عبور شهرداری تهران از نهادهای قانونگذار؟
رییس کمیسیون حمل و نقل پارلمان شهری پایتخت: صدور اطلاعیه اشتباه است، به شهرداری تذکر می‌دهیم
گروه راه و شهرسازی آزاده کاری
سازمان حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران با انتشار اطلاعیه‌یی اعلام کرد، باتوجه به برنامه جدید شهرداری برای تغییر شیوه اجرای طرح ترافیک که با هماهنگی نهادهای ذی‌ربط در حال طی مراحل قانونی است، ثبت‌نام برای دریافت آرم طرح ترافیک سال ۱۳۹۷ انجام نخواهد شد. صدور این اطلاعیه اما با واکنش منفی سخنگوی کمیسیون شوراها و امور داخلی کشور در مجلس شورای اسلامی و همچنین رییس کمیسیون حمل و نقل پارلمان شهری پایتخت مواجه شده است.
چندی پیش شهرداری تهران از طرح جدید ترافیک رونمایی کرد. طرحی که براساس آن فروش سالانه و روزانه طرح ترافیک حذف و همه شهروندان تهرانی امکان ورود به محدوده طرح ترافیک در ازای پرداخت عوارض ورود به محدوده‌های سبز و آبی را خواهند داشت. بسیاری معتقدند، اجرا شدن این طرح مساله ترافیک و آلودگی هوای تهران را پیچیده خواهد کرد و به گفته برخی کارشناسان شهرداری با اجرای این طرح به‌دنبال افزایش منابع درآمدی خود است.
به لحاظ قانونی این طرح ابتدا باید در قالب لایحه وارد شورا شود تا پس از تصویب شورا برای تایید نهایی به تصویب شورای عالی ترافیک برسد، اما اطلاعیه سازمان حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران مبنی بر عدم ثبت‌نام طرح ترافیک سال 97 و نیز باطل شدن 600 کارت شناور نشان از این دارد که شهرداری کار را تمام شده می‌داند و تصویب لایحه از سوی شورای شهر و شورای عالی ترافیک جنبه فرمایشی و نمایشی دارد. در همین حال، دیروز پوریا محمدیان‌یزدی دبیر شورای عالی ترافیک کشور در گفت‌وگویی عنوان کرد که طرح پیشنهادی شهرداری تهران نیاز به مصوبه شورای عالی ترافیک کشور ندارد و در شورای ترافیک تهران بررسی و تصویب خواهد شد.
شهرداری نمی‌تواند اجرای قانون را متوقف کند
در این خصوص، اصغر سلیمی سخنگوی کمیسیون شوراها و امور داخلی کشور در مجلس شورای اسلامی، عنوان کرد که سازمان حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران اعلام کند با استناد به کدام قانون در اطلاعیه‌یی اعلام کرده ثبت‌نام برای دریافت آرم طرح ترافیک سال ۹۷ انجام نمی‌شود.
سلیمی با اشاره به اینکه فروش طرح ترافیک سالانه، خوب یا بد با تصویب مراجع قانونی سال‌هاست در حال اجراست، گفت: اگر شهرداری تهران و سازمان حمل و نقل و ترافیک کشور تصمیم دارند این روند «انحصاری» و «ناعادلانه» را اصلاح کنند، باید تکلیف طرح جدیدشان را در شورای شهر تهران و شورای عالی ترافیک نهایی کنند و طبیعتا تا آن زمان نمی‌توانند اجرای قانون مصوب را متوقف کنند.
حسن نوروزی، نماینده رباط‌کریم نیز در این باره گفت: از شهرداری تهران می‌خواهیم این طرح را آکادمیک کند؛ یعنی اجازه دهد افراد دانشگاهی که روی موضوع حمل و نقل کار کرده‌اند آن را مطالعه کنند و این طرح را در شورای شهر مطرح کنند؛ چراکه در این صورت طرح پخته‌تر و قوی‌تر خواهد شد.
مراحل قانونی تاکنون طی نشده‌اند
محمد علیخانی رییس کمیسیون حمل و نقل شورای شهر تهران در گفت‌وگو با «تعادل»، در این باره توضیحاتی ارائه کرد و گفت: الزام دارد که این طرح ابتدا در قالب لایحه و به همراه پیوست‌های ترافیکی و اجتماعی تقدیم شورا شود و در صورت تصویب شورای شهر باید در شورای عالی ترافیک نیز مورد تایید قرار گرفته و درنهایت برای نرخ‌گذاری وارد شورا شود که هم‌اکنون هیچ کدام از این مراحل طی نشده و هنوز لایحه‌یی در این خصوص وارد شورا نشده است.
وی در پاسخ به اینکه شهرداری بر چه اساسی قبل از تصویب این لایحه، ثبت‌نام طرح ترافیک سال 97 را متوقف کرده است، اظهار کرد: شهرداری نمی‌تواند چنین کاری انجام دهد، زیرا ممکن است طرح جدید تصویب نشود و در این صورت طرح قبلی پابرجاست. کسی نمی‌تواند طرح قدیمی را ملغی کند.
تذکر به شهرداری تهران
وی با تاکید بر اینکه صدور اطلاعیه از سوی شهرداری مبنی بر عدم ثبت‌نام طرح ترافیک سال آینده اشتباه است، عنوان کرد: اصل بازنگری در طرح ترافیک مورد تایید شورای شهر است. مشکلات طرح فعلی، اشکالاتی که در سهمیه‌بندی‌ها وجود دارد و همچنین ناعادلانه بودن سهمیه‌ها باید مورد بازنگری قرار گیرد. اما اینکه قبل از تصویب لایحه اطلاعیه صادر کرده‌اند، اشتباه است و اشکال دارد. حتما در این خصوص به شهرداری تذکر خواهیم داد.
یکی از انتقاداتی که به این طرح وارد می‌شود، این است که امکان ورود تمام ماشین‌ها به محدوده طرح ترافیک نه تنها مشکلی را حل نمی‌کند، بلکه منجر به ترافیک بیشتر در این منطقه و نیز افزایش آلودگی هوا می‌شود. رییس کمیسیون حمل و نقل شهرداری در این باره گفت: ما نیز به این موضوع واقف هستیم و به همین دلیل است که اصرار داریم مطالعات و پیوست‌های این طرح باید در شورا مورد بررسی قرار گیرد. تا زمانی که این مطالعات تقدیم شورا نشود، نمی‌توان درباره آن اظهارنظر کرد. البته عده‌یی عنوان می‌کنند این موضوع به ترافیک دامن می‌زند و برخی نظری متفاوت ارائه می‌کنند، اما همان‌طور که گفتم باید منتظر باشیم تا شهرداری لایحه را دراختیار شورا قرار دهد.
اطلاعیه شهرداری چه می‌گوید؟
بنا بر این گزارش در اطلاعیه‌یی که از سوی سازمان حمل و نقل و ترافیک منتشر شده، با اشاره به سوالات مکرر شهروندان درباره طرح ترافیک جدید و توقف ثبت‌نام آرم‌های سابق، آمده است: باتوجه به برنامه جدید شهرداری برای تغییر شیوه اجرای طرح ترافیک که با هماهنگی نهادهای ذی‌ربط در حال طی مراحل قانونی است، ثبت‌نام برای دریافت آرم طرح ترافیک سال ۱۳۹۷ انجام نخواهد شد. براساس طرح جدید، شهروندان نیازی به خرید سالانه آرم طرح ترافیک ندارند و براساس ضوابطی که بعد از تصویب نهایی اعلام خواهد شد، می‌توانند با پرداخت عوارضی که میزان آن توسط شورای محترم اسلامی شهر تهران تصویب خواهد شد، وارد محدوده طرح ترافیک شوند.
همچنین در این اطلاعیه آمده است: لایحه پیشنهادی شهرداری تهران برای تغییر شیوه صدور اجازه ورود به محدوده‌ها در آستانه ارائه به شورای شهر تهران برای بررسی و تصویب است. جزئیات طرح پیشنهادی شهرداری تهران نیز در هفته‌های اخیر از طریق رسانه‌های گروهی به اطلاع مردم رسیده است. بدیهی است که بر اساس قانون، جزئیات و نرخ‌های اعلام شده تاکنون، قطعی نیست و اختیار تغییر آنها با اعضای شورای شهر است. در همین فرصت، از عموم شهروندان و به‌ویژه کارشناسان و صاحب‌نظران نیز دعوت می‌کنیم که شهرداری را از نقدها و نظرات خود درباره این طرح بهره‌مند سازند تا برای اصلاح مشکلات احتمالی آن در مقام اجرا اقدام شود. جای این گلایه از برخی مسوولان سابق و معدودی از ارباب جراید نیز باقی است که بدون اطلاع کامل از ابعاد و جنبه‌های مختلف این طرح، به طرح ابهاماتی پرداختند که پاسخ آنها در توضیحاتی که تاکنون از سوی مدیران شهرداری تهران اعلام شده، وجود داشته است.
توقف کارت‌های شناور ترافیک
این اطلاعیه افزوده است: سازمان حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران به صراحت اعلام می‌کند که در دوره مدیریت جدید، توزیع کارت‌های شناور طرح ترافیک به‌طور کامل متوقف شده و ۶۴۲ کارت باقی‌مانده از قبل نیز باطل شده است. بعد از این هم پرونده کارت‌های شناور که صدور و توزیع آنها از اساس با ابهام قانونی مواجه بوده و مراجع نظارتی هم بر ممنوعیت آن تاکید دارند، برای همیشه بسته خواهد شد.
در طرح جدید هم برخلاف آنچه برخی ادعا کرده‌اند، هیچ تبعیضی بین مدیران شهرداری با دیگران وجود نخواهد داشت و عوارض خودروهای مدیران همه ارگان‌ها با آحاد مردم برابر خواهد بود.
براساس این اطلاعیه، شهرداری تهران در طرح ترافیک جدید قصد دارد ضابطه را برای همیشه جایگزین رابطه کند و در حذف سلیقه‌مداری و قدرت ناشی از اعطای آرم به این و آن پیشقدم شود. البته این تصمیم دشواری است که موفقیت در آن نیازمند همراهی نهادهای مختلف، اصحاب رسانه‌ها و همه کسانی است که به نوعی در این باره به ابراز نظر می‌پردازند.
لذا از همه اشخاص و نهادهایی که در این باره اعلام موضع می‌کنند، می‌خواهیم به جای منافع شخصی و گروهی، منافع عموم مردم را مدنظر قرار دهند و کمک کنند که شرایطی عادلانه‌تر برای مردم تهران فراهم شود و به سمت شهری با ترافیک و آلودگی کمتر حرکت کنیم.
همان طور که از متن اطلاعیه بر می‌آید، شهرداری در مورد تصویب این لایحه مطمئن است و حتی اقدام به ابطال کارت‌های شناور کرده است. چندی پیش نیز محسن پورسیدآقایی معاون حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری تهران از انتقادهای نمایندگان مجلس از این طرح گلایه کرده و خواسته بود تا نمایندگان و نیز کارشناسان اطلاعات کامل طرح ترافیک جدید را دریافت و سپس آن را نقد کنند. به گفته یکی از کارشناسان شهری، سابقه طرح ترافیک به سال ۱۳۵۸ یعنی حدود 4 دهه قبل بازمی‌گردد. آیا برای لغو طرحی که 4 دهه قدمت دارد، فقط 4 ماه فکر و برنامه‌ریزی شده است و آیا در 3 ماه باقی‌مانده تا آخر سال جاری، طرح جدید قابل اجرا است؟ از سوی دیگر، در حال‌حاضر ورود به محدوده طرح ترافیک برای تعداد محدودی خودرو با پرداخت پول آزاد است. آیا منطق اینکه ورود به این محدوده برای همه خودروها با پرداخت پول آزاد باشد، استدلال صحیحی است؟
ظاهرا تا زمانی که طرح به شورای شهر ارسال نشود، نمی‌توان به جزئیات بیشتری دست یافت. بنابراین نتیجه بررسی‌های شورای شهر تهران در تصویب یا عدم تصویب این لایحه بسیار اثرگذار است و باید منتظر بررسی‌های شورا در این زمینه باشیم.
