ترامپ تعرفه‌های تنبیهی علیه چین را پیگیری می‌کند
گروه جهان| طلا تسلیمی|
دونالد ترامپ رییس‌جمهوری امریکا، در واکنش به انتقادها از اینکه در قبال چین جدیت نداشته و قابلیت این کشور را در ایجاد اختلال در نشست احتمالی با کره‌شمالی نادیده گرفته است، موضع‌گیری خود را تغییر داد و اعلام کرد تعرفه‌ها و تدابیر تنبیهی علیه چین را به ارزش کلی 50 میلیارد دلار، به اجرا خواهد گذاشت. رسانه ملی چین هم بلافاصله به اظهارات ترامپ واکنش نشان داده و اعلام کرده اگر واشنگتن به‌دنبال آغاز یک جنگ تجاری است، پکن هم متقابلا خواهد جنگید.
ملی‌گراهای کاخ سفید در مقابل میانه‌روها
کاخ سفید در بیانیه‌یی اعلام کرد: امریکا طبق برنامه‌های قبلی 25 درصد تعرفه را بر کالاهای وارداتی از چین به ارزش کلی 50 میلیارد دلار، اعمال خواهد کرد. این در حالی بود که حدود یک هفته پیش استیو منوچین وزیر خزانه‌داری امریکا، گفته بود جنگ تجاری به‌طور موقت به تعویق افتاده و احتمال تعلیق تعرفه‌ها در طول مذاکرات وجود دارد. به گزارش نیویورک‌تایمز، تغییر رویه ترامپ در حقیقت از تحولی دیگر در مناقشات در بخش غربی کاخ‌سفید میان ملی‌گرایان که غریزه‌های حمایت‌گرایانه ترامپ را تحریک می‌کنند و مشاوران میانه‌رو همچون منوچین که نگران آسیب اعمال تعرفه‌ها و محدودیت‌های سرمایه‌گذاری بر بازارهای سهام و رشد اقتصادی در بلندمدت هستند، حکایت داشت.
به نظر می‌رسد این دور به نفع ملی‌گراها پایان یافته است. اگرچه رییس‌جمهوری بار دیگر در روزهای پایانی هفته ویلبر راس وزیر بازرگانی را در تلاش برای حل مناقشات کنونی به پکن می‌فرستد، اما با اعلام برنامه اعمال تعرفه‌ها و محدودیت‌های جدید احتمال نتیجه‌بخشی مذاکرات را کاهش داده است.
ترامپ که سخت‌گیری در قبال چین را به مرکز توجه کارزار انتخاباتی خود تبدیل کرده بود، عمدتا از به چالش کشیدن آنچه «اقدامات غیرمنصفانه تجاری» می‌خواند، سخن می‌گوید. اما مشاوران وی به‌شدت بر سر چگونگی این مساله اختلاف نظر دارند. برخی همچون منوچین و ویلبر راس بر جلوگیری از جنگ تجاری و دستیابی توافق مصالحه‌یی متمرکز هستند که طبق آن چین مجبور شود برای کاهش مازاد تجاری خود با امریکا، مقادیر زیادی کالای امریکایی بخرد. اما برخی دیگر همچون پیتر ناوارو مشاور ارشد تجاری کاخ سفید و رابرت لایتزر نماینده تجاری امریکا در جهت ترغیب رییس‌جمهوری به اقدامات جدی‌تر کوشیده‌اند. آنها می‌خواهند که چین اصلاحات شدیدی را به اجرا درآورد، به تخصیص کمک هزینه به صنایع در حال رشد پایان دهد و بگذارد شرکت‌های امریکایی دسترسی متقابل به بازار چین داشته باشند.
جبهه‌گیری تجاری و نظامی علیه چین
اظهارات تهاجمی تجاری در لحظه‌یی حساس و چند روز پس از آن بیان شدند که ترامپ از برنامه دیدار با کیم‌جونگ‌اون رهبر کره‌شمالی در 12 ژوئن در سنگاپور عقب‌نشینی و به اقدام چین در تلاش برای برای خارج کردن این دیدار از مسیر، اشاره کرد. اما پس از آن رییس‌جمهوری امریکا خوش‌بینی بیشتری نشان داده و مذاکره‌کنندگان واشنگتن و پیونگ‌یانگ برای احیای فرصت مذاکره تلاش کرده‌اند که این مساله دست ترامپ را در اتخاذ رویکرد سخت در قبال بزرگ‌ترین دشمن تجاری امریکا یعنی چین باز کرده است.
علاوه بر تهدیدهای جدید تجاری، امریکا موضع‌گیری نظامی سخت‌تری علیه چین اتخاذ و دعوت از چین برای شرکت در رزمایش دریایی اقیانوس آرام را لغو کرده است. همچنین دو رزمناو امریکا از نزدیکی شماری از جزایر مورد مناقشه در آب‌های دریای چین جنوبی گذر کرده‌اند. دولت ترامپ همچنین به‌شدت در مقابل برنامه پکن برای ایجاد تاسیسات نظامی در گذرگاه‌های آبی با ترافیک سنگین محسوب می‌شوند، مقاومت می‌کند.
جفری ای.بِیْدِر یکی از مشاوران پیشین باراک اوباما درمورد چین، در این باره گفت: «در همه زمینه‌ها، توازن قدرت در دولت به‌سمت روابطی خصمانه و تهاجمی با چین مایل است.» او در عین حال با اشاره به این مساله که تهدیدهای ترامپ به اعمال تعرفه‌ها می‌تواند اقدامی کاملا تاکتیکی در تلاش برای امتیازگیری از چین باشد، افزود: «برای شخص من دقیقا مشخص نیست که ترامپ به توافق کاملا پشت کرده است یا خیر.»
ترامپ چنین رویکردی را در قبال شماری از شرکای دیرینه امریکا نیز به کار بسته است. هفته پیش دولت از آغاز تحقیقات جدیدی خبر داد که می‌توانند به اعمال تعرفه بر واردات خودرو منجر شوند؛ کارشناسان تجاری براین باورند که هدف از این اقدام افزایش فشارها بر مکزیک و کانادا در مذاکرات بر سر بازنگری در توافقنامه تجارت آزاد امریکای شمالی (نفتا) بوده است.
این در حالی است که مهلت معافیت اتحادیه اروپا، کانادا و مکزیک از تعرفه‌های اعمال شده بر واردات فولاد و آلومینیوم روز جمعه پایان می‌یابد و اکنون این سوال مطرح است که این کشورها برای معافیت طولانی‌تر در مقابل خواسته‌های ترامپ سر خم می‌کنند یا رویکردی تلافی‌جویانه در پیش خواهند گرفت.
پس از آنکه کاخ سفید از برنامه اعمال تعرفه‌ها علیه چین سخن گفت، وزارت بازرگانی چین دولت امریکا را به بازگشت از وعده‌هایش متهم کرد؛ اگرچه به نظر می‌رسید پکن انتظار چنین اقدامی را از سوی واشنگتن داشته است: «بیانیه تاکتیکی کاخ سفید برای ما غیرمنتظره بود، اما در عین حال انتظار آن را نیز داشتیم. چین از منافع ملت خود دفاع می‌کند. این به‌وضوح خلاف توافق‌های حاصل شده میان چین و امریکا در واشنگتن است.»
در همین حال روزنامه «سوث چاینا مورنینگ پست» که مدیریت آن را حزب حاکم کمونیست برعهده دارد، نوشت: «دولت چین بایستی تدابیر لازم را در مواجهه با عقب‌نشینی امریکا از هر توافقی که حاصل شده، به کار بندد. اگر امریکا می‌خواهد بازی کند، آنگاه چین هم از بازی خشنود خواهد شد و عقب‌نشینی نخواهد کرد.»
دور آخر مذاکرات تجاری پکن و واشنگتن 19 ماه مه و با ابراز خشنودی دو طرف به پایان رسید؛ اما بیانیه مشترک مبهم بود و نشانی از پیشرفت در حل مشکلات موجود در فهرست بلند بالای شکایات مطرح شده از سوی مذاکره‌کنندگان امریکایی نداشت.
