راهکار جایگزین انتقال پایتخت از تهران
دبیر سابق شورای عالی شهرسازی معتقد است؛ باید برای تهران در مقیاس کشور قطب رقیب تعریف کنیم اما در این سال‌ها سرمایه‌گذاری در کشور به اندازه‌یی نبوده که چنین قطبی ایجاد شود.
به گزارش مهر، پیروز حناچی در مستند «پایتخت» که به بررسی مشکلات و چالش‌های شهر تهران می‌پردازد و راهکار انتقال پایتخت را از نگاه کارشناسان مورد نقد و بررسی قرار می‌دهد با بیان اینکه مهم‌ترین مساله تهران تمرکز جمعیتی و سرمایه‌گذاری است، گفت: تهران با داشتن دو درصد از مساحت کل کشور حدود ۱۲درصد جمعیت را در خودش جای داده و بسیاری از چالش‌های به وجود آمده ناشی از همین تمرکز است.
وی با اشاره به رشد حاشیه‌نشینی در پایتخت افزود: جمعیت در اطراف تهران نشان می‌دهد که تهران به جهت اشتغال و گردش مالی و توزیع ثروت امکاناتش نسبت به بخش‌های دیگر کشور مناسب‌تر است. اگر ما بخواهیم این جمعیت به داخل تهران نیایند در گام نخست باید برنامه‌ریزی‌های لازم درخصوص توسعه حمل و نقل ریلی یعنی حمل و نقلی سریع، آسان و کم هزینه انجام دهیم. اگر فردی در ۱۰۰کیلومتری تهران زندگی کند با سرعت بتواند خود را به تهران برساند اما برای اشتغال، زندگی خود را به تهران نیاورد.
حناچی با بیان اینکه برای توقف کوچ جمعیتی به تهران باید در مقیاس کشوری قطب‌های رقیب برای تهران تعریف کنیم، گفت: در این سال‌ها سرمایه‌گذاری در کشور به اندازه‌یی نبوده که این قطب رقیب ایجاد شود. به طور مثال بزرگ‌ترین حجم سرمایه‌گذاری در صنعت نفت در منطقه عسلویه اتفاق افتاده که در دوره‌هایی بسیاری از متخصصان ما با میل و رغبت این منطقه را برای اسکان و اشتغال انتخاب کرده‌اند و ما باید همین مسیر را در عدم تمرکز دنبال کنیم.
وی تاکید کرد: اگر تراکم را در سطوح مسکونی به همین شکل متمرکز بالا ببریم یعنی قصد داریم به سمت بحران بدویم و به جای آنکه مشکلات را حل کنیم به سمت مشکلات حرکت می‌کنیم.
حناچی با بیان اینکه تفاوتی نمی‌کند که پایتخت را چگونه و به کدام نقطه ببریم زیرا در هر نقطه‌یی که اینگونه مدیریت کنیم بعد از مدتی دوباره با همین مشکلات مواجه می‌شویم، ادامه داد: درخصوص انتقال پایتخت چند نظریه وجود دارد. نخست کسانی که گمان می‌کنند با انتقال پایتخت مشکلات تهران حل می‌شود درحالی که چنین نیست، مشکلات بر سر جای خود است و ما بخشی از این مشکلات را با عدم تمرکز به نقطه‌یی دیگر می‌بریم که با این سبک مدیریت همین اتفاقات تکرار می‌شود.
وی افزود: ژاپنی‌ها سال‌هاست که درحال بررسی انتقال پایتختشان هستند و هنوز به جمع‌بندی روشنی نرسیده‌اند. باید قبل از آنکه به انتقال پایتخت فکر کنیم به ساماندهی و آسیب‌شناسی منطقه عمومی تهران فکر کنیم.
حناچی با تاکید بر اینکه طی دهه اخیر هر اقدامی که برای تهران مضر بوده برای این کلان‌شهر انجام داده‌ایم، گفت: یکی از اقدامات مهم آن است که به سمت مدیریت منسجم و هماهنگ حرکت کنیم درحالی که ما به سمت عکسش حرکت کرده‌ایم یک استان را تبدیل به دو استان کرده‌ایم یا ۱۱فرمانداری را به ۲۲فرمانداری توسعه داده‌ایم و مدیریت‌ها را خرد‌تر کرده‌ایم طبیعتا با خرد شدن مدیریت‌ها هماهنگی بین اجزا سخت‌تر می‌شود درحالی که تمام تجربیات کلان‌شهرهای دنیا نشان می‌دهد که باید به سمت مدیریت منسجم حرکت کرد.
حناچی با بیان اینکه در اداره امور کلان‌شهر تهران و شهرهای اقماری پایتخت یک نوع بی‌انضباطی وجود دارد، گفت: این بی‌انضباطی در اداره امور شهری یعنی اینکه بگوییم شهر را اداره کن اما نگوییم از چه منابعی می‌توانیم کسب درآمد کنیم و متاسفانه کم هزینه‌ترین نوع کسب درآمد برای مدیریت‌های کوتاه‌مدت که مسوولیتی هم نمی‌پذیرند، فروش تراکم یا عدول از ضوابط شهرسازی است که به نوعی اجحاف به حقوق شهروندان تلقی می‌شود و چون دوره‌های مدیریت کوتاه است، بازخواست محلی هم کمتر انجام می‌گیرد و همه مشکلات به دوره‌های بعد منتقل می‌شود. البته این فقط معضل تهران نیست و بقیه کلان‌شهرهای کشور هم با این معضل مواجهند مخصوصا مراکز استان‌ها که ۸۵ درصد سرمایه‌گذاری در ۵ درصد مساحت استان انجام می‌شود.
حناچی با بیان اینکه یکی از هدف‌های اسناد بالادستی شهر تهران ایجاد محیطی امن و دارای آسایش برای شهروندان تهرانی است، گفت: طرح جامع تهران تهیه شده اما طرح تفصیلی قرابتی با این سند بالا دستی ندارد و می‌بینیم که بخش زیادی از تجاری‌سازی‌ها خارج از برنامه در منطقه ۲۲ متمرکز می‌شود که این معنایش آن است شهروندی که در تهرانپارس زندگی می‌کند اگر می‌خواهد خرید متنوعی داشته باشد به این منطقه می‌آید این یعنی شما دارید به سمت بحران می‌روید، نتیجه این کار آلودگی هوا، ترافیک و سفرهای غیرضروری بیشتر خواهد بود. حتی اگر این سفرها با حمل و نقل عمومی هم انجام شود یک بار اضافه برای شبکه حمل و نقل شهری است.
وی در ادامه به بحران آب و اتمام منبع حیاتی آب برای پایتخت اشاره کرد و گفت: درحال حاضر ما بیشتر منابع آبی اطراف تهران را به سمت تهران هدایت می‌کنیم و خروجی آن این می‌شود که نقاط اطراف تهران را به قیمت تهران خرج می‌کنیم.
