انتخابات ترکیه، انتخاب در دقیقه 90

گروه جهان|

انتخابات ریاست‌جمهوری و پارلمانی ترکیه امروز(یک‌شنبه) برگزار می‌شود. ۵۶ میلیون شهروند ترک پای ۱۸۰هزار صندوق رای می‌روند تا ۶۰۰ نماینده پارلمان و یک رییس‌جمهوری را انتخاب کنند. بیش از ۳میلیون شهروند دارای حق رای ترکیه در خارج از کشور نیز می‌توانند، آرای خود را در ۶۰ کشور جهان به صندوق‌های رای بیندازند.

به گزارش دویچه‎وله، ائتلاف احزاب برای ریاست‌جمهوری و پارلمان مهم‌ترین ویژگی و تفاوت این دور از انتخابات در قیاس با دوره‌های پیشین است. برای دومین بار رییس‌جمهوری به طور مستقیم از طرف رای‌دهندگان انتخاب می‌شود نه از طرف احزاب. با اصلاحاتی که در قانون اساسی ترکیه انجام گرفت، شرایط ائتلاف احزاب سیاسی برای شرکت در انتخابات فراهم شد. حزب جمهوری خلق ترکیه محرم اینجه را به‌ عنوان نامزد خود برای انتخابات ریاست‌جمهوری این کشور معرفی کرد. این حزب با احزاب سعادت، نیک و دموکرات برای انتخابات پارلمانی «ائتلاف ملت» را تاسیس کرده است.

حزب عدالت و توسعه، حزب حاکم، رجب طیب اردوغان، رییس‌جمهور فعلی را نامزد ریاست‌جمهوری معرفی کرد. اردوغان در انتخابات با احزاب حرکت ملی و حزب اتحاد بزرگ «ائتلاف جمهور» را تشکیل داد.

آرایش و صف‌بندی احزاب و ائتلاف‌ها جامعه را به دو قطب اصلی طرفداران اردوغان و مخالفانش تقسیم کرده است. ۵ نامزد انتخاباتی در مقابل اردوغان صف‌آرایی کرده‌اند تا مانع پیروزی او در دور اول انتخابات ریاست‌جمهوری شوند. انتخابات پارلمانی هم این‌ بار با دوره‌های پیشین تفاوت دارد. در این دور از انتخابات تعداد نمایندگان پارلمان ترکیه از ۵۵۰ به ۶۰۰ افزایش خواهد یافت. افراد بالای ۱۸سال می‌توانند کاندیدای انتخابات پارلمانی شوند درحالی که در انتخابات قبلی حداقل سن ۲۵سال بوده است.  براساس اکثر نظرسنجی‌ها مهم‌ترین مساله مردم ترکیه درحال حاضر مسائل اقتصادی و پس از آن مساله مبارزه با تروریسم و حفظ امنیت کشور دغدغه دوم مردم ترکیه است.

 حاشیه‌های مهم انتخابات

در بحبوحه انتخابات صف‌بندی و یارکشی میان احزاب هم رونق گرفت. سزگین ییلدیز، کاندیدای اول حزب سعادت از حوزه انتخابیه قارص به همراه تنی چند از اعضای حزب در آن استان از حزب استعفا کردند و به صف حزب عدالت و توسعه پیوستند. ییلدیز دلیل این امر را ائتلاف حزب متبوعش با حزب جمهوری خلق دانسته است.

یکی دیگر از حاشیه‌های مهم انتخابات ترکیه سخنرانی صلاح‌الدین دمیرتاش بود. دمیرتاش نامزد حزب دموکراتیک خلق‌های ترکیه که هم‌اکنون در زندان به ‌سر می‌برد از زندان با رای‌دهندگان خود صحبت کرد و در سخنرانی خود به ‌شدت از سیاست‌های اردوغان انتقاد کرد. این سخنرانی از تلویزیون دولتی ترکیه پخش شد.

 نظرسنجی‌ها چه می‌گویند؟

با توجه به تمامی این ویژگی‌ها و پیچیدگی‌های انتخابات ترکیه، موسسات نظرسنجی درباره شکست یا پیروزی طرفین چه می‌گویند؟ از آنجا که موسسات نظرسنجی ‌پیش‌بینی‌های متفاوتی کرده‌اند، سراغ آن نظرسنجی‌هایی رفته‌ایم که در همه‌پرسی ترکیه برای اصلاح قانون اساسی دقیق‌ترین پیش‌بینی‌ها را کرده بودند.

موسسه نظرسنجی «کندا» در همه‌پرسی برای تغییر قانون اساسی که در ۱۶ آوریل ۲۰۱۷ برگزار شد، پیش‌بینی کرده بود که 51.39 درصد مردم ترکیه به همه‌پرسی پیشنهادی دولت اردوغان رای مثبت خواهند داد. براساس نتایج رسمی در آن همه‌پرسی 51.41 درصد مردم به تغییر قانون اساسی رای مثبت دادند و این موسسه دقیق‌ترین پیش‌بینی را کرده بود. حال براساس تازه‌ترین نظرسنجی این موسسه، اردوغان نامزد ائتلاف جمهور با 51.9 درصد آرا در مرحله اول پیروز خواهد شد. محرم اینجه کاندیدای حزب جمهوری خلق ۲۸درصد، مرال آکشنر کاندیدای حزب نیک 10.2درصد و صلاح‌الدین دمیرتاش حدود ۹درصد آرا را به خود اختصاص خواهند داد.

خلاف این موسسه نظرسنجی، موسسه گزیجی پیش‌بینی کرده انتخابات به دور دوم خواهد کشید. براساس گفته‌های مراد گزیجی رییس این موسسه، اردوغان کاندیدای ائتلاف جمهور با 48.2درصد و محرم اینجه کاندیدای حزب جمهوری خلق با 29.1درصد آرا به دور دوم راه خواهند یافت. براساس این نظرسنجی این انتخابات با ۹۰درصد بالاترین نرخ مشارکت را خواهد داشت و مرال آکشنر 11.4درصد آرا و صلاح‌الدین دمیرتاش ۱۰درصد آرا را به خود اختصاص خواهند داد. مراد گزیجی، رییس موسسه یاد شده که بیشتر به حزب جمهوری خلق گرایش دارد، پیش‌بینی کرده در دور دوم انتخابات محرم اینجه، کاندیدای جمهوری خلق با ۵۳ درصد آرا به عنوان رییس‌جمهوری ترکیه انتخاب خواهد شد.

با این حال محمد صالح خاتم، روزنامه‌نگار و تحلیلگر مسائل ترکیه گفته که نمی‌توان برای نظرسنجی‌ها در ترکیه اعتبار چندانی قائل شد چراکه این موسسات براساس منافع حزبی و تمایلات سیاسی صاحبان موسسات، نظرسنجی انجام می‌دهند و حتی بسیاری از این شرکت‌ها و موسسات بیشتر دنبال نظرسازی هستند تا نظرسنجی. همچنین بسیاری از موسسات نظرسنجی می‌گویند، مردم در بیان نظرات خود و پرکردن فرم نظرسنجی‌ها تردید دارند یا به هیچ عنوان نظرات واقعی خود را بیان نمی‌کنند.

با این حال ناظران بر این باورند که آخرین تحولات در کارزار انتخاباتی می‌تواند بر سرنوشت انتخابات در دقیقه ۹۰ تاثیر بگذارد؛ ازجمله وعده‌های انتخاباتی کاندیدا. به عنوان مثال اردوغان جمعه با انتشار ویدیویی وعده داده، وزارتخانه‌های ترکیه را از ۲۶وزارتخانه به ۱۶نهاد تقلیل خواهد داد و صادرات کنونی ترکیه را تا ۵۰۰ میلیارد دلار افزایش می‌دهد.

در انتخابات ترکیه، نامزدی که موفق به کسب حداقل۵۰ درصد به اضافه یک رأی از آرا شود به عنوان رییس‌جمهور انتخاب خواهد شد. در غیر این صورت دو نامزدی که بیشترین رای را آورده‌اند به دور دوم انتخابات راه خواهند یافت. مرحله دوم انتخابات هشتم جولای برگزار خواهد شد. به‌ گفته اغلب کارشناسانی که باور دارند انتخابات به مرحله دوم کشیده خواهد شد، رقابت در این مرحله بین اردوغان و اینجه خواهد بود.