کاهش قیمت ارز به دنبال عدم همراهی اروپا با ترامپ
گروه بانک و بیمه| احسان شمشیری|
روز گذشته روند نرخ ارز که متاثر از برخی عوامل فصلی و انتظارات ناشی از تحولات و اخبار روابط بین‌الملل است به دنبال سخنان موگرینی مبنی بر عدم همراهی اروپا با ترامپ در ارتباط با برجام، نرخ دلار، یورو و پوند با کاهش همراه شد اما قیمت سکه به دلیل بالا بودن قیمت جهانی آن در بازار تهران تغییر محسوسی نداشت.
به گزارش«تعادل» درحالی که سفته‌بازان ارزی از هفته گذشته به بهانه احتمال خروج امریکا از برجام بر نوسان بازار ارز افزودند و قیمت دلار را به بالای 4هزار تومان رساندند، قیمت ارزهای عمده و طلا کمتر از یک روز پس از اعلام مواضع رییس‌جمهوری این کشور در بازار با کاهش و نوسان همراه بود و صرافی‌های پایتخت نیز هر دلار امریکا را با ۱۲تومان کاهش نسبت به روز پنج‌شنبه گذشته ۴هزار و ۶ تومان فروختند همچنین هر یورو دیروز با ۲۹تومان افت ۴هزار و ۷۵۸تومان و هر پوند با یک تومان کاهش ۵ هزار و ۳۶۳تومان معامله شد. در بازار ارز مبادله‌یی نیز بانک مرکزی روز شنبه ارزش برابری 39 ارز عمده را در برابر ریال اعلام کرد که بر مبنای آن قیمت 26 ارز همچون دلار امریکا و پوند انگلیس نسبت به پنج‌شنبه گذشته افزایش و 12 ارز دیگر همچون یورو کاهش یافت؛ یک ارز نیز تغییری نداشت. هر دلار امریکا با 30ریال افزایش 34179ریال هر پوند انگلیس با رشد 147ریالی 45410ریال و هر یورو با 148ریال کاهش 40404ریال ارزشگذاری شد. بر این اساس اختلاف 4006تومانی دلار آزاد با نرخ 3418تومانی دلار مبادله‌یی به رقم 588 تومان کاهش یافته است. به نظر می‌رسد با توجه به موضع‌گیری جامعه اقتصادی اروپا نسبت به برجام و هر نوع تصمیم امریکا، افزایش یا کاهش قیمت دلار تابعی از هیجانات سیاسی نیست. امریکا در اقتصاد ایران نقش نافذ و فعالی ندارد اما اروپایی‌ها در ایران سرمایه‌گذاری کرده‌اند و با توجه به معاملات غیردلاری ایران با کشورهای مختلف اروپا و آسیا همچنین استفاده از ارزهای غیردلاری در بسیاری از مبادلات هر نوع اثرگذاری و اثرپذیری از تصمیم ترامپ و کنگره امریکا را باید به آینده موکول کرد. همچنین با وجود افزایش قیمت جهانی طلا که قیمت آن با 50 سنت افزایش به یک هزار و 304دلار و 30سنت رسیده هر قطعه سکه تمام بهار آزادی طرح جدید روز شنبه در بازار تهران با ۸۶۰ تومان افزایش نسبت به روز پنج‌شنبه گذشته یک میلیون و ۳۱۵هزار و ۸۶۰ تومان دادوستد شد.
همچنین هر قطعه سکه تمام بهار آزادی طرح قدیم با ۶ هزار و ۶۵۵ تومان افت نسبت به روز پنج‌شنبه گذشته یک میلیون و ۲۶۳هزار و ۳۴۵تومان معامله شد و نیم سکه بهار آزادی شاهد افت یک هزار و ۵۷۱ تومانی بود و ۶۶۵ هزار و ۴93تومان معامله شد. ربع سکه بهار آزادی نیز با رشد ۴هزار و ۹۳۲تومانی نسبت به روز پنج‌شنبه گذشته ۳۹۲هزار و ۹۳۲تومان و هر قطعه سکه گرمی نیز با یک هزار و ۹۹۰تومان افزایش ۲۵۴هزار و ۹۹۰تومان بود. هر گرم طلای ۱۸عیار نیز دیروز در بازار آزاد با ۵۳۱ تومان کاهش ۱۲۴هزار و ۷۱۳تومان ارزشگذاری شد.
در سامانه نظارت ارز(سنا) که میانگین قیمت فروش ارزهای عمده در صرافی‌های مجاز سراسر کشور درج می‌شود هر دلار امریکا 40هزار و 23ریال، یورو 47هزار و 731ریال و درهم 10هزار و 961ریال درج شد. کارشناسان معتقدند که بازار ارز تحت تاثیر عوامل مختلفی همچون سیاست‌های کلان اقتصادی، روند متغیرهای بنیادین و کلان، تحولات در روابط سیاسی و اقتصادی بین‌المللی، تغییرات نرخ برابری ارزهای جهان روا و عامل انتظارات قرار دارد و نرخ ارز بر متغیرهای اقتصادی همچون صادرات، واردات، سرمایه‌گذاری، تولید، مصرف و تورم آثار مختلف و هم‌جهتی دارد. بانک مرکزی معتقد است به عنوان سیاست‌گذار ارزی روند تعادلی مناسبی از نرخ ارز را دنبال می‌کند تا متضمن حداکثر شدن منافع اقتصادی کشور به نحو پایدار و متناسب با رویکردهای اقتصاد مقاومتی باشد. بانک مرکزی درحال حاضر ضمن پایش روند نرخ ارز که متاثر از برخی عوامل فصلی و انتظارات ناشی از تحولات روابط بین‌الملل است همچون گذشته نسبت به استمرار روند ثبات در بازار و دفع اختلالات اقدام خواهد کرد همانطور که در پاییز سال گذشته به خوبی شاهدش بودیم. نرخ بازدهی بازارهای دارایی داخلی به نحوی است که نرخ سود واقعی سیستم بانکی به نحو مطلوبی مثبت بوده و در مقایسه با بازدهی بازار ارز که توأم با ریسک است بسیار جذاب‌تر است همین امر موجب می‌شود، منابع مالی هموطنان ضمن برخورداری از بازدهی مناسب و فاقد ریسک در نظام بانکی صرف حمایت از تولید و اشتغال کشور شود و بازار ارز نیز با وجود تلاش سفته‌بازان ارزی در ایجاد نوسان و بهره‌برداری از حاشیه سودهای کوتاه‌مدت بتواند در طول زمان به روند با ثبات خود متناسب با تحولات متغیرهای اقتصادی ادامه دهد.
دولت معتقد است: همچون گذشته نسبت به استمرار روند ثبات در بازار و دفع اختلالات اقدام خواهد کرد. تلاطم و نااطمینانی در بازار ارز بر متغیرهای کلان اقتصادی تاثیرات منفی بر جای می‌گذارد و از این رو ثبات این بازار یکی از اصلی‌ترین اهداف بانک مرکزی است پس از تکانه و جهش شدید ارزی سال‌های 1390و 1391 بانک مرکزی در دولت یازدهم نسبت به ثبات‌بخشی به بازار ارز اقدام کرد و در عمل نشان داد که به خوبی توانایی حفظ ثبات بازار ارز را داشته و هم‌اکنون نیز دارد. در این مدت رویکرد بانک مرکزی بر این اساس بود که اولا مکانیسم بازار و عرضه و تقاضای ارز با اختلال مواجه نشود ثانیا در تنظیم سیاست‌های ارزی، میان روند و نوسانات زودگذر ارزی تفکیک قائل شده و جلو نوسانات شدید گرفته شود تا اقتصاد دچار تکانه ارزی نشود.
دلار گران‌تر نمی‌شود
ابوذر نجمی، تحلیلگر اقتصاد بین‌الملل با اشاره به افزایش قیمت دلار آزاد در هفته‌های اخیر گفت: بخش عمده این افزایش قیمت به واسطه پیش‌بینی‌هایی بود که بازار از مواضع احتمالی ترامپ داشت. بازارهای ایران معمولا اخبار و نتایج آن را پیش‌خور می‌کنند و چنانچه پیش‌بینی‌های بازار همان چیزی باشد که اتفاق می‌افتد عملا پس از وقوع حادثه یا آمدن خبر، بازار تاثیر چندانی نمی‌پذیرد کما اینکه در مورد موضع‌گیری رییس‌جمهور امریکا در برابر برجام نیز پیش‌بینی‌های بازار تقریبا همان چیزی بود که شب گذشته ترامپ به زبان آورد. نجمی ادامه داد: از آنجا که صحبت‌های ترامپ، تغییری در وضعیت قبلی ایران و برجام ایجاد نمی‌کند و بانک مرکزی نیز از اواخر هفته گذشته به بازی بازار ارز وارد شده و قیمت‌ها را نسبتا تثبیت کرده است؛ به نظر می‌رسد بازار واکنش زیادی به سخنان ترامپ نشان ندهد و چه بسا به زودی نرخ ارز اندکی کاهش یابد. وی با بیان اینکه اظهارات ترامپ از لحاظ فاندامنتال تاثیری بر اقتصاد ایران نداشته و عملا تحریمی نیز اضافه نشده است، گفت: پس از اجرایی شدن برجام، بخش عمده مبادلات و روابط اقتصادی ایران با کشورهای چین، روسیه و کشورهای اروپایی بوده که در شرایط فعلی نیز این کشورها حمایت خود از برجام و تمایل به همکاری با ایران را اعلام کرده‌اند. به گفته این تحلیلگر اقتصاد بین‌الملل، افزایش اخیر نرخ ارز باید از دیروز به بعد اتفاق می‌افتاد اما با پیش‌خور شدن اخبار عملا بازار کار خود را انجام داده و اکنون باید به روال عادی برگردد.
نجمی با اشاره به سابقه افزایش سنتی نرخ ارز در بازه زمانی شهریور تا آذر هر سال گفت: در شرایط فعلی به نظر می‌رسد، بازار کمی از اسکناس دلار خالی شده و این مساله به ویژه در نیمه دوم سال که عموما بازار ارز رونق بیشتری دارد و تقاضا برای ارز بازرگانی نیز افزایش می‌یابد، توانسته قدری بر وضعیت قیمتی بازار تاثیرگذار باشد. وی با اشاره به نزدیک شدن مسافرت‌های اربعین درباره اثرگذاری این مساله بر قیمت ارز تصریح کرد: با گشایش‌هایی که در روابط بانکی ایران و عراق رخ داده و دارندگان کارت‌های بانکی قادرند با کارت عضو شتاب از خودپردازهای عراقی ارز مورد نیاز را دریافت کنند به نظر نمی‌رسد تقاضای مسافران اربعین تاثیر تعیین‌کننده‌یی بر بازار ارز داشته باشد.
