کمک تقاضا به توافق نفتی در 2018

گروه انرژی  نادی صبوری

اگر سال گذشته در چنین روزهایی تنها توافق کشورهای عضو اوپک و 9کشور دیگر ازجمله روسیه، فاکتور حمایتگر قیمت‌های بالا در نفت خام به شمار می‌رفت، این روزها ماجرا شکل دیگری به خود گرفته است. پس از تمدید توافق نفتی تا پایان سال 2018 که روز پنج‌شنبه اتفاق افتاد تقریبا بیشتر عوامل حمایتگر به حساب می‌آیند. از یک سو بیشتر نهادهای نظارتی بازار در چند ماه اخیر پیش‌بینی خود از رشد تقاضا در سال 2018 را به شکل چشمگیری افزایش داده‌اند و از سوی دیگر بالا بودن پایبندی اعضای توافق که کم‌سابقه بوده است، وزنه تمدید را سنگین‌تر کرده است. وود مکنزی نیز در تازه‌ترین گزارش خود نوید قیمت‌های بالای نفت خام در نیمه دوم سال 2018 را داده است.

 گزارش «تعادل» در این مورد را در ادامه می‌خوانید.

10دسامبر سال گذشته میلادی تولیدکنندگان بزرگ نفتی اوپک و غیراوپک توانستند پس از 15سال به توافقی برای کنترل بازار نفت دست پیدا کنند، توافقی که ابتدا قرار بود تا 6 ماهه نخست سال 2017 ادامه یابد اما در ادامه یک بار در ماه مه ‌2017 تا پایان ماه سوم سال 2018 و یک بار دیگر در سالگرد توافق اوپکی‌ها یعنی 30نوامبر تا پایان سال 2018 میلادی تمدید شد. بازارهای روز تنها جمعه را برای واکنش به تصمیم روز پنج‌شنبه اوپک فرصت داشتند و در واقع امروز مشخص خواهد شد که معاملات چقدر از تصمیم روز پنج‌شنبه بزرگان نفتی متاثر شده است. در مورد اثر این تصمیم بر مسائل پایه‌یی بازار اما نخستین واکنش به شرکت مشاوره انرژی وود مکنزی برمی‌گردد. وود مکنزی که پیش از آغاز نشست 173 اوپک گزارشی در مورد وضعیت بازار منتشر کرده بود با اعلام این تصمیم بخشی از گزارش خود را به روز کرده و نوشت که به این ترتیب قیمت‌ها در نیمه دوم سال 2018 به سمت بالا هل داده خواهند شد. همچنین سارا وخشوری، رییس شرکت مشاوره انرژی SVB در مورد تاثیر تصمیم روز پنج‌شنبه تولیدکنندگان نفتی بر بازار به «تعادل» می‌گوید:«تمدید توافق نفتی تا پایان سال 2018 در کنار پیش‌بینی از رشد تقاضا از یک سو و کاهش عرضه از سوی دیگر به تعادل بازار نفت در 2018 کمک خواهد کرد».

کشورهایی که روز پنج‌شنبه در وین گردهم آمدند، تولید‌کننده 60‌ درصد از نفت خام موجود در بازار هستند. همین موضوع اهمیت هر اقدامی از سمت این گروه در بازار حساس نفت خام را نشان می‌دهد. اما اگر بخواهیم این اهمیت را به زبان عدد و رقم بیان کنیم، گزارش موسساتی چون وود مکنزی به کمک ما خواهند آمد. وود مکنزی در به روزرسانی گزارش خود پس از تصمیم تولیدکنندگان نفتی برای تمدید توافق تا پایان سال 2018 نوشت که اگر تصمیم بر پایان بخشیدن توافق در مارس 2018 گرفته می‌شد، مازاد عرضه‌یی حجیم به اندازه 2میلیون و 400هزار بشکه در روز در انتظار بازار نفت خام در سال 2018 می‌بود.

اکنون اما وضعیت از دیدگاه این شرکت متفاوت شده است. وود مکنزی پس از اعلام عمومی تصمیم اوپک و غیراوپک در روز 30نوامبر در وب‌سایت خود نوشت: «بهای نفت خام برنت پس از تصمیم اوپک و غیراوپک برای تمدید توافق کاهش تولید تا پایان سال 2018 از مرز 63 دلار عبور کرد. تصمیم اوپک و روسیه برای تمدید توافق نفتی تا پایان سال 2018 مطابق با فرضیه پیش‌بینی قیمت ما در ماه جولای 2017 بوده است».

در ادامه این گزارش آمده است:«حمایت‌ها از تصمیم اوپک بالا بوده است. در کنار موفقیت اوپک در کاستن از حجم تولید و دنبال کردن افزایش قیمت‌ها، پیش‌بینی ما نشان می‌دهد چنانچه اوپک تصمیم می‌گرفت که توافق را در ماه مارس 2018 پایان بخشد، یک افزایش حجیم روزانه 2میلیون و 400هزار بشکه‌یی در کل عرضه جهانی نفت خام در سال 2018 انتظار می‌رفت. این موضوع در نهایت منجر به مازاد عرضه بیش از حد در هر 4 فصل سال 2018 می‌شد».

 آن لوئیس هیتل، رییس بخش تحقیقات نفت شرکت مشاوره‌یی وود مکنزی می‌نویسد که با تمدید توافق ما پیش‌بینی می‌کنیم که عرضه و تقاضا در نیمه دوم سال 2018میلادی به تعادل رسیده و قیمت‌ها را در این نیمه به سمت بالا هل بدهند.

وود مکنزی در بخش دیگری از گزارش خود می‌نویسد که بررسی بازار نفت به دلیل عوامل مختلفی که فاندامنتال بازار در 2018 را تعیین می‌کنند فقط تا نیمه این سال قابل ضمانت خواهد بود. ریکاوری تولید نفت خام نیجریه و لیبی و رشد تولید نفت خام از سوی ایالات متحده این عوامل را تشکیل می‌دهند.

در ادامه این گزارش عنوان شده که فاکتور دیگر رشد، تقاضای نفت خام است. اگر این رشد بیشتر از حد انتظار ما باشد در نتیجه مازاد عرضه پیش‌بینی شده برای نیمه نخست سال 2018 کوچک‌تر خواهد شد.

پیش‌بینی‌های فعلی وود مکنزی براساس رشد روزانه 1.2میلیون بشکه‌یی تقاضا در 2017 و رشد روزانه 1.4میلیون‌ بشکه‌یی آن در 2018 است. اما یک زمستان سردتر از حد انتظار می‌تواند فصل نخست 2018 را با تقاضایی بالاتر همراه کرده و بازار را تنگ‌تر کند.

سارا وخشوری، تحلیلگر مسائل انرژی البته نسبت به وود مکنزی دیدگاهی خوش‌بینانه‌تر دارد چراکه از دیدگاه او رشد تقاضای چشمگیری در سال 2018 برای نفت خام رقم خواهد خورد. وخشوری که تمدید توافق را به این دلیل که اوپک توانست روسیه را به آن «متقاعد» کند موفقیتی بزرگ برای این سازمان می‌داند، معتقد است که با تمدید توافق از یک سو و افت عرضه خارج از توافق از سوی دیگر و در نهایت پیش‌بینی رشد تقاضا، بازار را به تعادل خواهد رساند.

نهادهای مختلف همچون اداره اطلاعات انرژی امریکا، آژانس بین‌المللی انرژی و اوپک در ماه‌های اخیر برآورد خود از رشد تقاضا در سال آینده میلادی را افزایش دادند. اواسط آبان ماه اداره اطلاعات انرژی امریکا با افزودن روزانه 80 هزار بشکه به پیش‌بینی قبلی خود رشد تقاضا در سال 2018 را روزانه یک‌میلیون و 660 هزار بشکه برآورد کرد. اوپک نیز در آخرین گزارش خود برآورد از رشد تقاضا در 2018 را روزانه 130هزار بشکه افزایش داده و یک میلیون و 510 هزار بشکه در روز اعلام کرده است. رشدی که در نهایت مصرف جهانی را به 98میلیون و 450هزار بشکه در روز خواهد رساند.

اوپک برای 4بار متوالی تا ماه نوامبر بر پیش‌بینی قبلی خود از رشد تقاضا افزوده بود و در نهایت در گزارشی که ابتدای ماه نوامبر منتشر شد، اعلام کرد که جهان در سال 2018 مصرف‌کننده 33میلیون و 420هزار بشکه از نفت این سازمان خواهد بود. برآوردی که 360 هزار بشکه بالاتر از سطح سابق به شمار می‌رفت.

موضوع افزایش چشمگیر تقاضای نفت خام در 2018 که اشتهای سیری‌ناپذیر چین یکی از عوامل شکل‌دهنده آن به حساب می‌آید به حدی جدی است که فاتیح بیرول، رییس آژانس بین‌المللی انرژی 2روز پیش از تمدید توافق نفتی اعلام کرد که حتی ممکن است، بازار با کمبود عرضه در نیمه دوم سال 2018 مواجه شود. البته وود مکنزی با توجه به پیش‌بینی رشد یک میلیون و 800 هزار بشکه‌یی عرضه در سال آینده میلادی چندان نگران رخدادی همچون کمبود عرضه نیست.

وود مکنزی در بخشی از گزارش خود نوشته است که بدون تمدید توافق، مازاد عرضه شدید نفت خام در سال 2018 منجر به ساخت مخازن ذخیره‌سازی و فشار بیشتر رو به پایین به نفت خام می‌شد.