وزش نسیم رونق در بازار برنج شمال
گروه بنگاهها
کشورهای توسعهیافته با وجود قوانین سفت و سختی که برای تجارت آزاد وضع کردهاند، همواره جایگاه خاصی را برای حمایت از تولید داخلی و بخشهایی که به نوعی مزیت اقتصادی آنان در حوزه تولید محسوب میشود، اختصاص دادهاند و در بزنگاههای مختلف تلاش میکنند تا زنجیره حمایت از تولید را در کشورشان سر و سامان دهند.
این فرآیند در اقتصاد ایران هرگز آنگونه که باید و شاید جدی گرفته نشده است و در بسیاری از موارد مشاهده میشود که دولت در زمانهای نامناسب و از آن مهمتر براساس روشها و اسلوبهای نامطمئن و غیرکارشناسی تلاش میکند تا نقش حمایتکننده از تولید را بازی کند. اما در یکی از معدود دفعاتی که دولت در زمان مناسب و با راهکار مناسب توانسته از فرآیند تولید داخلی دفاع کند مربوط به نامه اخیر وزیر جهاد کشاورزی به وزیر صنعت برای توقف واردات برنج است که براساس مستندات میدانی نتایج قابلتوجهی به بار آورده است. با نامه وزیر جهاد کشاورزی به وزیر صنعت، معدن و تجارت مبنی بر توقف واردات برنج، بازار این محصول در گیلان، از رکود خارج شده و کارشناسان و فعالان بخش کشاورزی استان معتقدند قیمت فعلی برنج، هم برای کشاورز و هم مصرفکننده رضایتبخش است. اگرچه طی سالهای گذشته، با سیاستهای حمایتی دولت، واردات برنج از پایان دومین ماه فصل پاییز ممنوع میشد اما امسال و در اوایل آذرماه، با نامه محمود حجتی وزیر جهاد کشاورزی به وزیر صنعت، معدن و تجارت مبنی بر توقف واردات برنج، بازار این محصول راهبردی استانهای شمالی که دچار رکود شده بود، جانی دوباره گرفته و امیدهای کشاورزان را زنده کرده است. هرچند مسوولان جهادکشاورزی استان به تصریح بیان میکنند که در صورت افزایش قیمت برنج بیش از نرخ کنونی، برای تعادل بازار، دولت وارد عمل میشود.
بازگشت رونق به بازار برنج
رییس سازمان جهاد کشاورزی گیلان گفت: وزارت جهاد کشاورزی و سازمان جهاد کشاورزی گیلان، به دقت بازار برنج را زیرنظر و پایش کارشناسی دارند و در هیچ شرایطی قرار نیست تولید داخلی، فدای واردات بیرویه شود یا مصرفکننده آسیب ببیند.
علیرضا شعباننژاد ادامه داد: با پخش این شایعه که قرار است واردات برنج در کشور آزاد شود، کل بازار برنج دچار رکود شده بود و همه انتظار واردات بیرویه و کاهش قیمتها را داشتند.
وی افزود: با توجیه و نامهنگاری کارشناسی جهاد کشاورزی گیلان به وزارتخانه و اقدامات و بررسیهای میدانی مستقل، وزیر جهاد کشاورزی در نامهیی به وزیر صنعت، معدن و تجارت خواستار منع ثبت سفارش واردات برنج تا پایان سال شده است. وی گفت: در حال حاضر هر کیلوگرم برنج هاشمی درجه یک 10 تا 11هزار تومان در بازار عرضه میشود که این قیمت، هم به نفع کشاورز است و هم مصرفکننده و چنانچه افزایش یابد، دیگر متناسب با قدرت خرید عموم مردم نیست و رکود دوباره بازار برنج، حتمی خواهد بود.
به گفته شعباننژاد، با توجه به رونق پیش روی بازار برنج، به کشاورزان و کارخانهداران توصیه میکنیم از دامن زدن به افزایش قیمت بیش از نرخ پیشگفته، خودداری کنند چراکه در غیر اینصورت دولت ناگزیر است از ذخیره استراتژیک برنج به قیمت مناسب و با هدف تعادل، وارد بازار کند که این، به زیان تولیدکنندگان برنج است. وی گفت: دولت دنبال سازوکاری است که هم به تقاضا در بازار داخلی توجه شود که شاهد افزایش قیمتها نباشیم و هم اینکه تولیدکنندگان و برنجکاران آسیب نبینند. رییس سازمان جهاد کشاورزی گیلان خاطرنشان کرد: سال جاری بیش از 800 هزار تن برنج کیفی در استان تولید شد که پیشبینی میشود حدود 50 درصد آن تاکنون فروش رفته باشد. وی افزود: در دولت تدبیر و امید با اتخاذ سیاستهای حمایتی کشاورزان برنجکار استان و کشور، روزهای خوشی را سپری میکنند به نحوی که دیگر نه تنها کسی از بهصرفه نبودن کشت برنج سخن نمیگوید بلکه بسیاری از زمینهای بایر و رها شده، دوباره به زیر کشت برنج برگشته است.
شعباننژاد ادامه داد: با پایش انجام گرفته، از هفته قبل که خبر ممنوعیت واردات برنج تا پایان سال اعلام شده، بازار خرید و فروش برنج کشور به تدریج به جنب و جوش افتاده و در حال رونق گرفتن است. برنجکاران با اطمینان خاطر بیشتری به تولید میپردازند.اما در شرایطی که مسوولان اجرایی و نمایندگان دولت در استان از ایجاد تعادل در بازار حمایت میکنند، برنجکاران نیز این روش را باعث بهبود تولید ارزیابی میکنند. محمد اسدزاده از برنجفروشان شهر رشت در گفتوگو با ایرنا تایید کرد که پس از انتشار خبر ممنوعیت واردات برنج در کشور، بازار عرضه و تقاضا جانی دوباره گرفته و گفت: شایعه ارزان شدن قیمت انواع برنج به دلیل آزاد شدن واردات، دیگر رنگ باخته است. وی ادامه داد: هماکنون انواع برنج هاشمی، علی کاظمی، خزر، نعمت و برنجهای خارجی از کیلویی 12 تا 3هزار و 500 تومان به تناسب کیفیت در بازار عرضه میشود و دست خریدار برنج به تناسب توانایی مالی او باز است. اسدزاده افزود: سیاستهای دولت در زمینه تنظیم بازار برنج در سالهای اخیر بسیار مثبت بوده و توانسته جلو نوسان شدید قیمت این محصول را بگیرد.
وی تصمیم دولت در ممنوعیت واردات برنج به کشور تا پایان سال جاری را درست و کارشناسی ارزیابی کرد و گفت: در حال حاضر بازار برنج کشور، اشباع است و اگر دولت چنین سیاستی را اتخاذ نمیکرد، به رکود بازار این محصول دامن زده میشد.
اکبر یونسی از کشاورزان برنجکار شرق گیلان نیز گفت: با اتخاذ سیاستهای حمایتی دولت تدبیر و امید، کشاورزان برنجکار طی سالهای اخیر با اطمینان خاطر بیشتری به تولید برنج میپردازند.
وی از قیمتهای فعلی بازار برنج اظهار رضایت کرد و افزود: کشاورزان باید خدا را شاکر باشند که با سیاستهای مثبت دولت تدبیر و امید تا حدود زیادی از دغدغههای فروش محصول راحت شدهاند.
بیش از 317هزار بهرهبردار در 238هزار هکتار اراضی شالیکاری گیلان فعالیت دارند و سالانه حدود یکمیلیون و 160 تن شلتوک به دست میآورند که از این میزان حدود 750 تن برنج سفید با کیفیت به دست میآید. گیلان بزرگترین تولیدکننده ارقام بومی و باکیفیت برنج در کشور است و رتبه اول کشوری را از لحاظ سطح زیرکشت و همچنین رتبه دوم تولید برنج بعد از استان مازندران را دارد.
ارقام هاشمی، علی کاظمی، صدری، حسنی و دیلمانی جزو رقمهای کیفی و ارقام گوهر، سپیدرود و خزر جزو رقمهای پرمحصول است که در شالیزارهای گیلان کشت میشود. بیشترین رقمهای کشت شده برنج در این استان، رقمهای کیفی هاشمی و
علی کاظمی است که افزون بر 85درصد محصول برنج گیلان را شامل میشود.