قتل قائم مقام فراهانی در باغ نگارستان
چهاردهم آذر 1214 میرزا ابوالقاسم قائممقام فراهانی در باغ نگارستان و به دستور محمد شاه قاجار به قتل رسید.
مهدی بامداد در کتاب «شرح حال رجال ایران» درباره قتل قائممقام فراهانی مینویسد: در غروب روز ۲۴صفر ۱۲۵۱هجری قمری، قائممقام از طرف شاه به وسیله پیشخدمتی به قصر نگارستان- مکان فعلی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و سازمان برنامه و بودجه در شمال میدان بهارستان- احضار میشود، قائممقام پس از وارد شدن، میپرسد: شاه کجا تشریف دارند؟ اشخاصی که برای انجام این خدمت مامور هستند، میگویند: در عمارت سر در، قائممقام بالا میرود و میبیند شاهی در سر در نیست، میپرسد پس کجا تشریف دارند؟ میگویند تشریف خواهند آورد.
قائممقام نماز مغرب و عشا را میخواند و بعد از نماز اظهار میکند اگر شاه به من فرمایشی ندارند، بهتر این است که بروم چونکه منزل دوستی وعده کردهام و انتظار مرا دارد، ماموران نگاهداری او میگویند: شاه فرمودهاند چون کار لازمی با شما دارم از اینجا خارج نشوید تا من شما را به حضور بطلبم. قائممقام میگوید: پس قدری استراحت میکنم و شال کمر را باز کرده زیر سر میگذارد و جبه را بر روی خود کشیده میخوابد، دو ساعت از شب گذشته بیدار میشود و میپرسد: اگر شاه تشریف نمیآورند من بروم خدمتشان ببینم چه فرمایشی دارند و باز همان جوابها را که میشنوند به طور مزاح میگوید: پس من اینجا محبوسم! جواب میدهند: شاید! گویند در این حال در اتاق قدم زده و این شعر را با ناخن به دیوار مینویسد:
روزگار است اینکه گه عزت دهد گه خوار دارد
چرخ بازیگر از این بازیچهها بسیار دارد
قائممقام مدت ۶ روز در حوضخانه قصر نگارستان نگهداری میشود و در این مدت به او آب و غذایی نمیدهند تا شاید از گرسنگی بمیرد و مرگش طبیعی باشد. با زنده ماندن او که قوای جسمیاش به سبب حبس در این شرایط به شدت تحلیل رفته بود، گروهی برای قتل او راهی حوضخانه شدند. مهدی بامداد مینویسد:«شب آخر ماه صفر اسمعیلخان قراچهداغی که یکی از اشقیا و سرهنگ فراشخانه میرغضبباشی بود با چند میرغضب وارد حوضخانه شده بر سر او ریخته، او را بر زمین میزنند، قائممقام با وجود ضعف و ناتوانی که دارد برای استخلاص خود مقاومت میکند به طوری که بازوان او مجروح شده خون جاری میگردد، بالاخره دستمالی در حلق او فرو برده و او را خفه میکنند...».