نفت 200 دلاری پیامد رویارویی نظامی در خاورمیانه
تسنیم
در حالی که تنش‌ها در منطقه خاورمیانه بالا گرفته است، وقوع یک رویارویی نظامی میان ایران و عربستان می‌تواند تاثیرات شدیدی بر اقتصاد جهانی به‌دنبال داشته باشد و قیمت نفت را به 200 دلار در هر بشکه برساند.
تولیدکنندگان عمده عضو اوپک در منطقه حاشیه خلیج‌فارس حدود 20 درصد از نفت جهان را از طریق تنگه هرمز تامین می‌کنند که خلیج‌فارس را به بازارهای جهانی متصل می‌کند. این تنگه که در باریک‌ترین قسمت 34 مایل عرض دارد، بین ایران و عمان واقع شده است. در صورتی که جنگی میان ایران و عربستان در بگیرد، این آبراه حیاتی به‌راحتی قابل مسدود شدن است.
کشتیرانی از طریق این تنگه حتی بدون شلیک یک گلوله به نفتکش‌های عبوری هم می‌تواند متوقف شود. اگر شرکت‌های بیمه‌کننده کشتی‌ها احساس کنند که یک ریسک قریب‌الوقوع حمله به یک تانکر نفتکش در منطقه وجود دارد، یا پوشش بیمه‌یی خود را تعلیق می‌کنند یا نرخ بیمه کشتی‌های عبوری را به شکل فوق‌العاده‌یی بالا خواهند برد. در این وضعیت، کشتی‌داران ممکن است تصمیم بگیرند تا زمانی که خصومت‌ها فروکش کند، نفتی از این مسیر ترانزیت نکنند. طبیعتا تنگه هرمز ممکن است در نتیجه رویارویی نظامی مستقیم برای مثال از سوی ایران بسته شود. تاثیر بسته شدن تنگه هرمز بر اقتصاد جهانی شدید و فوری خواهد بود. برای مثال، بحران کانال سوئز در سال 1957 موجب حذف 10درصدی تولید نفت جهان از بازار شد. در صورت وقوع چنین سناریویی، امریکا و اروپا با یک رکود اقتصادی مواجه خواهند شد که می‌تواند نزدیک به یک سال به طول بینجامد.
در سال 1973، جنگ اعراب و اسراییل و تحریم نفتی اعراب موجب شد تا صف‌های طویلی در مقابل جایگاه‌های عرضه سوخت در امریکا تشکیل شود. این وضعیت همچنین موجب چهار برابر شدن قیمت نفت شد. در جریان این بحران، صادرات نفت خلیج‌فارس به امریکا به میزان 1.2میلیون بشکه یعنی معادل حدود 7درصد کل میزان مصرف این کشور کاهش یافت. این شوک نفتی موجب شد تا امریکا در رکودی فرو برود که برای مدت 2 سال ادامه داشت.
در صورتی که رویارویی نظامی ایران و عربستان منجر به قطع ادامه‌دار صادرات نفت منطقه خلیج‌فارس شود، یک رکود جهانی شدید و سریع رخ خواهد داد. همچون سال 1973، در حال حاضر نیز میزان واردات نفت امریکا از خلیج‌فارس 8درصد کل مصرف این کشور را تشکیل می‌دهد. در آن سال‌ها، قطع عرضه نفت خلیج‌فارس برای کاهش 10درصدی تولید ناخالص داخلی امریکا در سال‌های 1973 تا 1075 کافی بود. اما چین و دیگر واردکنندگان تلاش خواهند کرد در زمینه واردات نفت از کشورهایی نظیر نیجریه، آنگولا و حتی برزیل و کلمبیا از امریکا پیشی بگیرند. در کل ممکن است واردات نفت امریکا به میزان 15درصد از کل مصرف این کشور کاهش یابد که برای فرو رفتن امریکا در یک رکود عمیق کافی خواهد بود.
از سوی دیگر، وابستگی امریکا به واردات نفت بعد از انقلاب شیل به‌شدت رو به کاهش گذاشته است. حتی اگر در صورت رویارویی نظامی ایران و عربستان، مناطق ساحلی امریکا با قیمت‌های بالای نفت مواجه شوند، رشد سریع اقتصادی به مناطق لوئیزیانا، تگزاس و داکوتای شالی و آلبرتای کانادا باز خواهد گشت. کاهش 20درصدی عرضه نفت جهان می‌تواند قیمت نفت را به محدوده 200 دلار در هر بشکه برساند. در آن صورت صنعت نفت شیل امریکا شاهد روزهای درخشانی خواهد بود.
