ها و بازارها ارائه شد.
این اقتصاددان با طراحی آزمایش‌ها و شواهدی نشان داد، ضعف‌های ذهن انسان مانند عدم عقلانیت و کنترل ذهن می‌تواند کاربردهای فراوانی برای سیاست‌گذاران و نوآوران داشته باشد. کتاب اصلی تالر که پرفروش‌ترین کتاب سال 2008 شد، «Nudge» به معنای «اشاره یا تماس کوچک» نام دارد که در یک دهه اخیر پلی بین روان‌شناسی و اقتصاد برقرار کرد و مورد تحسین بسیاری از صاحب‌نظران قرار گرفت. کتاب مذکور استدلال می‌کند که برای بهبود نوآوری‌ها در دنیای امروزی باید آنها خود را در مواجهه با مکانیسم‌های تصمیم‌گیری‌های انسانی تنظیم کرده و به عبارت دیگر، نوآوران باید معمار انتخاب مصرف‌کنندگان باشند.
