مازندران؛ همچنان پرطرفدارترین مقصد سفر
تعادل
بنابر آمارهای اعلام شده از سوی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، سفرهای نوروزی در تعطیلات عید امسال 21درصد نسبت به مدت مشابه سال گذشته رشد داشته است. این میان در فهرست شهرهایی که مقصد اصلی سفر بودند، شهرهای تازه‌یی دیده شد که تا سال‌های گذشته کمتر مورد استقبال گردشگران قرار می‌گرفت اما هنوز هم مازندران در راس فهرست قرار دارد و برخلاف برنامه‌ریزی‌هایی که از سوی فعالان صنعت گردشگری برای رونق سفر در سایر استان‌ها صورت می‌گیرد، سیل گردشگران در تعطیلات به سمت جاده‌های شمال کشور روان می‌شود تا جایی که حجم ترافیک در این جاده‌ها گاه به مرحله‌یی می‌رسد که مسافران بیش از ده ساعت از زمان خود را در راه سپری می‌کنند. مطابق فهرستی که ستاد تسهیلات سفرهای نوروزی منتشر کرد، بعد از مازندران، استان گیلان با 7.5 میلیون نفر شب اقامت، استان بوشهر با 6.3 میلیون شب اقامت در رده‌های بعدی مقصد سفر نوروزی قرار داشتند و هرمزگان، خوزستان، فارس و خراسان‌رضوی در جایگاه چهارم تا هفتم این فهرست بودند. علی‌اصغر مونسان معاون رییس‌جمهور و رییس سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری با اعلام اینکه از 27 اسفند تا 11 فروردین، 58میلیون و 433هزار و 818 نفرشب اقامت در کشور ثبت شده است گفت: «در این مدت 90میلیون و 230هزار و 320 بازدید از جاذبه‌های گردشگری کشور با رشد 32 درصدی نسبت به سال قبل ثبت شده است.» رییس سازمان میراث‌فرهنگی همچنین از استان‌های چهارمحال‌وبختیاری، همدان، آذربایجان‌شرقی، کرمان، گلستان و آذربایجان‌غربی به‌عنوان برترین‌های گردشگری کشور در استان‌های کمترشناخته‌شده در نوروز 97 خبر داد.
آمارهای ضد و نقیض
میان آمارهای ارائه شده از سوی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی گردشگری از میزان افزایش گردشگری در کشور با آمارهای پلیس راهنمایی و رانندگی نیروی انتظامی، تناقض وجود دارد. در حالی که به گفته رییس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، در تعطیلات عید امسال سفرها 21 درصد افزایش داشت اما تقی مهری رییس پلیس راهنمایی و رانندگی نیروی انتظامی، معتقد است تعداد سفرها در طرح نوروزی امسال ۱۵درصد نسبت به مدت مشابه پارسال افزایش یافته است. او افزود: «بیشترین ترددهای نوروزی در سال ۱۳۹۷ در استان‌های البرز، تهران، قزوین، مازندران، گیلان، قم و فارس بوده و بیشترین تصادفات منجر به فوت در استان‌های فارس، اصفهان، کرمان، سیستان‌وبلوچستان و خوزستان رخ داده است.» اخبار منتشر شده از آمار سفر در تعطیلات نوروز نشان می‌دهد صرف نظر از عدد مورد نظر، تردد و سفر در نوروز 97 نسبت به سال گذشته افزایش داشته است با وجود این برخی کارشناسان معتقدند هنوز هم فاصله زیادی تا داشتن گردشگران واقعی در کشور وجود دارد. اگرچه آخرین گزارش‌های سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری ۲۱درصد رشد در سفرها، ثبت ۵۸ میلیون و ۴۳۳ هزار و ۸۱۸ اقامت و بازدید بیش از ۹۰ میلیون مخاطب از آثاری تاریخی و فرهنگی تا یازدهمین روز فروردین‌ماه را نشان داد، حرمت‌الله رفیعی رییس انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی ایران، معتقد است، سفرهای نوروزی امسال ریزش داشته است. او درباره این موضوع گفت: سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری با آمارهایی که ارائه می‌کند، معتقد است سفرها رشد داشته، ولی بررسی تورها، صندلی خالی هواپیماها، قطارها و اتوبوس‌ها و شهرهای گردشگرپذیر که به پایین جدول سقوط کرده‌اند، نشان می‌دهد با ریزش مسافر روبرو بوده‌ایم و فقط یک پراکندگی جمعیت داشته‌ایم. او ادامه داد: در ایران چند مقصد اصلی وجود دارد که همیشه پُر مسافر بوده‌اند، اما حالا برخی آنها حتی جزو ۱۰ استان پُر مسافر هم نیستند، مثل شیراز یا اصفهان. رتبه مشهد هم پایین آمده و وضعیت در جزایر قشم و کیش هم تعریف کردنی نیست. حالا بگوییم مردم تصمیم گرفته‌اند امسال کمتر به اصفهان و شیراز بروند یا اصلا جزیره‌های خلیج‌فارس را نبینند، پس چرا مشهد دچار ریزش شده، شهری که به خاطر امام رضا(ع) هیچ‌وقت حذف شدنی نیست.
رفیعی افزود: معمولا از وضعیت فروش تورها، بلیت پروازها، قطارها و اتوبوس‌ها درباره کیفیت سفرها می‌توانیم اظهار کنیم، بررسی‌ها نشان می‌دهد بیشتر پروازها نوروز امسال صندلی خالی داشتند، حتی در برخی مسیرها پروازها کنسل شدند، بیشتر تورهای خارجی به ویژه در مسیرهای دور و غرب اروپا کمتر فروش رفتند و در هفته دوم تعطیلات فروش بلیت قطار از حالت فوق‌العاده خارج شد، وقتی این اتفاق‌ها می‌افتد یعنی ریزش مسافر داشته‌ایم.
وی اضافه کرد: هر چند آمار می‌دهند حجم سفرهای جاده‌یی و خانوادگی امسال رشد داشته، اما این مسافر صرفه اقتصادی ندارد، این مسافران همان‌هایی هستند که وقتی دو روز تعطیلی ممتد در تقویم پیش می‌آید با ماشین خود راهی شمال می‌شوند، همه وسایل مورد نیازشان را هم می‌برند که خرج اضافی نداشته باشند.
رییس هیات‌مدیره انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی گفت: این نوع مسافر بیشتر از آنکه فایده داشته باشد، معضل است، چون بیشتر از آنکه به اقتصاد محل کمک کند زباله تولید می‌کند، فضای سبز را تخریب می‌کند و هرچ و مرج دارد. در روزهای گذشته برخی شهرها به خاطر جمعیت زیاد مسافر حتی با کمبود نان مواجه شدند.
وضعیت سفرهای خارجی در نوروز 97
گران شدن ارز یکی از دلایل اصلی بود که سبب شد نوروز امسال، از آمار سفرهای نوروزی به خارج از کشور کاسته شود. حرمت‌الله رفیعی رییس انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی ایران هم از کاهش ۳۰درصدی سفرهای خارجی خبر می‌دهد. او بیش از هرچیزی گران شدن ارز و افزایش ۲۰ تا ۷۰درصدی قیمت تورهای خارجی را باعث این کاهش می‌داند. رفیعی با تایید بر اینکه دستورالعملی در ارتباط با اعمال ممنوعیت یا محدودیت در مسیر خارجی به تازگی ابلاغ نشده است، درباره مجوز پروازها در مسیرهای خارجی که در نوروز سال پیش با تاخیر صادر شد و برنامه تورها را در برخی مسیرها دچار اختلال و تعداد سفرها را محدود کرد، گفت: «امسال برخلاف گذشته اتفاق خوبی افتاد و مجوز پروازها در مسیرهای خارجی به ویژه ترکیه که قبلا با محدودیت و مشکلاتی مواجه بود، دو، سه ماه قبل از نوروز صادر شد و مشکلی وجود ندارد.»
به گفته او سازمان هواپیمایی حتی نیاز مسیرهای هوایی که سفرهای بیشتری داشتند را تامین کرد و مجوزهای بیشتری را به ایرلاین‌ها ایرانی داد، به همین دلیل در تعطیلات نوروزی پروازهای داخلی در مسیرهای خارجی سهم بیشتری به نسبت شرکت‌های هواپیمایی خارجی دارند. گرانی ارز به گفته فعالان گردشگری باعث شده تا تورهای زیادی جای خالی داشته باشند. این مساله باعث شده تا برخی آژانس‌ها نرخ تورها را کاهش دهند.
تورهای گرجستان، آذربایجان، ترکیه و ارمنستان که در هفته آخر زمستان نرخ آن به زیر یک و نیم تا دو میلیون تومان رسیده بود، برای تعطیلات نوروزی دست‌کم تا دو برابر افزایش نرخ داشته است.
در مسیر صربستان که امسال ویزای آن برای ایرانی‌ها حذف شده و به یکی از مقاصد اصلی ایرانی‌ها تبدیل شده، قیمت‌ها افزایش قابل ملاحظه‌یی داشته و تور ۵شبه آن با اقامت در یک هتل ۴ ستاره برای هر نفر از ۴ تا ۷ میلیون تومان قیمت دارد.
به گفته رفیعی رییس انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی، دستورهایی برای کنترل نرخ بلیت هواپیما داده شده که احتمالا در روزهای آینده اثرات آن دیده شود، ولی در بلیت‌های از پیش خریداری شده، اثری نخواهد داشت.
البته او اعتقاد دارد، گرانی بلیت‌های هواپیما در مسیرهای دورتر مثل کوالالامپور یا چین ملموس‌تر است، اما در مسیرهای کوتاه چندان محسوس نیست، هرچند که اثر خود را گذاشته و سفرهای خارجی را امسال دو تا سه برابر به نسبت قیمت زمستان گران‌تر کرده است.
از طرف دیگر آن‌طور که معاون گردشگری سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری بیان کرد، از ابتدای تعطیلات نوروزی سفرهای خارجی از راه زمین 27، 5درصد و از راه هوا 5درصد رشد داشته است. مانند سال‌های گذشته امسال هم آمارها نشان می‌دهد استقبال گردشگران ایرانی از سفر به خارج از این قرار است که ترکیه همچنان در راس فهرست علاقه‌مندی‌های مسافران ایرانی قرار داشته و بعد از آن امارات، جنوب شرق آسیا، ارمنستان و گرجستان قرار دارد.
