پیامد خروج امریکا از برجام برای صنعت بیمه
گروه بانک و بیمه| احسان شمشیری|
به دنبال تصمیم دونالد ترامپ رییس‌جمهوری جنجالی امریکا برای خروج از برنامه جامع توافق هسته‌یی با ایران، ناظران و متخصصان صنعت بیمه از ریسک‌های پیروی از مقررات و دستورات اجرایی رییس‌جمهور این کشور برای بیمه‌گران به‌ویژه بیمه‌گران اتکایی ابراز نگرانی کرده و احتمال پیامدهای عمده‌یی را نیز برای برخی پوشش‌های تجاری پیش‌بینی کرده‌اند.
به گزارش «تعادل»، دونالد ترامپ در روز ۱۸ اردیبهشت ماه اعلام کرد که واشنگتن از برجام خارج شده و تحریم‌های ثانویه علیه تهران را نیز که در سال‌های بعد از توافق هسته‌یی لغو کرده بود، بار دیگر برقرار خواهد کرد. این در حالی است که در سال‌های بعد از توافق هسته‌یی، تعدادی از شرکت‌های بیمه بین‌المللی به‌ویژه بیمه‌گران اتکایی جهان وارد بازار ایران شدند که از بین آنها می‌توان به مونیخ ری، اسکور و شرکت هندی جی‌ای سی ری اشاره کرد.
با این حال خروج امریکا از برجام، چند نگرانی عمده برای صنعت بیمه و بخش اتکایی جهانی به‌دنبال داشته است. شرکت حقوقی و جهانی کلاید‌اند کو اعلام کرده است: بدون درنظر گرفتن پیامدهای سیاسی این تصمیم، تحریم‌های جدید تحمیلی، بیمه‌گران را تحت فشار فوری تطبیق برای بررسی ریسک‌های خود خواهد کرد.
این شرکت می‌گوید از دیگر پیامدهای تصمیم امریکا، تعرض بین تحریم‌های امریکا و اروپاست. بیمه‌گران باید پیروی از وظایف نظارتی و نیز اصلاح قراردادهای خود را چه تحت بندهای تحریم یا قوانین موضوعه که به آنان حق عدم تحقق کامل بیمه‌نامه‌ها یا فسخ کامل آنها را می‌دهد، لحاظ کنند. سیدمحمد علیپور یزدی دبیرکل سندیکای بیمه‌گران ایران درباره تداوم قراردادهای اتکایی خارجی بیمه‌گران ایران با بیمه‌گران اتکایی خارجی به‌ویژه در رشته بیمه‌های زندگی گفت: تداوم تمامی این قراردادها بستگی به امکان مبادله ارز دارد.
علیپور یزدی افزود: اگر مبادله ارز امکان‌پذیر باشد، قراردادهای اتکایی خارجی چندان لطمه نمی‌خورد. وی تصریح کرد: اگر مبادله ارز امکان‌پذیر باشد قراردادهای اتکایی خارجی چندان لطمه نمی‌خورد و تمامی قراردادهای اتکایی ادامه خواهند یافت. سال گذشته سه شرکت بیمه‌گر داخلی بیمه‌های عمر و زندگی خود را نزد بیمه‌گران خارجی، بیمه اتکایی کردند. همچنین بیمه مرکزی به توافقی برای پوشش ۳۰درصد از ریسک حوادث فاجعه‌آمیز با یک شرکت دیگر رسید. سیدمحمد آسوده مدیرعامل بیمه اتکایی ایرانیان نیز درباره تاثیر خروج امریکا از برجام بر پایدار ماندن قراردادهای بیمه اتکایی خارجی، گفت: در طول دو و نیم سال گذشته قراردادهای زیادی با طرف‌های خارجی منعقد نشده و رقم قراردادهای موجود نیز به اندازه‌یی نیست که بخواهند آن را لغو کنند.
سیدمحمد آسوده افزود: اساسا به دلیل محدودیت در حمل و نقل پول، امکان انعقاد قراردادهای بزرگ با بیمه‌گران خارجی به وجود نیامد. وی، محدودیت‌های موجود در زمینه حمل و نقل پول را مهم‌ترین مانع برای انعقاد قراردادهای بزرگ با بیمه‌گران خارجی عنوان کرد و افزود: به دلیل محدودیت در حمل و نقل پول، اساسا امکان انعقاد قراردادهای بزرگ با بیمه‌گران خارجی به وجود نیامد و چند قراردادی نیز که بسته شد، رقم محدودی دارند و ارزش به‌هم زدن ندارد.
مدیرعامل بیمه اتکایی ایرانیان درباره بیمه ۳۰درصد از خسارت حوادث فاجعه‌بار ایران نزد بیمه‌گر اتکایی خارجی نیز اظهار داشت: این خسارت بیمه شده است اما تاکنون خسارتی اتفاق نیفتاده است؛ در صورتی که خسارتی رخ دهد، حق بیمه را باید بگیرند و خسارت را پرداخت کنند که باز هم رقم آن پایین است.
کلوپ پی.اند.ای انگلیس ارائه‌کننده بیمه پی اند‌ای و دیگر خدمات به جامعه کشتیرانی جهان که توسط شرکت بیمه توماس میلر مدیریت می‌شود نیز در اظهارنظر خود درباره عقب‌نشینی ایالات‌متحده،
بر مشکلات احتمالی برای تجارت و بیمه دریایی تاکید کرد.
نیگل کاردن معاون کلوپ مدیران میلر پی.اند.ای در این رابطه می‌گوید: انتظار می‌رود این تصمیم، پیامدهای عمده‌یی برای تجارت دریایی با ایران و نیز بیمه این نوع تجارت در پی داشته باشد. اما یک ارزیابی کامل از اثر احتمالی این تصمیم، تنها زمانی محقق می‌شود که درباره وضعیت دیگر شرکای برجام که اخیرا حمایت خود از این معاهده را دوباره اعلام کرده‌اند، شفاف‌سازی شود. همچنین باید دفتر خزانه‌داری کنترل دارایی‌های خارجی امریکا (OFAC) در رابطه با مدیریت دوره پیش از موعد خروج قرارداد تحت این تصمیم، توضیح دهد. کلوپ پی.اند.ای اضافه کرده است که پیش‌بینی می‌شود تحریم‌ها طی یک دوره ۱۸۰ روزه پیش از موعد خروج در ۴ نوامبر ۲۰۱۸ دوباره اعاده شوند. کاردن می‌گوید: کلوپ پروه بین‌المللی به رصد پیشرفت‌ها ادامه می‌دهد و دستورالعمل‌های بیشتر را نیز در صورت وجود شفافیت بیشتر ارائه خواهد داد. در عین حال، اعضا باید پیش از ورود به هر نوع وام جدید مربوط به ایران از مقررات جدید تطبیق تحریم‌ها مطمئن شوند. حال باید منتظر ماند و دید که آیا مذاکرات سیاسی آغاز شده بین ایران و گروه 1+4 متشکل از انگلیس، فرانسه، آلمان، روسیه و چین برای مستثنا کردن شرکت‌های دنیا از تحریم‌های ثانویه امریکا می‌تواند منافع اقتصادی ایران را حفظ کند؟ همچنین آیا بانک‌ها و بیمه‌ها به ویژه اروپایی که طرف معامله و قرارداد با ایران قرار دارند از این تحریم‌ها مستثنا خواهند شد یا نه؟
محدود شدن نقل‌وانتقالات بانکی «کی‌بی‌سی» با ایران
این در حالی است که گروه مالی بلژیکی «کی‌بی‌سی» روز پنجشنبه ۱۷ خرداد اعلام کرد که تحت تاثیر تصمیم امریکا برای
از سرگیری تحریم‌ها علیه ایران از این پس معاملات بانکی با تهران را به موارد بشردوستانه محدود خواهد کرد.
این تازه‌ترین مورد از قطع یا محدودیت فعالیت شرکت‌های اروپایی در ایران است. با خروج امریکا از برجام در روز ۱۸ اردیبهشت امسال و از سرگیری تحریم‌ها علیه ایران در اوایل ماه نوامبر چندین شرکت و موسسه مالی اروپایی اعلام کرده‌اند که فعالیت خود در ایران را قبل از این موعد خاتمه خواهند داد. قطع یا محدود شدن فعالیت بانک‌ها، شرکت‌های بیمه، حمل‌ونقل دریایی و شرکت‌های نفتی اروپایی در ایران تلاش کشورهای اروپایی برای حفظ برجام را دشوارتر کرده است. گروه مالی بلژیکی «کی‌بی‌سی» در بیانیه‌یی گفته است: «بلافاصله پس از تصمیم امریکا برای خروج از برجام ما تصمیم گرفتیم، فعالیت‌های‌مان
در ایران را به موارد بشردوستانه که با مقررات اداره تحریم‌های وزارت خزانه‌داری امریکا انطباق دارند، محدود کنیم. طبق این سیاست حتی پس از چهارم نوامبر مشتریان ما می‌توانند این نوع انتقال‌های بانکی را ادامه دهند.»
این گروه مالی گفت: مواردی که هم اکنون در جریان هستند فقط تا مهلت تعیین شده می‌توانند ادامه یابند. در بخش دیگری از این بیانیه گفته می‌شود: «کی‌بی‌سی هیچ‌گاه در هیچ معامله‌یی با ایران سرمایه‌گذاری نکرده و فقط نقل‌وانتقال بانکی مشتریان خود را انجام داده و در این زمینه تمام مقررات اتحادیه اروپا، وزارت خزانه‌داری امریکا و شروط دیگر را رعایت کرده است.» گروه مالی «کی‌بی‌سی» افزوده که در سال ۲۰۱۶ و پس از لغو تحریم‌ها علیه ایران تصمیم گرفت امور مالی و بیمه مشتریان قابل اعتماد خود در بلژیک، جمهوری چک، اسلواکی و مجارستان را «در تجارت مشروع با ایران انجام دهد».
هفته گذشته بانک سوییسی «بی‌سی‌پی» اعلام کرد که تمام نقل‌وانتقال‌های بانکی با ایران را متوقف و فعالیت‌هایش در آن کشور را محدود کرده است. به گفته کارشناسان مالی، این تصمیم برای ایران ضربه بزرگی بود. دی‌زدبانک دومین بانک آلمان نیز چندی پیش اعلام کرد در ماه جولای معامله با ایران را متوقف خواهد کرد. کارشناسان تحریم می‌گویند: معاملات مربوط به موارد بشردوستانه با ایران از جمله تجارت مواد غذایی و دارو حتی قبل از سال ۲۰۱۶ نیز ممنوع نبود ولی رژیم تحریم‌های امریکا و ممنوعیت استفاده از دلار دشواری‌هایی به وجود می‌آورد که حتی این نوع معاملات نیز بسیار کند می‌شود.
