بانک‌ها دست از بنگاه‌داری بردارند
گروه بورس
روز شنبه رییس سازمان بورس و اوراق بهادار همراه با مدیران ارکان بازار سرمایه با مسعود کرباسیان، وزیر امور اقتصادی و دارایی دیدار کردند و به ارائه گزارش‌هایی درخصوص روند فعالیت بازار سرمایه و بورس‌ها پرداختند. وزیر امور اقتصادی و دارایی در نشست صمیمی با ارکان بازار سرمایه با بیان اینکه نگاه دولت به بازار سهام ناگزیر مثبت است، تصریح کرد: همه در دولت به وحدت‌نظر رسیده‌اند که روند بازار سرمایه مثبت و شفاف است و معاملات جاری در آن هم به لحاظ فقهی هیچ‌گونه مشکلی ندارد. مسعود کرباسیان گفت: در شرایطی هستیم که نقش بازار سرمایه بسیار پراهمیت است و هر زمانی که در کشور بحث از اقتصاد و سرمایه‌گذاری می‌شود، تمام توجهات به سمت بازار پول و بانک‌هاست. وی تاکید کرد: باید به این نکته توجه کرد که بانک‌ها بیش از این کشش و توان کمک به تولید کشور را ندارند. از طرفی یکی از اصلی‌ترین اقداماتی که باید در بانک‌ها آغاز شود، موضوع حذف بنگاه‌داری است که در رابطه با این موضوع نخستین تکلیف دولت به وزارت اقتصاد نیز حذف بنگاه‌داری در بانک‌ها بوده است. کرباسیان در این رابطه بر ضرورت خروج هر چه سریع‌تر بانک‌ها از بنگاه‌داری و بازگشت به مسوولیت‌های اصلی خود تاکید کرد و گفت: ابلاغیه رییس‌جمهور به وزیر امور اقتصادی و دارایی این است که بانک‌ها را از حالت بنگاه‌داری خارج کنیم و لازمه این فرآیند منطقی این است که بازار سرمایه‌یی کارآمد وجود داشته باشد تا مردم به آن روی آورند. وزیر امور اقتصادی و دارایی در ادامه گفت: برای اینکه بتوانیم بنگاه‌داری را به حداقل برسانیم باید تمرکزمان را بر بازار سرمایه معطوف کنیم. لذا در این زمینه توقع داریم بازار سهام کمک‌های لازم را داشته باشد تا این فرآیند به نحو احسن انجام شود. وی تاکید کرد: طبق بند ب ماده 16 قانون رفع موانع تولید، بانک‌ها باید تا خرداد 97 دست از بنگاه‌داری بردارند. وزیر امور اقتصادی و دارایی با بیان اینکه بازار سرمایه منابع کشور را به سمت مولد اقتصادی می‌برد، افزود: توقع جدی من این است که بازار سرمایه نقش اصلی را در تامین مالی پروژه‌ها و توسعه کشور به عهده داشته باشد. وی همچنین با اشاره به موضوع حاکمیت شرکتی اظهار داشت: یکی از اولویت‌های اصلی رییس‌جمهور، بحث حاکمیت شرکتی است و توقع من این است که بازار سرمایه این موضوع را با جدیت تا رسیدن به نتیجه دنبال کند. کرباسیان تصریح کرد: اصلی‌ترین محل اجرای حاکمیت شرکتی، شرکت‌های بورسی هستند. وی در ادامه سخنان خود از موافقت وزارت اقتصاد با عرضه نفت در بورس انرژی خبر داد و گفت: البته وزیر نفت هم موافقت خود با این موضوع را اعلام کرده و چارچوب‌ها نیز تعیین شده است و تنها برخی ابهامات در شیوه‌های اجرایی آن باقی مانده که پس از نهایی شدن آن، این اتفاق رخ خواهد داد. در پایان وزیر امور اقتصادی و دارایی به تک نرخی شدن ارز اشاره کرد و گفت: دولت به دنبال تکانه‌های اقتصادی ناشی از قیمت ارز نیست بلکه مسوولیت ما ثبات اقتصادی و تقویت پول ملی است.
اقدامات سازمان بورس
در مسیر شفافیت و نقدشوندگی
شاپور محمدی رییس سازمان بورس و اوراق بهادار، در دیدار صمیمانه مدیران ارکان بازار سرمایه با وزیر امور اقتصادی و دارایی، زمینه فعالیت‌های اخیر سازمان بورس و اوراق بهادار را برشمرد و گفت: طی مدت اخیر توانستیم دستاوردهای خوبی را برای بازار سهام داشته باشیم. رییس سازمان بورس و اوراق بهادار عنوان کرد: دستورالعمل پذیرش اوراق بهادار در بورس تهران و فرابورس، دستورالعمل نحوه انجام معاملات و دستورالعمل افشای اطلاعات اصلاح شده و فرآیند اجرایی شدن آن آغاز شده است. در ادامه نیز این امیدواری وجود دارد در کوتاه‌ترین زمان ممکن دستورالعمل توقف و بازگشایی نمادها اصلاح شده و موضوع زمان توقف در محدوده زمانی 60 تا 90دقیقه درمورد عموم نمادها اجرا شود. سخنگوی سازمان بورس و اوراق بهادار در ادامه بیان کرد: طی مدت اخیر سازمان بورس و اوراق بهادار مصوبه‌یی درخصوص 30نماد متوقف بورسی داشته و این امیدواری وجود دارد با اصلاح قوانین، نمادها با ذکر شروطی خاص بازگشایی شوند. رییس سازمان بورس و اوراق بهادار همچنین درخصوص راه‌اندازی صندوق تثبیت بازار سرمایه گفت: راه‌اندازی صندوق تثبیت بازار سرمایه در مدت اخیر انجام شده است. در همین خصوص طی دو هفته گذشته صندوق تثبیت بازار سرمایه مطابق ماده 28 قانون رفع موانع تولید، به وظیفه خود عمل کرد. وی با بیان اینکه برای نخستین‌بار در تاریخ بازار سرمایه صندوق تثبیت با پشتوانه قانون وارد ثبات بخشی به بازار سرمایه شده است، اضافه کرد: در شرایطی که طی مدت گذشته پیش‌بینی می‌شد جریانات سیاسی بازار را با کنش منفی همراه کند، اما رفتار منطقی بازار و عملکرد قانونی این صندوق توانست ریسک را کنترل کند. به گزارش سنا، محمدی به پذیرش مجدد اوراق خزانه اسلامی اشاره کرد و یکی دیگر از فعالیت‌های اخیر سازمان بورس را اصلاح و تدوین کارمزدها ناشی از معاملات برشمرد و گفت: در حال حاضر کارمزد معاملات تا حد زیادی کاهش یافته که این موضوع به افزایش رونق معاملات و روان‌تر شدن بازار کمک شایانی می‌کند. رییس سازمان بورس در ادامه بیان کرد: البته بازارگردان‌ها طبق قانون رفع موانع تولید درخصوص پرداخت 0.5درصد مالیات معاف هستند که به تبع آن کارمزد و هزینه‌های آنها کمتر است. محمدی افزود: از دیگر فعالیت‌های سازمان طی این مدت تدوین و تصویب مقررات مربوط به تاسیس صندوق ارزی است و دستورالعمل آن از سوی هیات‌مدیره سازمان ابلاغ شده است. همچنین دستورالعمل مربوط به موسسات رتبه‌بندی نیز تدوین شده است. در این خصوص حدود سه موسسه رتبه‌بندی با شرکای خارجی فعالیت می‌کنند و دارای مجوز هستند. تعداد دیگری از این شرکت‌ها نیز درخواست خود را ارائه داده که پیش‌بینی می‌شود تا پایان سال مجوزهای لازم به این شرکت‌ها داده شود. رییس سازمان بورس و اورق بهادار، درخصوص الزام به وجود بازارگردان‌ها هم گفت: بحث بازارگردانی نیز طی این مدت از مباحث مهم سازمان بورس و اوراق بهادار بوده است. پیش‌تر شرکت‌ها که به بازار سهام وارد می‌شدند بدون حضور بازارگردان‌ها فعالیت داشته‌اند. در این زمینه طبق دستورالعمل جدید، هر شرکت یا موسسه برای ورود به بازار سهام ملزم به معرفی یک بازارگردان است. سخنگوی سازمان بورس در ادامه بیان کرد: در حوزه صندوق‌ها نیز فعالیت‌های خوبی صورت گرفته است. صندوق‌های خطرپذیر در زمینه تامین مالی شرکت‌های دانش‌بنیان فعال هستند. در همین زمینه سومین صندوق خطرپذیر مجوز فعالیت خود را دریافت کرد. وی در زمینه اصلاح ساز و کار صندوق‌ها نیز گفت: فعالیت‌های خوبی در این زمینه صورت گرفته است. پیش‌تر صندوق‌ها بیش از 80درصد از سپرده‌های خود را در بازار پول سرمایه‌گذاری می‌کردند، اما در حال حاضر این رقم به 50درصد کاهش یافته است. وی در پایان بیان کرد: در سازمان بورس اصلاح رفتار صندوق‌ها به‌طور کامل انجام شده است، به‌عنوان مثال درخصوص افشای فعالیت آنها، فاصله زمانی را به حداقل رسانده‌ایم. علت این موضوع نیز صیانت از حقوق افرادی است که در این صندوق‌ها سرمایه‌گذاری کرده‌اند تا اجازه داده نشود معاملاتی از قبیل معاملات ضربدری در این صندوق‌ها رخ دهد.
رشد 22 درصدی سود شرکت‌ها
در بخش دیگر این نشست حسن قالیباف‌اصل مدیرعامل شرکت بورس تهران در خصوص فعالیت‌های شرکت بورس گزارش ارائه داد. وی بیان کرد: از ابتدای سال تاکنون شاخص کل بورس رشد 12.5درصدی داشته است که 3.5درصد از آن به دلیل تغییرات قیمت بوده و مابقی سود نقدی بوده است. قالیباف‌اصل در ادامه گفت: سودآوری شرکت‌ها طی سال گذشته با رشد 22درصدی همراه بوده است. همچنین مقایسه عملکرد 6ماهه امسال نسبت به زمان مشابه در سال قبل نشان می‌دهد از شرکت‌هایی که سود اعلام کرده‌اند، 23هزار میلیارد تومان پوشش سود به دست آمده که این رقم در سال جاری به 31هزار میلیارد تومان رسیده است. مدیرعامل شرکت بورس در ادامه گفت: این آمارها حاکی از آن است که سودآوری شرکت‌ها نسبت به قبل 40درصد افزایش داشته و شرایط بنیادی شرکت‌ها ارتقا یافته است. وی در ادامه گفت: در بازار بدهی 22نوع اوراق بدهی فعال وجود دارد که در بورس معامله می‌شود. ارزش بازار بدهی در بورس تهران 10هزار میلیارد تومان است. همچنین از اواخر سال گذشته تا امسال فروش اوراق تبعی در بازار جریان پیدا کرده که این اوراق به عنوان یک ابزار تامین مالی مورد استفاده شرکت‌ها قرار گرفته است. قالیباف‌اصل در ادامه افزود: طی این مدت بورس تهران با بورس 12 کشور دیگر قرارداد MOU امضا کرده است. تفاهمنامه‌یی نیز با بورس استانبول امضا شده که در این راستا همکاری‌های مشترک دو کشور آغاز شده است. مدیرعامل بورس تهران همچنین افزود: در تالارهای مناطق نیز فعالیت‌های قابل قبولی صورت گرفته است. در تالارهای مناطق 170هزار ساعت کلاس‌های آموزشی برگزار شده است. وی در پایان نیز گفت: امسال تاکنون 4 شرکت در بورس تهران پذیرش شده است که این موضوع به تعمیق هرچه بیشتر بازار کمک می‌کند.
تامین مالی ۱۰ هزار میلیارد تومانی
بورس کالا برای صنایع
در سویی دیگر حامد سلطانی‌نژاد مدیرعامل بورس کالای ایران گفت: یکی از چشم‌انداز‌های اصلی بورس کالا مرجعیت کشف قیمت کالاهای واسطه‌یی و مواد اولیه است. توسعه ابزارها و گسترش عمق بازار، ترویج و ارتقای بورس کالا و توسعه فعالیت‌های بین‌المللی نیز از اهداف دیگر این نهاد است. وی در خصوص فعالیت شبکه کارگزاری این بازار خاطرنشان کرد: در حدود ۸۳ کارگزار خدمات بورس کالا را به مشتریان ارائه می‌دهند و همچنین سه تالار منطقه‌یی در مناطق آزاد مستقر هستند و به فعالیت می‌پردازند. سلطانی‌نژاد بورس کالا را به بازار معاملات فیزیکی، بازار معاملات مشتقه و بازار فرعی تقسیم‌بندی کرد و اظهار داشت: ارزش معاملات در سال ۹۵ به ۸۱ هزار میلیارد تومان رسیده که ۳۷ هزار میلیارد تومان بازار فیزیکی و ۴۴ هزار میلیارد تومان اوراق مبتنی بر کالا بوده است. وی ادامه داد: به تفکیک بازار در بازار فیزیکی رقم 25.5میلیون تن کالا در سال ۹۵ معامله شده است که ارزشی بالغ بر ۳۷هزار میلیارد تومان داشته است. در محصولات پتروشیمی 3.5میلیون تن به لحاظ تناژی ارزش معاملات بوده و به لحاظ عددی ۱۱ هزار و ۴۰۰ میلیارد تومان معاملات این کالا بوده است. مدیرعامل بورس کالای ایران ادامه داد: در حوزه فرآورده‌های نفتی به دلیل کاهش قیمت نفت ارزش معاملات به ۷هزار میلیارد تومان رسید. در حوزه کشاورزی رکوردشکنی داشتیم و ارزش معاملات به 2هزار و ۸۰۰میلیارد تومان معادل 2.5میلیون تن در سال ۹۵ رسید. در معاملات قراردادهای آتی هم سال گذشته حدود ۳۹هزار میلیارد تومان قرارداد آتی در بورس کالای ایران داشتیم که مربوط به معاملات ۳۲میلیون سکه در سال ۹۵ بوده است. وی با مقایسه‌یی بین معاملات سال ۹۴ و ۹۵ بیان داشت: مقایسه‌یی بین معاملات در دو سال گذشته شاهد رشد ۱۰درصدی در حجم و ۲۵درصدی در ارزش بازار فیزیکی بودیم. در بازار مالی رشد ۱۳۴درصدی داریم که در کل، رشد ۲۶ درصدی در حجم و ۷۳ درصدی در ارزش معاملات را در سال ۹۵ به ثبت رساندیم. مدیرعامل بورس کالای ایران در خصوص آمار هفت ماه گذشته اعلام داشت: جمع کل ارزش معاملات بورس کالای ایران تا ۵ آبان ۹۵ معادل ۴۰هزار میلیارد تومان بوده که در مدت مشابه سال جاری به ۴۷هزار میلیارد تومان بالغ شده است. وی به محصولات پرطرفدار بورس کالا اشاره داشت و گفت: به تفکیک پرمخاطب‌ترین محصولات در این هفت ماه از جهت تناژی شامل، قیر، وکیو باتوم، ورق گرم، گندم خوراکی و سنگ آهن بوده‌اند که بیشترین حجم معاملات را داشته‌اند. سلطانی‌نژاد گفت: تامین مالی صورت گرفته به صورت بلندمدت از سال ۹۳ تا ۹۵ در بورس کالا و از طریق سلف موازی معادل ۳هزار و ۸۰۰ میلیارد تومان بوده است. تامین مالی کوتاه‌مدت به واسطه سلف در سال ۹۵ معادل ۱۵هزار میلیارد تومان برآورد شده است در حالی که در هفت ماه ابتدای سال این روند تامین مالی به ۱۰ هزار میلیارد تومان رسیده است.
