رای سرنوشتساز خروج از اتحادیه اروپا
گروه جهان
مجلس عوام بریتانیا این هفته را به مناظره و تصمیمگیری درباره لایحه خروج از اتحادیه اروپا میگذارد. ترزا می که در ماههای گذشته همواره در همه زمینهها از «برگزیت نرم» حمایت میکرد، هفته گذشته با مدیریت جلسهیی پارلمان که با لغو اصلاحیههای مجلس اعیان بر لایحه خروج همراه بود، توازن را میان حامیان اروپا و طرفداران خروج سخت برقرار کرد. اما به نظر میرسد که قانونگذاران حامی اروپا در حزب حاکم محافظهکار خود را برای شورش علیه نخستوزیری در رایگیری چهارشنبه درباره لایحه آماده میکنند. ترزا می هم که به خوبی میداند، قدرتش برای کنترل بازی برگزیت در دست همین 14 عضو شورشی حزبش است، سعی دارد در همین روزهای باقیمانده تا جلسه به ناآرامیها پایان دهد. این در حالی است که به نظر میرسد اعضای اتحادیه اروپا شوک اولیه جدایی بریتانیا را پشت سر گذاشته و درباره اتفاقات در این کشور بیتفاوت شدهاند.
به گزارش فایننشالتایمز، مناقشات در بریتانیا بر تلاش محافظهکاران حامی ماندن در اتحادیه اروپا برای کسب اطمینان از حق متوقف کردن خروج بدون توافق تمرکز دارد؛ آنها بر این عقیدهاند که خروج بدون دستیابی به توافق از نظر اقتصادی برای بریتانیا فاجعهآمیز خواهد بود. دامینیک گریو دادستان کل سابق اصلاحیهیی را بر لایحه خروج از اتحادیه اروپا تنظیم کرده که به قانونگذاران قدرت میدهد در صورتی که لندن و بروکسل تا فرا رسیدن روز برگزیت در تاریخ 29 ماه مارس 2019 به توافق نرسند، مانع از خروج بدون توافق از اتحادیه شوند و به دولت درباره اقدامات بعدی مشاوره دهند. محافظهکاران مخالف اروپا بر این باورند که گریو و دیگر محافظهکاران حامی ماندن در اتحادیه اروپا به ترزا می پیشنهاد میدهند روند خروج دو ساله طبق ماده 50 قانون لیسبون را طولانیتر کند و برگزیت را به تعویق اندازد.
ترزا می که در ماههای گذشته در زمینه حمایت از توافق انتقالی، پرداخت صورتحساب 39میلیارد دلاری و در نظر گرفتن احتمال ماندن بریتانیا در اتحادیه گمرکی، طرف حامیان «برگزیت نرم» را گرفته، هفته گذشته ریاست جلسهیی را در پارلمان بر عهده داشت که به لغو اصلاحیههای مجلس اعیان بر لایحه خروج انجامید. 14 اصلاحیه بر لایحه خروج که توسط مجلس اعیان و به عقیده برخی حامیان خروج برای ایجاد اشکال در روند برگزیت تنظیم شدهاند، در این جلسه لغو شدند.
اما پیروزی ترزا می در مجلس عوام میتواند به بهای سنگینی برای او تمام شود. در جلسه هفته گذشته، فاصله رای موافق و مخالف با اصلاحیه مربوط به «رای معنادار» درباره برگزیت بسیار اندک بود و لغو این اصلاحیه در دقایق آخر در پی امتیازاتی برای حدود 15محافظهکار شورشی حامی اتحادیه اروپا صورت گرفت. در باقی موارد نیز رایهای موافق و مخالف به شدت به یکدیگر نزدیک بودند. محافظهکاران حامی ماندن در اتحادیه اروپا ادعا میکنند که ترزا می در جلسهیی وعده داده مجلس عوام تصمیمگیرنده نهایی درباره برگزیت بدون توافق خواهد بود. اما طرفداران دیدگاههای برگزیت سخت دیوید دیویس وزیر برگزیت اصرار دارند که هرگز چنین وعدهیی مطرح نشده است. دیویس حتی با اطمینان گفته مطمئن است که ترزا می میتواند چهارشنبه همزمان با مناظرات مجلس عوام درباره لایحه خروج به شورشها پایان دهد. اما حاشیه خطا بسیار باریک است و موارد بسیاری به نتیجه این جلسه بستگی دارند.
در جلسه سرنوشتساز اخیر مجلس عوام، قانونگذاران اصلاحیههای پیشنهادی مجلس اعیان بر لایحه خروج را با 324 در برابر 298 رای رد کردند. این بدان معناست که چهارشنبه که لایحه بار دیگر در مجلس عوام به رای گذاشته میشود، آرای 14 قانونگذار حزب محافظهکار برای شکست دادن ترزا می کافی خواهد بود و نخستوزیری باید پیش از رایگیری به اختلافات درون حزبی پایان دهد.
برای حامیان خروج رایگیری چهارشنبه لحظه حساسی محسوب میشود. دیویس قرار است سه «خط قرمز» درباره برگزیت تعیین کند: اول اینکه پارلمان باید به نتیجه همهپرسی خروج از اتحادیه اروپا احترام بگذارد؛ دوم اینکه پارلمان اجازه به خطر انداختن استراتژی مذاکراتی ترزا می را ندارد و سوم اینکه پارلمان اجازه ندارد نقش دولت را در مذاکره معاهدههای بینالمللی برباید.
مخالفان اروپا نگران این مساله هستند که اگر گریو و همکارانش در پیشبرد خواستهشان موفق شوند، بروسکل روند مذاکرات را طولانی کند و توافقی را به ترزا می پیشنهاد دهد که امکان پذیرش آن از سوی پارلمان وجود نداشته باشد؛ بروکسل پس از آن منتظر قانونگذاران بریتانیایی میماند تا آنها برگزیت را به تعویق اندازند.
بیتفاوتی اروپاییها
در همین حال گاردین در گزارشی نوشت، رهبران اروپایی که با چالشها و تهدیدهای جدی علیه موجودیت اتحادیه مواجه هستند دیگر صبر چندانی برای تحمل نمایش بریتانیا ندارند. پارلمان بریتانیا این هفته درباره تحولات اخیر در طرح برگزیت جلسهیی برگزار میکند، اما در اتحادیه اروپا به استثنای ایرلند که به دلایل جغرافیایی و اقتصادی درگیر برگزیت است، دیگر کشورها توجه چندانی به تحولات داخلی بریتانیا ندارند.
عواقب وحشتناک برگزیت را بریتانیا حس میکند، اما نتیجه «عدم دستیابی به توافق» برای بسیاری از کشورهای اتحادیه اروپا ناگوار خواهد بود و همین مساله سبب میشود برخی رهبران تجاری و دولتهای منطقه به خبرهای مربوطه توجه کنند؛ اما در قیاس با چالشهای استراتژیک فزاینده پیش روی اتحادیه اروپا جای تعجب ندارد که در برلین، پاریس، رم، لاهه و مادرید از توجهها به صحنه تئاتر وستمینیستر (دفتر نخستوزیری بریتانیا) کاسته شده است. اتحادیه اروپا اکنون با مشکل فزاینده مهاجرت دستوپنجه نرم میکنند. مجارستان و لهستان اصول بنیادی اتحادیه اروپا را به مبارزه میطلبند. بهترین سناریو درباره دولت کنونی در ایتالیا این است که آن قدر دوام نیاورد که به سرکشی برسد. مرکل که مدتها قدرتمندترین ستون اتکا در امور اروپایی بوده، اکنون برای حفظ دولت ائتلافی خود به دردسر افتاده است. دونالد ترامپ رییسجمهوری امریکا هم سبب شده که برگزیت و تصمیم بریتانیاییها به خروج در برابر سیاستهایش بیاهمیت جلوه کند.