هزینه 15 هزار میلیارد تومانی آلودگی هوا
گروه راه و شهرسازی
سال‌هاست که شروع فصل سرما برای تهرانی‌ها با افزایش آلودگی هوا همراه است. هر چند امسال هوا هنوز چندان سرد نشده اما آلودگی هوا از هفته گذشته شهر تهران را در شرایط ناسالم قرار داد. به ویژه پنج‌شنبه گذشته، شاخص کیفیت هوای تهران به دلیل افزایش گرد و غبار برای ساعاتی بالا رفت و با شاخص ۲۸۸ در شرایط خیلی ناسالم قرار گرفت. هر چند این شرایط در روز جمعه تغییر کرد و از میزان آلودگی کاسته شد اما شاخص کیفیت هوا ۱۳۳و در شرایط ناسالم برای گروه‌های حساس قرار داشت. برای امروز هم پیش‌بینی شده تا با کاهش نسبی غلظت آلاینده‌ها، وضعیت کیفی هوای بیشتر مناطق شهر تهران در شرایط ناسالم برای گروه‌های حساس قرار گیرد و در واقع تهران دهمین روز آلودگی هوا را در پاییز تجربه می‌کند.
آلودگی هوا، گذشته از مشکلاتی که در حوزه سلامت برای شهروندان ایجاد می‌کند، هزینه‌های سنگینی نیز به شهر تحمیل کرده و به گفته حسینی، مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران هزینه اقتصادی آلودگی هوای تهران بین ۱۲تا ۱۵هزارمیلیارد تومان است و پایتخت، معادل بودجه شهرداری هزینه اقتصادی آلودگی هوا را می‌دهد.
حسینی در این باره توضیح داد: براساس آمارهای بانک جهانی سالانه 2.02درصد از تولید ناخالص ملی ایران هزینه آلودگی هوا می‌شود و پایتخت معادل بودجه خود هر سال هزینه اقتصادی این موضوع را پرداخت می‌کند.
حسینی با بیان اینکه سالانه ۵ هزار نفر در تهران بر اثر آلودگی هوای پایتخت جان خود را از دست می‌دهند، اظهار کرد: تردد اتوبوس‌های دیزلی در مدت ۸ سال حدود ۵۰۰ میلیون تومان به سلامت مردم صدمه وارد می‌کند، این درحالی است که با نصب فیلتر دوده روی اتوبوس‌ها و هزینه تنها ۵۰ میلیون تومان، می‌توان از این فاجعه جلوگیری کرد.
مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران تفاهمنامه با ژاپن را یکی از دستاوردهای شهرداری تهران در راستای پایش کیفیت هوای تهران معرفی کرد و گفت: طبق این تفاهمنامه قرار است 7.5میلیون دلار امریکا به اضافه 12.5میلیون دلار تجهیزات به صورت کمک بلاعوض وارد تهران شده و تا سال ۲۰۱۹ آزمایشگاه‌های ویژه پایش آلودگی هوا در پایتخت احداث شود.
حسینی با تاکید بر اینکه درحال حاضر به دلیل فقدان آزمایشگاه‌های تخصصی مجبور هستیم، نمونه ذرات معلق را برای آنالیز به سوییس و امریکا ارسال کنیم، اظهار کرد: از مهر ماه سال جاری که تفاهمنامه به امضای دو طرف رسید تا به امروز تعدادی از کارشناسان در شرکت کنترل کیفیت هوا مستقر شده‌اند و در اندازه‌گیری و آنالیز شیمیایی به ما کمک می‌کنند.
معطل ماندن طرح LEZ
به گزارش«تعادل» تاکنون راه‌حل‌های مختلفی برای کاهش آلودگی هوای تهران به کار برده است که اجرای طرح کاهش آلودگی هوا(LEZ) یکی از آنهاست. هر چند قرار بود این طرح نجات‌بخش هوای تهران باشد اما در عمل با کارشکنی‌هایی که هنگام اجرا انجام شد و نیز اختلافاتی که بین سازمان‌های مختلف به وجود آمد، این طرح تاکنون به شکل کامل اجرا نشده و به گفته وحید حسینی، مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران، طرح LEZ مصوبات متعدد دولت و وزارت کشور را دارد اما در پیچ و خم اداری وزارت کشور و پلیس راهور مانده است. این طرح می‌تواند باعث محدودیت و ممنوعیت تردد خودروهای بدون معاینه فنی، دودزا و فرسوده شود تا خودروهای بهتری جایگزین آنها شوند.
استاندارد سوخت نزدیک به یورو4
حسینی درباره روند پایش بنزین نیز توضیحاتی ارائه کرد و گفت: مطابق مصوبه دولت، محیط زیست مسوول پایش کیفیت سوخت توزیعی در کشور است. ظاهرا این کار انجام می‌شود اما انتظار داریم گزارش‌های محیط زیست به صورت آنلاین منتشر و در معرض دید عموم قرار بگیرد.
وی افزود: براساس دستور شهردار تهران هر 3ماه یک بار کیفیت بنزین و دیزل تهران را از سال ۸۹ تاکنون پایش می‌کنیم. وضعیت سوخت در سال‌های ۸۹ و ۹۰ بسیار بد بود اما اکنون وضعیت مناسب است. استاندارد سوخت کنونی یورو 4 نیست اما نزدیک به یورو 4 است. مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران با بیان اینکه درحال حاضر سوخت وضعیت مناسبی دارد و چندان نگران آن نیستیم، اظهار کرد: تنها در فصل اخیر میزان گوگرد در بنزین بالا رفت و وزارت نفت هم اعلام کرد، علت این بوده که یکی از واحدهای گوگردزدایی آنها دچار مشکل شده و به صورت مقطعی بود که حل شد.
قانون فیلتر دوده
حسینی همچنین درباره آخرین وضعیت اجرای قانون نصب فیلتر دوده روی دیزل‌ها اظهار کرد: قانون نصب فیلترهای دوده روی دیزل‌ها مصوبه دولت در سال‌های ۹۳و ۹۵ است و مسوول آن وزارت کشور است اما تاکنون هیچ کاری در این خصوص انجام نشده است.
وی تاکید کرد: در شرایط فعلی با عدم اجرای کامل قانون فیلتر دوده در حمل و نقل خصوصی و حمل و نقل عمومی مواجه هستیم البته از 3سال گذشته شهرداری تهران به صورت داوطلبانه از منابع مالی خود تحقیقاتی در این زمینه برای نصب فیلترهای دوده روی اتوبوس‌های شرکت واحد و کامیون‌های زباله انجام داده است.
مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران گفت: این برنامه پیش می‌رود اما متاسفانه سرعتش بسیار کند است. انتظار داشتیم تاکنون همه اتوبوس‌های دیزلی دارای قابلیت نصب فیلتر دوده در شهرداری تهران مجهز به این وسیله شوند. ظاهرا مشکل تامین اعتبار وجود داشت و عقب‌ماندگی اجرایی بالایی در این زمینه را شاهد هستیم.
همکاری با ژاپن
حسینی با اشاره به چند پروژه جدید همکاری با ژاپن گفت: با آژانس همکاری‌های بین‌المللی ژاپن(جایکا) از دو سال پیش مذاکراتی را انجام داده و تفاهمنامه‌یی به امضا رسیده که در قالب آن دولت ژاپن 7.5میلیون دلار کمک تخصصی برای اعزام کارشناس به شهر تهران برای کاهش آلودگی هوای تهران انجام داده است. بر این اساس در 4سال آینده شاهد حضور تعداد زیادی از کارشناسان و دانشمندان ژاپنی هستیم که با هزینه دولت ژاپن به تهران می‌آیند تا در زمینه به روزرسانی برنامه‌های کاهش آلودگی به ما کمک کنند.
حسینی با بیان اینکه قرارداد دیگری هم داریم که به زودی توسط شهردار تهران و سفیر ژاپن به امضا می‌رسد، عنوان کرد: در قالب این قرارداد نیز دولت ژاپن ۱۲میلیون دلار برای انتقال تجهیزات آنالیز شیمیایی آلودگی هوای تهران اختصاص داده و به ما کمک می‌کند. امیدواریم در 4سال آینده شاهد داده‌های با کیفیت در این زمینه باشیم و فعالیت‌هایی نظیر برقی‌سازی ناوگان یا گذاشتن فیلتر دوده را انجام دهیم.
وی با اشاره به طرح LEZ گفت: این طرح مصوبات متعدد دولت و وزارت کشور را دارد اما متاسفانه در پیچ و خم اداری وزارت کشور و پلیس راهور مانده و درست و کامل اجرا نمی‌شود.
5/1 کیلوگرم؛ سهم هر تهرانی از آلاینده‌ها
به گفته کارشناسان روزانه به طور متوسط 2هزار تن آلاینده‌های مختلف وارد هوای تهران می‌شود که خطری جدی برای سلامت شهروندان تهرانی به شمار می‌رود. شهرام جباری‌زادگان، کارشناس برنامه‌ریزی شهری درخصوص آلودگی هوای تهران طی هفته اخیر توضیحاتی ارائه کرد و گفت: آلودگی هوای تهران طی ٧روز متوالی باعث انباشت ١٤هزار تُن انواع آلاینده در اتمسفر شهری شده است.
وی با بیان اینکه بر این اساس، سهم هر شهروند تهرانی از انواع آلاینده‌ها در هفته گذشته، یک کیلو و ٥٥٥ گرم بوده است، افزود: اینکه هر شهروند 1.5کیلوگرم آلاینده‌های مختلف را ظرف مدت تنها یک هفته استنشاق کند، فاجعه‌یی غیرقابل چشم‌پوشی است که نمی‌توان از کنار آن به آسانی گذشت. به گفته این کارشناس حوزه برنامه‌ریزی شهری، منابع آلاینده متحرک شامل وسایل نقلیه سبک و سنگین ٧٥درصد کل آلودگی هوای تهران را به خود اختصاص می‌دهند. در این میان سهم کامیون‌ها، اتوبوس‌ها و مینی‌بوس‌ها ٢٥درصد از آلودگی هوای تهران است. رفت‌وآمد روزانه ٣میلیون دستگاه خودرو که حدود نیمی از آنها فرسوده و آلاینده هستند و نیز یک میلیون دستگاه موتورسیکلت که اغلب آنها بسیار آلاینده هستند، نخستین و مهم‌ترین عامل افزایش آلودگی هوای تهران است.
وی پیش‌بینی کرد که با وقوع پدیده اینورژن(وارونگی دما) در روزها و هفته‌های پیش رو آلودگی هوای تهران تشدید می‌شود.
راه‌حلی که این کارشناس ارائه می‌کند، توسعه کیفی و کمی ناوگان حمل و نقل عمومی با محوریت حمل و نقل ریلی است. به گفته وی تا وقتی جذابیت استفاده از وسیله نقلیه شخصی اعم از خودرو و موتورسیکلت از وسایل نقلیه عمومی بیشتر باشد، نمی‌توان امید چندانی به بهبود ترافیک و آلودگی هوای تهران داشت.
