این قمر کوچک، بیش از زمین، نفت و گاز دارد
ترجمه| مهدی نیکوئی|
مکانی را تصور کنید که هزاران برابر بیش از تمام ذخایر شناخته شده نفت و گاز سیاره پرنعمت ما، سوخت‌های فسیلی دارد. بر خلاف انتظار، چنین مکانی، یک قمر کوچک پر از مه و رطوبت است که در منظومه شمسی خودمان و دور سیاره زحل می‌چرخد.
روی «تایتان»، بزرگ‌ترین قمر سیاره زحل (از 62 قمر)، هیدروکربن‌ها به شکل باران‌هایی تاریک می‌بارند و در دریاچه‌ها و تپه‌ها جمع می‌شوند. چنین موضوعاتی، مدت‌ها به صورت حدس و گمان مطرح می‌شد، اما اکنون شواهد و داده‌های کمی جمع‌آوری شده به وسیله فضاپیمای کاسینی ناسا، ثابت کرده است که اطلاعات فرضی در مورد این قمر صحت داشته‌اند.
در حالی که بیشتر سطح زمین، پوشیده از آب است، اکثر تایتان پوشیده از دریاچه‌ها، دریاها و رودخانه‌هایی است که پر از متان و اتان مایع هستند. تپه‌ها هم از سنگ و شن ساخته نشده‌اند، بلکه احتمالا از جنس تولین (دسته‌یی از مواد آلی شکل گرفته از اجزای کربن‌داری مانند دی‌اکسیدکربن، متان و اتان و تابش‌های فرابنفش یا سایر اشعه‌های کیهانی) هستند. این مواد و گنجینه‌های غنی از مواد آلی مبتنی بر کربن به‌طور طبیعی در زمین شکل نمی‌گیرند، اما در فضا و در صورت حضور آب می‌توانند منفجر شده و زمینه‌های ظهور حیات را ایجاد کنند. در حقیقت این احتمال می‌رود که تولین‌ها در ظهور حیات در کره زمین هم ایفای نقش کرده باشند.
دانشمندان می‌توانند عمق و حجم دریاچه‌های تایتان را براساس رنگ و تیرگی‌های ظاهر شده روی رادار و مقایسه آن با عمق ثبت شده در دریاچه‌های کره زمین (و میزان تیرگی رنگ آنها) تخمین بزنند. البته بیشتر دریاچه‌های شناسایی شده روی بزرگ‌ترین قمر زحل، مربوط به مناطق نزدیک به قطب شمال آن بوده است. فضاپیمای کاسینی ناسا تنها یک بار توانست با فناوری رادار خود به مناطق جنوبی تایتان دسترسی پیدا کند که در آن زمان هم، تنها تعداد اندکی دریاچه بلافاصله قابل رویت شدند.
کاسینی با استفاده از رادار خود حدود 20درصد از سطح غنی از کربن تایتان را نقشه‌نگاری کرده است. ناسا در همین سطح محدود که از این قمر شناسایی شده، صدها دریاچه و دریا مشاهده کرده که بیش از 10 مورد از آنها به تنهایی هیدروکربن‌های مایعی بیش از تمام ذخایر نفت و گاز کره زمین دارند. تپه‌های پر از تولین این قمر چه؟ آنها احتمالا شامل مقدار بسیاری از آلی‌های مبتنی بر کربن هستند که صدها برابر ذخایر کنونی زغال‌سنگ زمین‌اند.
این آمارها بسیار مبهوت‌کننده‌اند؛ به ویژه از این جهت که ذخایر گاز طبیعی زمین، چندان هم اندک نیست (و با این حال در مقابل هیدروکربن‌های تایتان هیچ به نظر می‌رسد) . روی سیاره پرنعمت ما، مجموعا 130میلیارد تن ذخایر هیدروکربوری اثبات شده وجود دارد. این رقم به اندازه کافی زیاد است که بتواند 300 برابر مصرف سالانه کل انرژی در ایالات متحده (برای گرمایش، سرمایش و روشنایی خانه‌ها) را تامین کند. با این وجود، تعداد قابل توجهی از صدها (اگر به هزاران نرسد) دریاچه‌یی که در سطح تایتان وجود دارند، به تنهایی دست‌کم به همین اندازه ظرفیت انرژی دارند که آماده مصرف هم هستند؛ انرژی‌هایی که سرد شده و به شکل اتان و متان مایع ذخیره شده‌اند. همچنین در جو بدون اکسیژن تایتان، یک مه شیمیایی نارنجی‌رنگ در چرخش است که گمان می‌رود تنها یک عنصر (سولفور) کمتر از نفت خام داشته باشد. تنها سوالی که باقی می‌ماند، این است که آیا ما می‌توانیم پیش از پایان منابع انرژی خود، ذخایر بالقوه تایتان را مهار کنیم؟ آیا دستیابی به این منابع انرژی جدید، ارزش جنگیدن با سرمای وحشتناک تایتان، گردبادهای قطبی قدرتمند، ابرهای ضخیم از مواد شیمیایی و البته فاصله طولانی زمین تا زحل را دارد؟
تنها زمان می‌تواند به این پرسش‌ها پاسخ دهد. در این مدت دانشمندان به دقت به بررسی اطلاعات و شواهد مخابره‌یی فضاپیمای کاسینی می‌پردازند و به ویژه ارتباطات بیشتری بین هستی کربن‌محور ما با فعل‌وانفعالات تایتان مشاهده می‌کنند (البته این سخن به معنای آن نیست که بزرگ‌ترین قمر زحل، مدل تغییرات اقلیمی خاص خود ندارد) . متان نیز یکی از تعیین‌کننده‌ترین گازهای گلخانه‌یی زمین است و بررسی وضعیت جوی که در سیطره متان است، می‌تواند موارد زیادی را برای زیستن در جهانی بیاموزد که دمای هوا در حال تغییر است و وابستگی به گاز طبیعی به‌طور روزافزونی افزایش می‌یابد.
منبع: اویل پرایس
