نگاهی به تحولات بازار
کدهای معاملاتی سرمایه‌گذاران خارجی از ۱۰۰۰ عبور کرد: بهادر بیژنی با بیان اینکه نیمی از معاملات سرمایه‌گذاران خارجی در بازار سرمایه ایران متعلق به سرمایه‌گذارانی از کشور آلمان است، گفت: تا به امروز یک هزار کد معاملاتی برای سرمایه‌گذاران خارجی صادر شده است. جانشین رییس سازمان بورس در امور بین‌الملل و جذب سرمایه‌گذاری خارجی در گفت‌وگو با فارس با بیان اینکه صدور کدهای معاملاتی برای سرمایه‌گذاران خارجی به یک هزار کد معاملاتی رسیده است، گفت: نیمی از سرمایه‌گذاران خارجی بازار سرمایه را آلمانی‌ها تشکیل می‌دهند. بهادر بیژنی با اشاره به روند مناسب پذیرش سرمایه‌گذاران خارجی در هر ماه شمسی گفت: مجموع سرمایه‌گذاری‌های صورت گرفته در بازار سرمایه ایران پس از برجام تا کنون چهاربرابر شده است. مدیر جذب سرمایه‌گذاری‌های خارجی سازمان بورس با بیان اینکه نیمی از ارزش معاملات صورت گرفته در بازار سرمایه ایران متعلق به سرمایه‌گذاران آلمانی است، عنوان کرد: این موضوع نشان‌دهنده توجه و علاقه خاص سرمایه‌گذاران این کشور بوده و این در حالی است که سازمان بورس با نهاد ناظر مالی بورس آلمان (BAFIN) موافقتنامه‌هایی به منظور همکاری‌های مشترک و ایجاد اطمینان خاطری بیشتر برای سرمایه‌گذاران را نیز طی ماه‌های اخیر منعقد کرده است. وی با بیان اینکه سرمایه‌گذاران اروپایی به ویژه آلمان‌ها ارزش بازار سرمایه ایران را درک کرده و به ظرفیت‌های آن پی برده‌اند، تصریح کرد: سایر کشورهای آلمانی زبان از جمله سرمایه‌گذاران کشور سوییس نیز و پس از سرمایه‌گذارانی از برخی کشورهای همسایه ایران در میان سرمایه‌گذاران خارجی فعال در بازار سرمایه کشور قرار دارند. بیژنی از حضور پررنگ ایران در سازمان بین‌المللی کمیسیون‌های اوراق بهادار (آیسکو) نیز خبر داد و گفت: به زودی پرونده ایران برای نخستین‌بار پس از تحریم‌های هسته‌یی در سال‌های گذشته، از حالت پیوسته به حالت عادی در این کمیسیون تبدیل خواهد شد. این مقام مسوول روند حضور سرمایه‌گذاران خارجی را مناسب ارزیابی کرد و گفت: برخی از این سرمایه‌گذاران به دنبال دستیابی به سهمی از ارزش بازار سهم در صنعت یا گروه ناشر مورد نظر بوده و برخی دیگر نیز با هدف دستیابی به سهام در بازار سرمایه اقدام به سرمایه‌گذاری در بورس می‌کنند. گفتنی است، ارزش معاملات سرمایه‌گذاران خارجی در بازار سرمایه ایران بنا بر آمارها و گزارش‌های بورس تهران از 2هزار میلیارد تومان فراتر نمی‌رود.
افزایش نقدشوندگی با تغییر زمان تسویه: اختلاف زمان تسویه بین اوراق بدهی و سهام، تبعاتی را به همراه دارد که در صورت یکسان شدن زمان تسویه علاوه بر اینکه نقدشوندگی بازار را بالا می‌برد عملا انصاف معاملات را بیشتر می‌کند و باعث هماهنگی و همراهی بیشتر اوراق بدهی و سهام می‌شود. روح‌الله میرصانعی دبیرکل کانون کارگزاران بورس و اوراق بهادار در گفت‌وگو با سنا در خصوص نامه به سازمان بورس برای تغییر زمان تسویه از T+3 به T+1 گفت: در حال حاضر سرمایه‌گذاران و سهامداران در یک وضعیت دوگانه هستند، سهامدار زمانی که قصد خرید سهمی را دارد، کارگزار از وی تقاضای واریز وجه سهم به حساب کارگزاری می‌کند و پس از آن سهم به خرید گذاشته می‌شود. وی ادامه داد: این گروه از سرمایه‌گذاران که قبل از خرید وجه نقد خود را به حساب کارگزاری واریز کرده‌اند، در زمان فروش بعد از سه روز کاری می‌توانند وجه خود را دریافت کنند. این مقام مسوول چنین روندی را نامتناسب و غیرمنصفانه دانست و گفت: تقریبا در دنیا هم اکثر کشورها ظرف دو یا سه روز کاری تسویه می‌کنند اما به سمت تسویه در یک روز کاری در حال حرکت هستند. اینکه بازاری بتواند ظرف یک روز کاری وجوه فروشنده‌ها را پرداخت کند، نیازمند تجهیزات نرم‌افزاری و سخت‌افزاری مناسب است و کشورهایی که بتوانند خود را به این نرم‌افزارها تجهیز کنند می‌توانند تسویه یک روزه داشته باشند. میرصانعی با اشاره به اینکه بسیاری از کارگزاری‌ها و شرکت‌های بزرگ به تسویه 3 روزه عادت کردند و این تغییر عادت ممکن است برای آنها سخت باشد، گفت: اما چنین تغییراتی برای کل بازار آثار مثبتی دارد چون سرمایه‌گذاران وقتی نیاز به نقدینگی دارند سریع‌تر به سرمایه خود دسترسی پیدا می‌کنند و این موضوع نقدشوندگی سهام را افزایش می‌دهد. وی به مشکل دیگر تسویه سه روزه اشاره کرد و گفت: در بازار سرمایه اوراق بدهی یک روزه تسویه می‌شود ولی اوراق سهام برای تسویه سه روز زمان نیاز دارد. این موضوع بعضا مشکلاتی را ایجاد می‌کند به عنوان مثال وقتی سرمایه‌گذار سهمی را می‌فروشد و اوراق مشارکت می‌خرد برای کارگزار مشکل ایجاد می‌کند، چون سهم سه روزه تسویه می‌شود پس کارگزار باید از محل منابع خودش برای سرمایه‌گذار خرید کند و پس از سه روز وجه نقد آن به حساب کارگزاری واریز شود. به گفته دبیرکل کانون کارگزاران این اختلاف زمان تسویه بین اوراق بدهی و سهام تبعاتی را به همراه دارد که در صورت یکسان شدن زمان تسویه علاوه بر اینکه نقدشوندگی بازار را بالا می‌برد عملا انصاف معاملات را بیشتر می‌کند و باعث هماهنگی و همراهی بیشتر اوراق بدهی و سهام می‌شود. وی در پاسخ به این سوال که چنین تغییری مشکلی برای صنعت کارگزاری ایجاد نمی‌کند، گفت: ممکن است کارگزارها با برخی مشتری‌های بزرگ که عادت به تسویه سه روزه دارند با مشکل روبه‌رو شوند اما با گذشت زمان کم‌کم بازار عادت می‌کند. میرصانعی افزود: در صورتی که سپرده‌گذاری زیرساخت‌های اجرای این کار را داشته باشد، مشکل خاصی وجود ندارد البته به نظر می‌رسد، سپرده‌گذاری آمادگی اجرا را دارد چون سامانه‌های این مجموعه به‌روز است و اکنون نظر تخصصی سازمان سازمان بورس و اوراق بهادار می‌تواند به تغییر این فرآیند منجر شود.
کاهش زمان تسویه وجوه به گردش معاملات سرعت می‌دهد: یک کارشناس بازار سرمایه معتقد است، پیشنهاد کاهش زمان تسویه وجوه در بورس با هدف افزایش سرعت و گردش معاملات است. فردین آقابزرگی در مورد کاهش زمان تسویه معاملات سهام در بورس و فرابورس گفت: هدف اولیه این پیشنهاد در حقیقت افزایش سرعت و گردش معاملات است؛ چرا که بیشتر فعالان بازار سرمایه همواره در حال تغییر پرتفوی سهام خود (خرید و فروش) هستند. وی افزود: از گذشته و عمدتا به‌دلیل نبود اتصال سیستم پرداخت بانک‌ها به یکدیگر عملیات انتقال وجوه از یک بانک به بانک دیگر نیاز به حداقل 2 روز کاری وجود داشت. به گزارش اقتصاد آنلاین، این کارشناس بازار سرمایه تصریح کرد: لیکن در حال حاضر همسو با مقررات حاکم بر بورس در خصوص لزوم تامین وجه قبل از انجام خرید و همچنین حل شدن موضوع انتقال وجوه از یک بانک به بانک دیگر لازم است، برخی رویه‌ها از جمله زمان دریافت وجوه حاصل از فروش که سه روز پس از تحقق فروش است مورد بازنگری قرار بگیرد و به نوعی اصلاح شود.
