حمایت هدفمند از توسعه مشاغل خانگی

گروه بنگاه‌ها  

برای ایجاد هر شغلی در بخش‌های مختلف همچون صنعت، کشاورزی و... رقم‌های متفاوتی از بودجه پیشنهاد می‌شود، به عنوان مثال گفته می‌شود که در حوزه نفت برای ایجاد یک شغل تا 25 میلیون تومان به بالا (باتوجه به نوع شغل ایجاد شده) بودجه نیاز است. به‌طور حتم دولت باید برای رفع بیکاری به‌ویژه در شهرهای کوچک و نقاط دورافتاده به ایجاد مشاغل کوچک و خرد بپردازد، زیرا مثلا در یک شهرستان کوچک با 20 هزار نفر جمعیت نمی‌توان کارخانه بزرگ یا پالایشگاه تاسیس کرد، اما می‌توان با احداث یک کارگاه تولیدی اشتغال‌زایی کرد. در کنار توسعه کسب و کار خرد؛ مشاغل خانگی هم ازجمله ظرفیت‌هایی محسوب می‌شود که دولت از طرق آن می‌تواند با صرف هزینه‌هایی به مراتب کمتر و با استفاده از پتانسیل شخصی افراد بخش مهمی از نیازهای اشتغال‌زایی را در جامعه پوشش دهد.

این روزها بسیاری از مسوولان دستگاه‌های اجرایی استان‌های مختلف به‌دنبال آن هستند که با برند‌سازی محصولات و تولید در قالب زنجیره و خوشه که با حمایت شرکت‌های پشتیبان از تامین مواد اولیه تا بازاریابی را شامل شود و با حمایت از ایده‌های مربوط به مشاغل خانگی نهضت اشتغال‌زایی را در کشور تحقق بخشند.

 به گفته این کارشناسان، هر چند ظرفیت‌های مشاغل خانگی در استان‌ها بالاست، اما مشکل تامین مواد اولیه، بازاریابی و برند‌سازی فروش محصولات و فراهم کردن بازارهای داخلی و خارجی همواره سد راه استفاده کامل از پتانسیل استان، رونق اقتصادی و افزایش درآمد خانوارها است.

یکی از روش‌هایی که از طریق آن می‌توان وضعیت کسب و کار خانگی و خرد را بهبود بخشید، استفاده از شرکت‌های پشتیبان در سرویس‌دهی به این نوع مشاغل است. استان‌هایی مانند گلستان و زنجان تلاش می‌کنند با استفاده از شرکت‌های پشتیبان از مشاغل خانگی حمایت کنند، موضوعی که ضرورت استفاده از آن در سایر استان‌ها هم احساس می‌شود.

 مشاغل خانگی در گلستان

افزون بر 47درصد از جمعیت یک میلیون و 869هزار نفری گلستان در مناطق روستایی زندگی می‌کنند که بهره‌گیری از ظرفیت‌های بالقوه آن در حوزه‌های کشاورزی، امور دامی، باغبانی، گردشگری، صنایع دستی بومی و سنتی با اجرای طرح‌های تولیدی و صنایع تبدیلی کوچک و متوسط می‌تواند نرخ بیکاری 11.9درصدی را نیز در گلستان کاهش دهد.

معاون اشتغال و کارآفرینی اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی گلستان در همین زمینه می‌گوید: باید زمینه‌های پشتیبانی از بخش تولید و مشاغل خانگی شناسایی و هدایت شود تا در حوزه بازاریابی، بازار و به‌ویژه ساختار نگرانی نباشد.

محمد رهبری افزود: ظرفیت شرکت‌های پشتیبان در تهیه مواد اولیه، تولید و فروش و تامین بازار فروش محصولات تاثیرگذار است. همچنین برند‌سازی در تولید محصولات از طریق شرکت‌های پشتیبان برای حضور موثر در بازار مهم بوده و برای این موضوع تاکید بر آموزش تولید مرغوب و با کیفیت است.

وی با بیان اینکه هدف از پیاده‌سازی الگوی مشاغل خانگی، تکمیل زنجیره تامین مواد اولیه، تولید و فروش است، افزود: این زنجیره ایده و تدارک مواد اولیه، حمل و نقل، لجستیک، تزریق سرمایه، خرید و فروش، برندسازی و رقابت را شامل شده و شرکت پشتیبان نقش مدیر گروه و ساختار یک نهاد حامی را برعهده دارد.

معاون اداره کل تعاون گلستان معتقد است: در قیمت‌گذاری محصولات خانگی نیز نقش شرکت‌های پشتیبان و بهره‌گیری از تکنیک‌های بازاریابی تعیین‌کننده بوده و بازاریان حرفه‌یی می‌توانند در معرفی تولیدات مشاغل خانگی و تناسب قیمت و تضمین کیفیت و خدمات پس از فروش نقش موثری داشته باشند.

او افزود: در گلستان شناسایی ظرفیت‌های اقتصادی برای پیاده‌سازی الگوی مشاغل خانگی در حوزه کشاورزی، پرورش گیاهان دارویی، خدمات گردشگری، تولید صنایع دستی باکیفیت و محصولات صنایع غذایی و پزشکی می‌تواند قابلیت اجرایی داشته باشد. به گفته وی، تجربه گلستان هر چند به صورت ناقص در پیاده‌سازی الگوی مشاغل خانگی در صنعت فرش می‌تواند به‌عنوان یک شاخص برای علاقه‌مندان به فعالیت در حوزه پشتیبانی مورد توجه قرار گرفته و نقاط ضعف و قوت اجرای خوشه فرش صنعتی برای سایر رشته‌ها ملاک عمل قرار گیرد.

وی همچنین تاکید کرد که مجریان در پیاده‌سازی الگوی مشاغل خانگی دقت کافی در برقراری ارتباط بین تولید‌کننده و مصرف‌کننده داشته باشند.

محمد رهبری گفت: اکنون در گلستان از 345 رشته مشاغل خانگی در 101 رشته شرکت‌های پشتیبان قابلیت اجرا دارد و بالاترین فراوانی مربوط به 17 رشته و به‌ویژه حوزه خیاطی و صنایع دستی است.

به گفته وی، افزون بر 30 هزار متقاضی در استان مجوز فعالیت در حوزه مشاغل خانگی را داشته و نزدیک به 21 هزار نفر از وام آن تا سقف 50 میلیون ریال به صورت قرض‌الحسنه استفاده کرده‌اند.

معاون اداره کل تعاون گلستان افزود: در حوزه مشاغل خانگی حمایت از شرکت‌های پشتیبان، رشته تولیدی، برگزاری نمایشگاه، ترویج فرهنگ این‌گونه اشتغال و ارائه تسهیلات بانکی از برنامه‌های این اداره کل است.

وی با بیان اینکه 5 شرکت مشاوره خدمات کارآفرینی دارای مجوز در استان فعال است، افزود: این شرکت‌ها به 7 مورد افزایش می‌یابد.

محمد رهبری، همچنین بیشترین مشاوره ارائه شده به افراد جویای کار و فعالان اقتصادی استان را در حوزه بازاریابی و فروش محصول ذکر کرد و گفت: در این استان 13 شرکت پشتیبان در سال‌های 95 و 96، ازسوی صندوق کارآفرینی امید مورد حمایت قرار گرفته که در زمینه‌های مختلف ازجمله تولید چرم، پوشاک و اسباب بازی فعال شده‌اند.

وی، استاندارد نبودن، پایین بودن کیفیت، تبلیغات نامناسب، حضور بی‌موقع در بازار، ارائه نشدن آموزش، حرفه‌یی نبودن نیروی انسانی، فقدان برندسازی، کم‌توجهی به نوآوری، خدمات و بازاریابی را از مشکلات تولیدکنندگان در حوزه مشاغل خانگی و شرکت‌های تعاونی فعال در استان برشمرد و گفت: ظرفیت شرکت‌های پشتیبان می‌تواند این مشکل را حل کند. معاون اشتغال و کارآفرینی اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی گلستان گفت: سال گذشته 16 نفر متقاضی ایجاد شرکت‌های پشتیبان شدند که در حال بررسی و صدور مجوز است.

 راهی برای اشتغال‌زایی بانوان

در ادامه این بحث و باتوجه به نقش کسب و کار خانگی در بهبود وضعیت اشتغال بانوان رییس اداره کار، رفاه و تعاون اجتماعی شهرستان خرم‌دره نیز معتقد است: حمایت مشاغل خانگی راهی برای اشتغال‌زایی بانوان است.

حبیب‌الله مقدم با اشاره به تصویب قانون خاص حمایت از مشاغل خانگی، اظهار کرد: قبلا مشاغل خانگی به‌عنوان یک شغل شناخته نمی‌شد اما خوشبختانه با تصویب قانون مشاغل خانگی محدودیت‌های فعالیت در محیط خانه به‌ویژه برای بانوان حل شد.

او با اشاره به اینکه سال گذشته در شهرستان خرم‌دره 202 نفر متقاضی در بخش مشاغل خانگی از طریق دستگاه‌های مرتبط ثبت‌نام کرده بودند، عنوان کرد: برای این ثبت‌نام‌کنندگان 35 مورد از طریق اداره میراث ‌فرهنگی، صنایع ‌دستی و گردشگری، 3 مورد از طریق جهاد کشاوزی و 164 مورد نیز از طریق اداره صنعت، معدن و تجارت مجوز صادر شد.

این مسوول با اشاره به اعطای تسهیلات برای مشاغل خانگی، تاکید کرد: برای اخذ تسهیلات 199 مورد از این پرونده‌ها به بانک‌های عامل با رقم 13میلیارد و 386میلیون ریال ارجاع شد که 65 مورد از این پرونده‌ها منجر به پرداخت تسهیلات شده و تعدادی از پرونده‌ها نیز در دست بررسی است.

او با بیان اینکه یکی از سیاست‌های حمایتی دولت در حوزه اشتغال اجرای طرح کارورزی است، عنوان کرد: در طرح کارورزی، افراد تحصیلکرده و جویای کار با حضور در دوره‌های آموزش مهارتی با محیط واقعی کسب و کار آشنا می‌شوند.

مقدم با اشاره به اینکه 16 مورد از شرکت‌های پذیرنده در سامانه طرح کارورزی در شهرستان خرم‌دره ثبت‌نام کرده بودند، اظهار کرد: همچنین در اجرای این طرح شاهد ثبت‌نام 296 فارغ‌التحصیل دانشگاهی بودیم.

 اهمیت شرکت‌های پشتیبان

معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار گلستان نیز ایجاد شرکت‌های پشتیبان در حمایت از واحدهای تولیدی متوسط و کوچک را در استان ضروری دانست و گفت: اگر محصول تولیدی در استان از مرحله تامین مواد اولیه تا تولید، بازاریابی و فروش و صادرات مورد حمایت قرار گیرد، اقتصاد خانواده‌ها نیز رونق خواهد گرفت.

به گفته محمود ربیعی، شرکت‌های پشتیبان می‌توانند نگرانی تولید‌کنندگان بخش‌های مختلف را در گلستان رفع کنند.