مخاطره بیثباتی آلمان برای اروپا
گروه جهان| طلا تسلیمی|
مذاکرات اولیه تشکیل دولت ائتلافی در آلمان پس از خروج ناگهانی حزب دموکراتهای آزاد از گفتوگوها، شکست خورد. این اتفاق که از وجود مخاطرات سیاسی در زیرپوست اروپای امروز حکایت داشت، به سقوط ارزش شاخصهای سهام اروپایی و افزایش تقاضا برای اوراق قرضه دولتی که بهشت امن سرمایهگذاران محسوب میشود، انجامید. آلمان بزرگترین اقتصاد اروپایی و وزنه ثبات اتحادیه اروپا محسوب میشود و بحران سیاسی کنونی و احتمال برگزاری انتخابات مجدد در این کشور، یک مشکل بزرگ برای اروپا خواهد بود. اکنون گزینههای پیش روی آنگلا مرکل صدراعظم آلمان، برگزاری انتخابات مجدد، ائتلاف با حزبی دیگر، تشکیل دولت در اقلیت یا تلاش دوباره برای بازگرداندن ائتلاف جاماییکا به میز مذاکره است. ظاهرا مرکل رایزنی با فرانک والتر اشتاینمایر رییسجمهوری آلمان را برای بررسی شرایط موجود آغاز کرده است. اگرچه به عقیده برخی تحلیلگران، منطقه یورو هنوز با مثبتاندیشی به شرایط کنونی در آلمان مینگرد، اما بیشک شکست مذاکرات به احساس عدم اطمینان در بازارها افزوده است.
احساسات ضد و نقیض در بازارهای اروپایی
به گزارش رویترز، پس از انتشار خبر شکست مذاکرات، روز دوشنبه سهام آلمان در روند نزولی پیشرو بود و کاهش 0.2 درصدی ارزش شاخص اصلی «جیدکسآی» آلمان به کاهش ارزش شاخص گستردهتر «یورو استاکس 600» اروپا انجامید. در همین حال، سرمایهگذاران به بهشت امن اوراق بهادار دولتی، یعنی اوراق قرضه 10 ساله آلمان، روی آوردند. رینر گونترمان، استراتژیست رتبهبندی در «کامرزبانک»، در این باره گفت: «شکست مذاکرات، غیرمنتظره بود و چندان مشخص نیست که چه اتفاقی روی خواهد داد. این مساله به عدم اطمینان در بازار میافزاید و بر ریسکپذیری در سطح جهانی تاثیر منفی میگذارد.» اما هستند تحلیلگران دیگری که معتقدند احساسات کلی در منطقه یورو به تحولات آلمان مثبت مانده و مقاومت یورو در معاملات روز دوشنبه را گواه همین خوشبینی دانستهاند. ویراج پتِل استراتژیست ارز در بانک آیاِنجی در لندن، گفت: «داستان سیاسی منطقه یورو در حال حاضر یک مساله بیربط در فضای تجارت ارزی گروه 10 محسوب میشود. اخبار سیاسی آلمان در روزهای گذشته هیچ تغییری در دیدگاه ما ایجاد نمیکند. داستان بزرگتر همچنان همان بهبود اقتصادی منطقه یورو است.»
به گزارش گاردین، به لطف بیثباتیها در آلمان که قوه محرکه اروپا محسوب میشود، ارزش یورو در برابر دلار در ساعات اولیه معاملات روز دوشنبه 0.5 درصد سقوط کرد، اما تا پیش از ساعت 9 بامداد به وقت گرینویچ بار دیگر افزایش یافت. در بازارهای آسیایی، یور در مقابل ین 0.6 درصد سقوط کرد و در بازار لندن نیز ارزش یورو در برابر پوند 0.43 درصد کاهش یافت.
همسایگان خوشبین
هالبه زیلسترا وزیر خارجه هلند، دوشنبه شکست مذاکرات آنگلا مرکل برای تشکیل دولت ائتلافی را «خبری ناخوشایند برای اروپا» توصیف کرد و گفت: «اینکه تشکیل دولت در آلمان اندکی بیشتر طول میکشد، خبر بدی برای اروپاست. آلمان در اروپا کشور بانفوذی است و اگر دولت نداشته باشد، اختیارات قانونی نخواهد داشت و موضعگیری در مسائل اروپایی برایش دشوار میشود.» مایکل روث وزیر اتحادیه اروپا در دولت سوم مرکل و یکی از اعضای حزب سوسیال دموکراتها، نیز گفت: «به نفع همه ماست که این مساله سریعتر حل شود تا بتوانیم به کارهای خود در اروپا رسیدگی کنیم. تاکنون در آلمان با چنین مسالهیی مواجه نشده بودیم. از اینرو، با توجه به شکست مذاکرات اولیه باید شرایط را ارزیابی و بر مبنای آن عمل کنیم.»
در حالی که برخی گمانهزنیها از احتمال برگزاری انتخابات مجدد در آلمان حکایت دارد، زیلسترا چنین اتفاقی را گزینهیی ناخوشایند توصیف کرد و افزود: تشکیل دولت در هلند 7 ماه پس از انتخابات طول کشید و این بدین معناست که احزاب آلمانی همچنان میتوانند پس از یک وقفه کوتاه مذاکره را از سر بگیرند. دیدایر ریندرز وزیر امور خارجه بلژیک نیز سعی کرد با اتخاذ لحنی ملایم، شرایط را تلطیف سازد: «در بلژیک ما یک سنت برای این کار (تشکیل دولت) داریم، گاهی این مساله خیلی طول میکشد.» لازم به ذکر است که بلژیک پس از انتخابات گذشته، 18 ماه دولت نداشت. آلس شملار، وزیر اتحادیه اروپای جمهوری چک، در همین باره گفت: «امیدواریم هرچه سریعتر روی کار آمدن دولتی قدرتمند در آلمان را شاهد باشیم.»
گرینههای پیش روی مرکل
مذاکرات میان احزاب اتحاد دموکرات مسیحی آنگلا مرکل و خواهرخوانده آن یعنی حزب اتحاد سوسیال مسیحی با دو حزب دموکراتهای آزاد و سبزها که قرار بود جمعه به پایان برسد، در پی اختلافنظرها بر سر مسائلی همچون مهاجرت و تغییرات آبوهوایی به وقت اضافی کشیده شد و در حالی که انتظار میرفت نمایندگان احزاب تا دوشنبه بر سر آغاز مذاکرات رسمی توافق کنند، خروج غیرمنتظره دموکراتهای آزاد از گفتوگوها همه محاسبات را برهم زد. به گزارش بلومبرگ، اکنون آنگلا مرکل چهار گزینه پیشرو دارد که بسیاری محتملترین آنها را برگزاری انتخابات مجدد احتمالا در بهار آتی میپندارند. طبق نظرسنجی تلویزیون «زِددیاف»، اکثریت آلمانیها از رایدهی دوباره حمایت میکنند، اما این مخاطره وجود دارد که شرایط تغییر چندانی نکند و پارلمان همچنان ازهمگسیخته باقی بماند. گزینه دوم مرکل نسخه سوم «ائتلاف بزرگ» است؛ اشتاینمایر پیش از اینکه اوایل سال جاری میلادی رییسجمهوری آلمان شود، از اعضای ارشد حزب سوسیال دموکراتها بود.اگرچه این حزب احتمال بازگشت به دولت ائتلافی را رد کرده است، اما شاید اشتاینمایر بتواند با اشاره به منافع ملی دو حزب بزرگ و قدرتمند را به آغوش یکدیگر بازگرداند. بدینترتیب، همانند دو دوره گذشته صدراعظمی مرکل، ائتلاف سیاسی میانه بر آلمان حاکم خواهد شد. احتمال سوم تشکیل دولت در اقلیت است و بدین تریتب مرکل برای پیشبرد اهداف گوناگون، با احزاب متفاوت اتحاد تشکیل میدهد. چنین گزینهیی برای سیاستمدارانی که به توافقهای پنهانی و رویکردهای غیر ایدئولوژیک مشهور هستند، مناسب است؛ اما به تشکیل دولتی بیثبات منجر میشود. آخرین گزینه پیش روی مرکل نیز ازسرگیری مذاکرات کنونی از طریق اشتاینمایر است؛ اما این احزاب یک ماه برای دستیابی به توافقی اولیه فرصت داشتند و هیچ نشانهیی دال بر نتیجهبخشی طولانیکردن مذاکرات
وجود ندارد.