مجوزی برای طرح انتقال آب از دریای خزر به فلات مرکزی صادر نشده است
پاون
طرح انتقال آب دریای خزر به فلات مرکزی برای نخستین بار حدود 25سال پیش مطرح شد اما پس از آن به دلیل مشکلات اجرایی فراوان و قابل پیش‌بینی نبودن تمام پیامدهای چنین طرحی فراموش شد. بعد از این فراموشی در سال 91و با افزایش خشکسالی‌ها دوباره این طرح بر سر زبان‌ها افتاد و بحث و جدل‌های فراوان پیرامون آن جان گرفت. این بحث و جدل‌ها تا امروز هم ادامه دارد و چندی پیش عیسی کلانتری، رییس سازمان حفاظت محیط‌زیست عنوان کرد که با اصل طرح انتقال آب دریای خزر به فلات مرکزی مخالفتی ندارد و وزارت نیرو نیز حقابه این طرح را اختصاص داده است؛ اظهارنظری که حکایت از صدور مجوزهای نهایی و شروع طرح داشت و با واکنش‌های شدید نمایندگان استان‌های شمالی در مجلس شورای اسلامی مواجه شد. داستان تا جایی ادامه یافت که حسین نیازآذری، رییس مجمع نمایندگان مازندران عنوان کرد که اجازه انتقال آب دریای خزر به سمنان را نمی‌دهیم. روز گذشته اما معاون وزیر نیرو گفته که اساسا مجوزی برای این طرح صادر نشده است. معاون آب و آبفای وزیر نیرو گفت: تاکنون از سوی سازمان حفاظت محیط زیست نامه‌یی مبنی بر تایید نهایی و صدور مجوز ارزیابی زیست‌محیطی برای طرح انتقال آب از دریای خزر به فلات مرکزی به وزارت نیرو ارسال نشده است.
رحیم میدانی درخصوص اخبار منتشر شده پیرامون موضوع طرح انتقال آب از دریای خزر به فلات مرکزی اظهار کرد: وفق «قانون تشکیل وزارت نیرو- مصوب 1353» و «قانون توزیع عادلانه آب- مصوب 1361» انجام تمامی مطالعات و بررسی‌های لازم روی کلیه منابع آب سطحی و زیرزمینی برای تامین آب مورد نیاز بخش‌های مختلف کشور شامل شرب و بهداشت، صنعت، کشاورزی و زیست‌محیطی جزو وظایف ذاتی و تکالیف قانونی وزارت نیرو بوده و اساسا بدون انجام مطالعات مدون و مقایسه گزینه‌های مختلف در قالب طرح‌های مطالعاتی امکان تصمیم‌گیری درخصوص چگونگی انجام طرح‌های توسعه منابع آب وجود نخواهد داشت.
وی ادامه داد: وزارت نیرو علاوه بر تاکید بر ضرورت مدیریت مصرف و کنترل تقاضای آب، بررسی و مطالعه طرح‌های توسعه منابع آب را با هدف تامین پایدار آب در قالب وظایف ذاتی خود انجام داده و در نهایت گزینه دارای بالاترین توجیه فنی، اقتصادی و اجتماعی را با رعایت الزامات زیست‌محیطی برای کاهش اثرات مخرب ناشی از اجرای این گزینه انتخاب می‌کند.
میدانی با بیان اینکه طرح مطالعه انتقال آب از دریای خزر به فلات مرکزی نیز از این قاعده مستثنا نبوده است، گفت: مطابق نظام فنی و اجرایی کشور از سال 1391 به طور جدی و با استفاده از توان علمی مشاوران و متخصصان حوزه آب و محیط زیست کشور مورد مطالعه قرار گرفته که نتایج در قالب بیش از 20جلد گزارش در حوزه‌ها و تخصص‌های مختلف اعم از؛ مطالعات پایه و سامانه انتقال آب، هواشناسی، هیدرولوژی، برنامه‌ریزی منابع آب، آب‌های زیرزمینی، مطالعات اجتماعی، زیست‌محیطی، اقتصادی و مدل مالی، مطالعات جمعیتی و نیاز آبی، زمین‌شناسی و ژئوتکنیک، خط انتقال و راه دسترسی، آبگیر تخلیه پساب، سازه‌های مرتبط، تاسیسات نمک‌زدایی، ایستگاه‌های پمپاژ و نحوه تامین برق و انتقال آن، محوطه‌سازی‌ها و کارهای ساختمانی، تونل انتقال آب، نیروگاه‌های برق قابل نصب در مسیر ارائه شده و در نهایت گزارش سنتز مطالعات تهیه و تدوین شده که همگی در دسترس بوده و مراحل بررسی و تایید را در مراجع مربوطه طی کرده است.
وی با تاکید بر اینکه طرح انتقال آب از دریای خزر به فلات مرکزی دارای سابقه‌یی روشن و رسمی از مطالعات ارزیابی اثرات زیست‌محیطی است، تصریح کرد: از سال 1391 تاکنون گزارش‌های متعددی اعم از مطالعات ارزیابی اجمالی، تفضیلی، مدل‌سازی دریا، طرح‌های برآورد و جبران خسارت برای آن تهیه شده و در سازمان حفاظت محیط‌زیست مورد بررسی‌های دقیق قرار گرفته لیکن تا این تاریخ نامه رسمی از سوی سازمان حفاظت محیط‌زیست به وزارت نیرو مبنی بر تایید نهایی و صدور مجوز ارزیابی زیست‌محیطی طرح واصل نشده است.
معاون آب و آبفای وزیر نیرو ادامه داد: ازجمله اقدامات انجام گرفته در این زمینه نیز می‌توان به انجام آزمایش‌ها، نمونه‌گیری و تعیین پارامترهای فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی آب دریای خزر به منظور طراحی بهینه برداشت و دفع پساب آب‌شیرین‌کن با کمترین اثر بر دریا با همکاری پژوهشکده اکولوژی خزر همچنین ارائه راهکارهای عملی برای کاهش اثرات سوء خشکی مانند طرح احیا و کاشت جنگل به میزان 5 برابر خسارت وارده به منابع طبیعی و اجرای طرح پژوهشی مطالعاتی ساخت نمونه آزمایشی آب شیرین‌کن ECR برای بررسی امکان حذف پساب آب‌شیرین‌کن‌های RO به دریا اشاره کرد. وی افزود: برای اجرای طرح و با توجه به هزینه بالای اجرای آن نیز همواره تاکید شده که تامین آب صنایع از این طرح با استفاده از سرمایه‌گذاری بخش خصوصی انجام خواهد پذیرفت. لذا اجرای طرح انتقال آب از دریای خزر به فلات مرکزی پس از انجام بررسی‌های همه جانبه و نیز ابلاغ مجوز ارزیابی زیست‌محیطی طرح از سوی سازمان حفاظت محیط‌زیست عملیاتی می‌شود. میدانی با بیان اینکه از دیدگاه ملی، بقای مردمان فلات مرکزی ایران به اندازه معیشت و رفاه استان‌های شمالی کشور حائز اهمیت بوده و نمی‌توان به مقوله تامین آب نگاه منطقه‌یی داشت، تاکید کرد: مسلما ساختن ایران در گرو تدبیر و اجرای سیاست‌های دوراندیشانه و پایدار بوده و این مهم در فضای آکنده از یک‌سونگری و بخشی‌نگری و عدم رویکرد ملی به مسائل محقق نمی‌شود.
