جهش «لیر» با پیروزی اردوغان
گروه جهان|
ارزش پول ملی ترکیه با اعلام رجب طیب اردوغان به عنوان پیروز انتخابات یک‌شنبه افزایش یافت. شورای عالی انتخابات ترکیه اعلام کرده رجب طیب اردوغان با کسب اکثریت مطلق آرا در انتخابات ریاست‌جمهوری پیروز شده است.
به گزارش فایننشال تایمز با انتظار از اینکه پس از پیروزی اردوغان و حزب حاکم در انتخابات ریاست‌جمهوری و پارلمانی ترکیه یک دولت پایدار ایجاد شود، ارزش لیر حدود 2درصد جهش داشته است. گفته شده، ارز ترکیه در شروع معاملات دوشنبه بازارهای آسیایی 2.1درصد رشد داشته از اوج پایین آمد و آخرین نرخی که با آن تبادل شد 4.6500 لیر در برابر هر دلار بود.
البته بسیاری از کارشناسان اقتصادی بر این باورند که افزایش ارزش لیر کوتاه‌مدت خواهد بود و نگرانی طولانی‌مدت سرمایه‌گذاران در مورد لیر همچنان وجود دارد. چراکه این پیروزی باعث شده دوباره نگرانی‌ها درباره تورم و استقلال بانک مرکزی احیا شود. سخنان اردوغان در ماه‌های اخیر حکایت از آن دارد که او به دنبال کنترل بیشتر بر سیاست‌گذاری‌های مالی است.
احزاب اپوزیسیون در ترکیه امیدوار بودند که انتخابات به دور دوم بکشد اما با تایید شورای عالی انتخابات محرز شده که اردوغان در سمت خود به عنوان رییس‌جمهور باقی خواهد ماند. به گزارش رادیو و تلویزیون دولتی ترکیه ٨٧ درصد واجدان آرا در انتخابات شرکت کرده‌اند.
به گزارش آناتولی، حزب حاکم حاکم عدالت و توسعه به رهبری اردوغان حدود ۴۳درصد آرا را کسب کرده است. حزب جمهوری‌خواه خلق نیز ۲۳درصد آرا را به دست آورده است. ائتلاف مخالفان اردوغان نیز ۳۴درصد کرسی‌ها را به دست آورده است. حزب دموکراتیک خلق‌ها که تشکلی هوادار کردها به شمار می‌رود و صلاح‌الدین دمیرتاش، یکی از رهبران آن درحال حاضر در زندان است نیز ۱۱درصد آرا را به دست آورده و در نتیجه با گذشتن از حد نصاب ۱۰درصدی وارد پارلمان می‌شود.
با قطعی شدن پیروزی اردوغان، او از اختیاراتی به مراتب بیشتر برخوردار خواهد شد که به اعتقاد منتقدان تهدیدی جدی برای دموکراسی ترکیه خواهد بود. گفته شده، حذف مقام نخست‌وزیری و کاهش اختیارات پارلمان از برنامه‌های او در دوره جدیدش خواهد بود.
رجب طیب اردوغان در نخستین نطق خود پس از اعلام نتایج اعلام کرده، ترکیه به «آزاد‌سازی سرزمین‌های سوریه» ادامه خواهد داد تا پناهجویان سوری بتوانند در امنیت به کشور خود بازگردند. اردوغان در مرکز حزب عدالت و توسعه در آنکارا خطاب به هوادارانش گفته که ترکیه با جدیت بیشتر با سازمان‌های تروریستی برخورد خواهد کرد.
به گزارش دویچه‌وله، گزارش‌های متعدد ناظران انتخاباتی حاکی از آن است که در جریان برگزاری انتخابات و شمارش آرا بی‌نظمی‌هایی به ویژه در جنوب کشور رخ داده است. اپوزیسیون ترکیه گفته که گزارش‌هایی مبنی بر تقلب در انتخابات در استان شانلی اورفه دریافت کرده است. چندین ناظر انتخاباتی ازجمله 3 آلمانی نیز که به دعوت حزب دموکراتیک خلق‌ها به ترکیه سفر کرده بودند، دستگیر شدند. به گزارش خبرگزاری آلمان پلیس ترکیه این 3نفر را که دو مرد و یک زن هستند در استان شرناق بازداشت کرده است. وزارت خارجه آلمان دستگیری این افراد را تایید کرده است.
پیام‌های تبریک به اردوغان
رهبران جمهوری آذربایجان، مجارستان، آلبانی و فلسطین در تماس‌هایی با اردوغان موفقیت او و حزب حاکم ترکیه در انتخابات را تبریک گفتند. به گزارش آناتولی، الهام علی‌اف رییس‌جمهوری آذربایجان پیش از پایان شمارش آرا به عنوان نخستین رهبر خارجی به اردوغان تبریک گفته است.
او در تماس تلفنی با همتای ترک خود گفته:«ترکیه در دوران رهبری اردوغان رشد و توسعه داشته است. اقتصاد ترکیه به موفقیت‌های بزرگی دست یافته و آنکارا توانسته است جایگاه بین‌المللی خود را تحکیم بخشد.» در این تماس تلفنی رهبران دو کشور نسبت به بهبود روابط میان آنکارا و باکو متعهد شدند. علی‌اف در گفت‌وگوی خود با اردوغان از او دعوت کرده سفری رسمی به جمهوری آذربایجان داشته باشد که رییس‌جمهوری ترکیه این دعوت را پذیرفته است.
رییس تشکیلات خودگردان فلسطین هم در تماس تلفنی با اردوغان، پیروزی در انتخابات ریاست‌جمهوری ترکیه را به او تبریک گفته است. محمود عباس همچنین از برگزاری موفقیت‌آمیز انتخابات در ترکیه به عنوان فرآیندی دموکراتیک استقبال کرده است. از سوی دیگر، اردوغان در این تماس تلفنی بر ادامه حمایت ترکیه از مردم فلسطین و تلاش‌ها و حقوق آنان برای دستیابی به آزادی و ثبات تاکید کرده است.
در همین حال دولت باغچلی، رهبر حزب جنبش ملی‌گرای ترکیه نیز به اردوغان تبریک گفته است. وی گفته:«اردوغان به عنوان رییس‌جمهور سیستم جدید ترکیه در دور اول انتخاب شد و افرادی را که چشم انتظار یک بحران بودند، شگفت‌زده کرد. حزب ما با قدرت در کنار اردوغان ایستاد و به تعداد قابل توجهی کرسی در پارلمان دست یافت.» رهبر حزب حرکت ملی ترکیه این پیروزی را موفقیتی تاریخی برای حزب خود قلمداد کرده است.
اقتصاد ترکیه در سال‌های گذشته با سرعت رشد کرده و تولید ناخالص داخلی آن از حدود ۲۰۰میلیارد دلار به بالای ۹۰۰میلیارد دلار صعود کرده است. با این همه در ماه‌های اخیر ارزش پول ملی این کشور به طور چشمگیری سقوط کرده است. از طرف دیگر رخدادهای سیاسی و اجتماعی سال‌های اخیر ازجمله سرکوب مخالفان به ویژه پس از کودتای نافرجام 2016 با انتقادهای گسترده روبه‌رو شده و دولت نیز با اتهام‌هایی مبنی بر حرکت به سوی یک سیستم تمامیت‌خواه روبه‌رو است. نشریه آلمانی ولت‌ام زونتاگ گزارش داده که حدود ۳۰۰دیپلمات ترک از زمان کودتای نافرجام از آلمان تقاضای پناهندگی کرده‌اند.
