بودجه مقابله با گرد و غبار در ابهام
ریحانه جاویدی
روز گذشته، شاخص آلودگی هوا در اهواز، از 300 عبور کرد و در مرحله خطرناک قرار گرفت. گرد و غبار بار دیگر آسمان اهواز و چند شهر دیگر این استان را از آن خود کرد و زندگی در این استان مختل شد. مدارس و دانشگاه‌ها تعطیل شدند و ادارات کار خود را با دو ساعت تاخیر شروع کردند. این شرایط در حالی است که بودجه در نظر گرفته شده در لایحه بودجه سال 97 برای مقابله با گرد و غبار این استان از سوی مجلس شورای اسلامی حذف شد با این وجود مسوولان سازمان حفاظت محیط زیست کشور در جریان جزییات ماجرا نیستند و این خبر را شایعه می‌دانند.
نخستین‌بار نیست که خوزستان و در راس آن اهواز با گرد و غبار دست و پنجه نرم می‌کند. مردم این استان آنقدر چشم امید به اقدامات مسوولان ندارند که یاد گرفتند خود را با شرایط آلوده محیط زیست سازگار کنند. انواع و اقسام بیماری‌ها مردم خوزستان را تهدید می‌کند، نفس‌هایشان تنگ می‌شود و ریه‌ها کم طاقت اما کسی به فکر سلامت این مردم نیست. اگرچه تاکنون اقداماتی برای حل معضل گرد و غبار خوزستان انجام شده است اما هیچ کدام کافی نبوده و هنوز هم ریزگردها یکه تاز میدان هستند، آمار و ارقام آلودگی هوا همچنان بالا می‌رود و مرز خطرناک را رد می‌کند اما با این وجود روز گذشته معاون توسعه مدیریت، حقوقی و امور مجلس سازمان حفاظت محیط زیست کشور خبر از حذف بودجه مقابله با گرد و غبار خوزستان داد. کریم شافعی درباره این موضوع اعلام کرد: «پیشنهاد بودجه برای سازمان حفاظت محیط زیست دارای چند بخش است. در حوزه جاری پیشنهاد ۵۷ میلیارد تومانی سازمان تقریبا مورد موافقت قرار گرفته است. البته اعتبارات استانی محیط زیست مستقل است و جداگانه لحاظ می‌شود. پیشنهاد سازمان محیط زیست برای پیش‌بینی بودجه گرد و غبار در سال ۹۷ از این قرار است که در لایحه بودجه پیشنهادی به مجلس شورای اسلامی ۱۵۰ میلیون دلار برای مقابله با گرد و غبار جنوب کشور از جمله خوزستان در نظر گرفته شده بود که متاسفانه توسط کمیسیون تلفیق مجلس شورای اسلامی حذف شد. »
او افزود: « از این 2میلیارد دلار بخشی برای گرد و غبار و آبخیزداری و بخش دیگر برای تالاب‌ها و پسماندها پیش‌بینی شده بود، دولت به این جمع‌بندی رسیده است که از صندوق ذخیره این معضلات را حل و فصل کند، اما متاسفانه کمیسیون تلفیق مجلس شورای اسلامی این پیشنهاد را از لایحه حذف کرد. »
تخصیص بودجه منوط به اذن
مقام معظم رهبری
اظهارات معاون توسعه مدیریت، حقوقی و امور مجلس سازمان حفاظت محیط زیست کشور در حالی است که جواد کاظم نسب، نماینده مردم اهواز در مجلس درباره جزییات این تصمیم‌گیری به تعادل می‌گوید: « طبق بند «و» تبصره چهار لایحه بودجه 97، دولت در نظر گرفته بود برای تامین بودجه مورد نیاز حل معضل گرد و غبار خوزستان، پاداش معلمان، صدا و سیما و تامین آب روستایی از محل صندوق توسعه ملی برداشت کند که برای این کار باید حتما اذن و اجازه مقام معظم رهبری وجود داشته باشد در حالی که در لایحه بودجه سال آینده چنین مجوزی از رهبری دریافت نشده بود. »
او افزود: «در واقع دولت بدون گرفتن مجوز از رهبری این پیشنهاد را در لایحه بودجه سال آینده گنجانده بود که در شرایط فعلی یک مصوبه بدون اعتبار است. بعد از گرفتن اجازه از رهبری این منبع از محل صندوق توسعه ملی در بودجه گنجانده می‌شود. اکنون رییس مجلس، رییس سازمان برنامه و بودجه و رییس کمیسیون تلفیق بودجه به دنبال اخذ اجازه از مقام معظم رهبری هستند. به این ترتیب می‌توان گفت این بودجه در کل حذف نشده است بلکه منوط به کسب اجازه از رهبری است. »
عضو کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی مجلس شورای اسلامی با انتقاد از عملکرد مسوولان سازمان محیط زیست بیان کرد: «آنچه مهم است این است که در چنین شرایطی نه آقای کلانتری، رییس سازمان حفاظت محیط زیست کشور و نه معاون حقوقی او پیگیر ماجرا نشدند و حتی یک بارهم برای پیگیری این مساله به مجلس مراجعه نکردند. آقای کلانتری نه از گرد و غبار خوزستان اطلاعی دارد و نه از لایحه بودجه سال آینده. »
کاظم نسب با بیان اینکه تاکنون اقدامات اندکی برای حل معضل گردو غبار خوزستان انجام شده است می‌گوید: «سال گذشته که اعتبار در نظر گرفته شده برای این موضوع خوب بود، اقدامات اندکی انجام شد، امسال اگر بودجه تخصیص پیدا کند می‌تواند با مرطوب کردن خاک و کاشت گیاهان تاحدودی اوضاع گرد و غبار را مهار کرد. نه اعتبار برای این مشکل ریزگردهای خوزستان در نظر گرفته می‌شود و نه حق آبه تالاب‌ها داده می‌شود در حالی که اگر حق آبه تالاب هورالعظیم بطور کامل داده شود، بخش وسیعی از کانون‌های خارجی ریزگرد مهار می‌شود. اوضاع تالاب شادگان هم بدتر از هورالعظیم است، حق آبه‌اش تامین نمی‌شود و در حال حاضر پساب زمین‌های نیشکر تالاب را پر می‌کند.»
در شرایطی که کاظم نسب تخصیص بودجه برای حل معضل گرد و غبار خوزستان از صندوق توسعه ملی را منوط به کسب اجازه از رهبری می‌داند، غلامرضا تاج گردون، رییس کمیسیون تلفیق بودجه ۹۷، معتقد است ردیف ریزگردها در بودجه سال آینده باقی خواهد ماند. او درباره جزییات این خبر می‌گوید: «متاسفم از اینکه در دو ماه بررسی بودجه کشور، مسوولان محیط زیست کشور از رییس تا معاون ایشان حتی یک بار دنبال موضوع آلودگی محیط زیست و ریزگردها نیامدند. متاسفانه اعتبار مربوط به ریزگردها را بدون اذن در بودجه گذاشتند که مردم عزیز خوزستان را طبق معمول علاف تصمیمات غیر مسوولانه خودشان کردند.»
مسوولان محیط زیست در جریان ماجرا نیستند
نماینده مردم شادگان در مجلس شورای اسلامی هم ضمن انتقاد از حذف بودجه مقابله با گرد و غبار خوزستان خواستار توضیح سازمان محیط زیست پیرامون عملکرد خود در زمینه مبارزه با پدیده گرد و خاک شد. مجید ناصری نژاد درباره این موضوع می‌گوید: «بحث حذف ردیف بودجه، برای بودجه سال 97 است، هرچند نگرانی سازمان حفاظت محیط زیست در این زمینه بجاست، اما این سازمان باید جوابگوی وضعیت کنونی باشد، آیا در سال‌های گذشته هم بودجه حذف شده بود که الآن بسیاری از استان‌ها از جمله خوزستان به صورت مستمر با پدیده گرد و خاک درگیر هستند.» این در حالی است که مسوولان سازمان حفاظت محیط زیست کشور در جریان جزئیات ماجرا نیستند. علی محمد طهماسبی، مدیر کمیته ملی مقابله با گرد و غبار درباره این موضوع به تعادل می‌گوید: «اینکه بدون بودجه چگونه باید برنامه‌های مقابله با گرد و غبار را اجرا کنیم را باید از نمایندگان مجلس سوال کرد. به هر حال ما همچنان برنامه‌های خود را دنبال می‌کنیم و تصور می‌کنم این خبر شایعه بوده و مستند نیست، . من پیگیر ماجرا هستم اما فکر نمی‌کنم نمایندگان مجلس بودجه را حذف کرده باشند.»
