ترور اتابک و جایگزینی مشیرالسلطنه

۱۳۹۷/۰۶/۱۴ - ۰۱:۱۲:۲۵
کد خبر: ۱۲۸۹۶۵
ترور اتابک و جایگزینی مشیرالسلطنه

چهاردهم شهریور 1286، محمدعلی شاه پس از آنکه میرزا علی اصغرخان اتابک ترور شد، در حکمی میرزا احمدخان مشیرالسلطنه را به عنوان رییس الوزرا انتخاب کرد.

میرزا علی‌اصغر خان، ملقب به امین‌السلطان، فرزند دوم ابراهیم‌خان امین‌السلطان، صدراعظم سه پادشاه قاجار، ناصرالدین‌شاه، مظفرالدین‌شاه و محمدعلی‌شاه و از گرجی‌های ایران بود. به ترتیب به القاب صاحب‌جمع، امین‌السلطان، و اتابک اعظم ملقب بود. نام خانوادگی رایج نوادگان او اکثراً معروفی اتابکی کروندیان و گرجی سینکی است. سیاستمدار حرفه‌ای و کارکشته و بازیگر ماهری بود که به قریب ربع قرن در سمت‌های وزیری، وزیراعظمی و صدراعظمی به تمام نکات پنهان و آشکار سیاست وقوف داشت و بر اثر مسافرت‌های مکرر به اروپا و سایر کشورها از سیاست جهان نیز اطلاعات زیادی به دست آورده بود. در اواخر عمر خود در میان سیاست‌های خارجی، نزدیکی به دولت تزاری روسیه را مناسب‌تر از امپراتوری بریتانیا می‌دانست.

هشتم مرداد ۱۲۸۶ شمسی بود که جلسه علنی مجلس به ریاست صنیع‌الدوله بعدازظهر تشکیل شد. اتابک و اعضای کابینه نیز در جلسه حضور یافتند. اتابک نخست سیدمحمود خان علاالملک را به سمت وزیر عدلیه و میرزا حسن خان مستوفی الممالک را به سمت وزیر جنگ معرفی کرد. آن گاه گزارش مفصلی از اوضاع و احوال کشور به اطلاع مجلس رسانید و پیام محمدعلی شاه را در باب اتمام قانون اساسی به نمایندگان ابلاغ کرد، و افزود با کمک نمایندگان به زودی مشکلات برطرف خواهد شد؛ و نظم و ترتیب در مملکت حکمفرما خواهد شد. در پاسخ نطق اتابک چند نفر سخنان تملق امیری ایراد کردند. پس از ختم جلسه، اتابک و بهبهانی مدتی در یکی از اتاق‌های مجلس به مذاکره نشستند و بقیه نمایندگان نیز به کارهای خود مشغول شدند. دو ساعت از شب گذشته بهبهانی و اتابک از مجلس و صحن بهارستان خارج شدند و در حالی که گرم صحبت بودند در مقابل مجلس سه گلوله به سوی اتابک شلیک شد. اتابک در دم جان سپرد. قاتل پس از سوءقصد فرار کرده بود، اما اندکی پایین‌تر از میدان بهارستان در سرچشمه دستگیر شد، ولی حین دستگیری با تپانچه خودکشی کرد.