راهکارهایی برای مقابله با اثرات تحریم
صمد سلامی
مدرس حوزه صنعت و اقتصاد دانشگاه بوشهر
«این روزها اقتصاد ایران حال و روز خوشی ندارد»، این جمله‌یی است که هر روز در گوشه و کنار از مردم عادی گرفته تا صاحب‌نظران اقتصادی به‌کرات شنیده می‌شود و البته جهات مختلف آن را در آشفته بازارهای مسکن، ارز، سکه و طلا و به‌تازگی خودرو به چشم می‌بینیم. بیکاری و رکود سایه خود را بر همه صنایع پهن کرده است. افزایش نرخ ارز، دارایی مردم را کاهش داده تا سرمایه‌هایی که گاهی عمری برای به دست آوردن آن کوشش و تلاش کرده‌اند در کمتر از چند ماه از بین برود. روند صعودی نرخ ارز دلهره‌آورترین وضعیتی است که کاسبان و بازاریان را دچار آن کرده است. تلفیق کاهش ارزش سرمایه، افزایش قیمت‌ها و کاهش مشتری همه واحد‌های اقتصادی را در یک سردرگمی پیچیده‌یی محبوس کرده است. رخداد‌های ذکر شده کمی بیشتر از یک‌ماه پس از خروج امریکا از برجام بروز کرده است. گرچه بسیاری از مشکلات پیش آمده برای اقتصاد ایران در یک‌ماه گذشته ناشی از نگرانی‌های جامعه و انتظارات روانی بازار است ولی نباید از یاد برد چنانچه به هر دلیلی طرف‌های باقی‌مانده در سند برجام نتواند به‌طور عملی و نه در قالب بیانیه‌ها، تضمین‌های لازم را به جهت تامین منافع اقتصادی ایران بدهند، بی‌شک مشکلات بزرگ‌تر در راه است. لذا به نظر می‌رسد دولت محترم بهتر است در کوتاه‌ترین زمان ممکن به راهکارهای پیشنهادی زیر بیندیشد.
1- صدور اوراق سرمایه‌گذاری برای جذب سرمایه‌های سرگردان؛
۲- افزایش نرخ بهره بانکی؛
۳- افزایش وام تولید و ساخت مسکن؛
۴- محدود کردن خرید و فروش مسکن در سال؛
۵- حذف کاشت محصولات با مصرف بالای آب در مناطق خشک؛
۶- پرداخت یارانه به تناسب تولید؛
۷- تشکیل کارگروه‌های اقتصاد و تولید در سطح شهرستان، استان و کشور؛
۸- کاستن از هزینه‌های خارجی ارز؛
۹- جلوگیری از واردات بی‌رویه؛
۱۰- تشدید برخورد با فساد؛
۱۱- حرکت به سمت تمام الکترونیکی کردن پول و شفاف‌سازی در دریافت‌ها و پرداخت‌ها؛
۱۲- اخذ مالیات بر دارایی ثروتمندان؛
۱۳- کنترل قیمت حامل‌های انرژی؛
۱۴- بومی‌سازی محصولات خارجی با مهندسی معکوس توسط دانشمندان و دانشگاهیان؛
۱۵- مجوز افتتاح حساب‌های ارزی برای مردم. در پایان یادآور می‌شود گرچه کشور در تنگناهای اقتصادی برشمرده شده تحت شدیدترین فشارهاست، ولی به یاری خداوند و همدلی همه ارکان نظام و همراهی مردم و صد البته با تدابیر اندیشه شده توسط دولتمردان و پیشنهادهای اقتصاددانان با برون‌رفت از این بحران آینده روشنی در انتظار اقتصاد ایران است.
