اجرای استاندارد گزارشگری مالی «جهانی» به جای «ملی»
گروه بورس|سیاوش فرهادی|
گزارشگری بر مبنای IFRS که در حال حاضر در بیش از 120کشور انجام می‌یابد دارای امتیازات گسترده‌یی است که در این میان می‌توان به افزایش کیفیت محتوایی و شفافیت اطلاعات مالی، دستیابی به ارزش منصفانه بنگاه، اندازه‌گیری منطقی سود و فراهم شدن امکان تحلیل ریسک و مخاطرات بنگاه اشاره کرد.
به گزارش«تعادل» تهیه صورت‌های مالی بر مبنای استانداردهای بین‌المللی گزارشگری(IFRS) و تاثیرات آن بر همزبانی با اقتصاد جهانی در شرایطی که دولت توسعه مناسبات اقتصادی بین‌المللی را در دستور کار و اهداف خود قرار داده است در کانون توجه و اهتمام نهادهای ناظر و بنگاه‌های اقتصادی قرار گرفته است.
در این رابطه در سال 1395 به کارگیری این مدل گزارشگری در مرحله اول از سوی سازمان بورس و اوراق بهادار همچنین بانک مرکزی ایران به موسسات مالی ابلاغ الزامی اعلام شد. از دلایل اولویت این کار می‌توان در این راستا با توجه به روابط بین‌المللی بانک‌ها و شرکت‌های بیمه تصمیم بر حرکت به سمت استانداردهای بین‌المللی (IFRS) گرفت. البته ذکر این نکته دارای اهمیت است که کارشناسان معتقدند، یکی از دلایل اصلی که ارتباط بانک‌های داخلی با بانک‌های خارجی برقرار نشده و عمده مبادلات از طریق کارگزاری‌ها صورت می‌گیرد، همین اتفاق بوده است. در شرایط فعلی بانک‌ها باید با فضای بین‌المللی ارتباط برقرار کنند و دیر یا زود این اتفاق می‌افتاد.
بر این اساس اطلاعات جدیدی که بانک‌ها در صورت‌های مالی خود منعکس کردند مبتنی بر ریسک است؛ یعنی فقط گذشته‌نگر نیست و آینده را نیز خواهد دید. ارائه صورت‌های مالی حاوی اطلاعات جامع‌تر متکی بر نگاه «آینده‌نگر» است. شیوه کاری جدید تعیین می‌کند که مثلا بانک در قالبی استاندارد، ریسک نقدینگی، ریسک اعتباری، ریسک عملیاتی و دیگر ریسک‌های موجود در بانک را افشا و به نحوی در صورت‌های مالی منعکس کند تا فردی که صورت مالی را می‌خواند، بتواند تحلیل بهتری از صورت بانک به دست بیاورد؛ درحالی که در صورت مالی سنتی چنین تحلیل جامعی وجود ندارد. کسی که صورت‌های مالی جدید را می‌خواند، می‌تواند ریسک بانک را بهتر ارزیابی کند و در نتیجه درخصوص وضعیت بانک به تحلیل‌های دقیق‌تری دست یابد؛ چراکه نوعی نگاه آینده‌نگر بر این صورت مالی حاکم است. باز هم باید تاکید کرد که از یک سو این استانداردها، اطلاعات مالی بیشتری را افشا می‌کند و از طرف دیگر برای سرمایه‌گذاران خارجی قابلیت فهم بیشتری دارد و به همین رو می‌توان بهره‌برداری بیشتری از آن به خصوص در زمینه سرمایه‌گذاری خارجی داشت. در ادامه این روند تیر ماه امسال بود که سازمان بورس نحوه ارائه صورت‌های مالی تمامی شرکت‌ها براساس IFRS را به همه ناشران اوراق بهادار و حسابرسان معتمد سازمان ابلاغ کرد. تاکید بیشتر سازمان بورس درخصوص پیاده‌سازی استانداردهای بین‌المللی گزارشگری مالی(IFRS) و الزام شرکت‌ها به رعایت آن زمینه جذب بیشتر سرمایه‌گذاری خارجی در بازار سرمایه را فراهم می‌کند.
تقویت روابط 3 سال اخیر
براساس این گزارش اولریچ وون زانتیر، مدیر خدمات مالی شرکت کی‌ام پی جی در همایش جذب سرمایه خارجی که با همت بورس تهران در هتلی واقع در بلوار کشاورز تهران برگزار شد به متولیان بازار سرمایه اعلام کرد: در سال‌های گذشته با ایران روابط خوب تجاری و مالی داشتیم ولی از 3سال گذشته این روابط به مراتب قوی‌تر شده است و با بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران همکاری خود را آغاز کرده‌ایم.
وی ادامه داد: برگزاری کارگاه‌های آموزشی متفاوت و انجام پروژه‌های بزرگ ازجمله همکاری‌های این شرکت با بانک مرکزی بوده است. مدیر خدمات مالی شرکت کی ام پی جی افزود: در این زمینه استانداردهای بین‌المللی را رعایت کرده‌ایم و می‌توان گفت مشتریان بسیار بالقوه‌یی در بانک‌های ایرانی داریم. اولریچ وون زانتیر با بیان اینکه کشورهای اروپایی به خصوص آلمان رابطه خوبی با ایران دارند، گفت: کشورهای اروپایی زیادی به دنبال ایجاد رابطه تجاری با ایران هستند و ایران را منبع خوبی برای تامین مالی قلمداد می‌کنند. وی ادامه داد: البته باید گفت برقراری رابطه با ایران برای کشورهای اروپایی چالش‌های متفاوتی دارد و روابط بانکی با اروپا هنوز به طور کامل شکل نگرفته است؛ اما خوشحالیم که ایران درحال پیاده‌سازی مقررات بین‌المللی است و در این زمینه می‌توان به مقررات ضد پولشویی اشاره داشت که بانک مرکزی ایران از تمامی بانک‌ها خواسته تا یک واحد مجزا برای این قضیه اختصاص دهند. به گفته اولریچ وون زانتیر، ساختار فعلی شرکت‌های خدمات مالی به این صورت است که می‌توانند به مشتریان خود دید وسیع‌تری نسبت به مشتری بدهند و درباره جزئیات پشت پرده شرکت‌های بین‌المللی که اصولا اطلاعات پیچیده‌یی است، شفاف‌سازی کنند. مدیر خدمات مالی شرکت کی‌ام پی جی در پایان خاطرنشان کرد: رتبه‌بندی شرکت‌ها که یکی از خدمات این شرکت‌هاست، می‌تواند اطلاعات مناسب و مطلوبی در اختیار مشتری قرار دهد.
عطش ورود به بازار ایران
در همین حال کاوه تقی‌زاده، نماینده شرکت مشاوره خدمات مالی KPMG درخصوص نحوه جذب سرمایه‌گذاری خارجی توسط بازار سرمایه ایران در حاشیه این نشست اظهار کرد: ایران به عنوان یک کشور بی‌نقص در منطقه و در اقتصاد جهانی حضور دارد. در ماه ژانویه سال 2016میلادی با برطرف شدن تحریم‌های غربی به نظر می‌رسد که نقل و انتقال پول راحت‌تر از گذشته صورت بگیرد. وی گفت: به هر حال سرمایه‌گذاران خارجی تمایل زیادی برای حضور در بازار ایران دارند و این عطش ورود به بازار ایران برای تامین مالی موقعیت بسیار مناسبی را در اختیار اقتصاد ایران قرار می‌دهد.
تقی‌زاده در ادامه بیان کرد: بانک‌های ایرانی تمایل زیادی به حضور در کشورهای خارجی به خصوص در آلمان و ایجاد شعب مختلف دارند و در روزهای اخیر شاهد حضور بانک‌های ایرانی هستیم.
مدیر بخش خدمات مشاوره در شرکت KMPG ادامه داد: درخصوص اوراق‌های مشارکت بانکی باید گفت، آلمان مقصد بسیار مناسبی است به این دلیل که هم‌اکنون همکاری با بریتانیا و امریکا به نظر پرریسک هستند. وی بیان کرد: پس از برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری اخیر چشم‌انداز آتی اقتصادی در ایران همچنان در مسیر پیشرفت است. فعالیت و قراردادهای تجاری در کشور ایران درحال زیاد شدن است و اگر استانداردهای بین‌المللی نیز در اقتصاد ایران جاری شود، می‌توانیم شاهد افزایش روابط تجاری ایران با سایر کشورها باشیم.
تقی‌زاده در ادامه خاطرنشان کرد: تاکید بازار سرمایه و سازمان بورس برای پیاده‌سازی استانداردهای بین‌المللی گزارشگری مالی(IFRS) نخستین قدمی خواهد بود که شانس سرمایه‌گذاری خارجی را افزایش می‌دهد.
وی درخصوص قدم بعدی جذب سرمایه‌گذاری خارجی توسط بورس تهران اظهار کرد: بورس تهران باید با بازارهایی که شانس بیشتری برای همکاری دارد، وارد مذاکره شود و کشورهای اروپایی به خصوص آلمان در این زمینه مایل به همکاری با بورس تهران است. بورس‌هایی مانند بورس زوریخ، فرانکفورت، وین و برلین بازارهایی هستند که تمایل زیادی برای همکاری دارند.
تقی‌زاده درخصوص حضور شرکت‌های رتبه‌بندی در بازار ایران افزود: شرکت‌های رتبه‌بندی در بازار ایران وجود دارند اما هنوز فعال نیستند در این زمینه با شرکت رتبه‌بندی اسکوپ(Scope) جلسات متعددی برگزار شده تا با حضور در بازار ایران فعالیت رتبه‌بندی شرکت‌ها را آغاز کند. وی در ادامه درخصوص ضمانت‌های سرمایه‌گذاری بیان کرد: اگر دولت بتواند ضمانت‌های دولتی برای سرمایه‌گذار خارجی ایجاد کند، سرمایه‌گذاران بدون هیچ گونه تعللی وارد بازار ایران خواهند شد و این ضمانت‌های دولتی به حدی برای آنها ارزشمند است که می‌توانند به راحتی زمینه‌های سرمایه‌گذاری را در ایران برای خود فراهم کنند. یادآور می‌شود KPMG یکی از بزرگ‌ترین شرکت‌های خدماتی در جهان است که فعالیت‌هایی از قبیل ارائه خدمات مشاور مالی، حسابرسی و سرمایه‌گذاری در اختیار مشتریان خود قرار می‌دهد. این شرکت در کنار شرکت‌های بزرگی مثل ارنست‌اند یانگ، دیلویت و پرایس واتر هاوس کوپرز 4شرکت بزرگ حسابرسی در جهان را تشکیل می‌دهند.
خیز به سوی بازار جهانی
به نظر می‌رسد اجرای IFRS ارزش شرکت‌ها را افزایش خواهد داد و سودآوری و بازدهی بیشتری به همراه دارد چراکه بستر لازم برای جذب سرمایه‌گذارى خارجی را مهیا خواهد کرد. از سویی یکى از راه‌های توسعه بازار‌های سرمایه و پول کشور جذب سرمایه‌گذاری خارجی است و برای تحقق این امر نیاز است ما اطلاعات مالی خود را در سطح استانداردهای جهانی منتشر کنیم.
به اعتقاد کارشناسان، حرکت بازار سرمایه ایران در مسیر جهانی به پیش‌فرض‌هایی نیاز داشت که مهم‌ترین آنها انتشار گزارش‌های مالی با استاندارد بین‌المللی است.
البته بنابر تجارب قبلی هر گاه بازار سرمایه ما به سمت عرصه بین‌المللی خیز برداشت گزارش‌های مالی
غیراستاندارد مانعی بر سر راه آن شد اما امروز با استفاده از IFRS اعتماد به بازار سرمایه ایران افزایش خواهد یافت.
حال اگر بخواهیم به بین‌المللی شدن فکر کنیم IFRS یکی از الزاماتی است که باید به کار گرفته شده و صورت‌های مالی را به انگلیسی ترجمه کند و استانداردهایی را برای آن دیتاها لحاظ کند؛ آن زمان دیگر نحوه گزارش‌دهی فرق می‌کند؛ ولی استانداردهای گزارشگری مالی، یک زبان بین‌المللی مشترک است که باید رعایت شود و اگر کسی بخواهد به فکر بین‌المللی شدن باشد باید روی آن تمرکز کند.
