چرخش دیپلماتیک اردوغان از منتقد به متحد
گروه جهان| «رویکرد دولت آلمان و پیام‌های آن برای ما ارزشمند است.» این اظهارات رجب طیب اردوغان در سفر به آلمان است، کسی که کمتر از دو سال پیش آنگلا مرکل را با هیتلر مقایسه کرده و گفته بود دولت آلمان با توسل به شیوه‌های نازیها به اختلافات برلین و آنکارا دامن می‌زند. منتقدان براین باورند که مشکلات اقتصادی ترکیه از جمله کاهش شدید ارزش لیر، اردوغان را بر آن داشته تا در روابط خود با اروپا به‌ویژه آلمان تجدیدنظر کند. به گزارش یورونیوز، رییس‌جمهوری ترکیه که پنج‌‍شنبه عازم آلمان شده، جمعه در کنفرانس خبری با آنگلا مرکل صدراعظم آلمان گفته که امیدوار است این سفر تمام تنش‌های میان دو کشور را برطرف کند. مرکل در کنفرانس خبری با حضور اردوغان از توافق برای نشست سران روسیه، آلمان، فرانسه و ترکیه درباره ادلب سوریه خبر داده و گفت: «با اردوغان برای برگزاری نشستی با حضور ولادیمیر پوتین و امانوئل ماکرون روسای‌جمهور روسیه و فرانسه، درباره ادلب سوریه توافق کردیم.» صدراعظم آلمان در ادامه اظهاراتش گفت: «به نفع ماست که ترکیه از لحاظ اقتصادی پایدار باقی بماند. همچنین در زمینه مبارزه با تروریسم با ترکیه همکاری خواهیم کرد.» مرکل با این حال پس از دیدار با اردوغان گفته دو طرف استنباط‌های متفاوتی از دموکراسی دارند. نشریه لیبراسیون در این باره نوشته: «گویا عصری که در آن اردوغان با مرکل همچون یکی از نازیها برخورد می‌کرد و نظام حاکم بر این کشور را با دوره هیتلر مقایسه می‌کرد، سپری شده است. حال که مرکل برای اردوغان فرش قرمز پهن کرده، می‌توان پرسید که آیا از تنش‌های دو طرف کاسته خواهد شد یا خیر؟ به نظر می‌رسد پس از چند دهه روابط پر تنش؛ روی آوردن به عملگرایی در هر دو طرف مشاهده می‌شود. ترکیه بحران اقتصادی حادی را تجربه می‌کند و اردوغان تصمیم گرفته سیاست‌ها و تاکتیک خود را تغییر دهد و به اروپا نزدیک شود.»
دو خبر بد برای آنکارا
رادیو فرانسه نوشته، ورود اردوغان به آلمان با اعلام تصمیم اتحادیه فوتبال اروپا، یوفا، منبی بر انتخاب آلمان و رد نامزدی ترکیه برای میزبانی مسابقات جام فوتبال اروپا در سال ٢٠٢٤ همزمان شد. پیش از آغاز مذاکرات رهبران ترکیه و آلمان همچنین یک سخنگوی کمیسیون اروپا گفت که بروکسل کمک‌های خود به ترکیه را به دلیل اجرا نشدن درخواست‌های اتحادیه اروپا در روند پیوستن ترکیه به این اتحادیه، کاهش داده است. به این ترتیب، اتحادیه اروپا در سال‌های ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۰ نزدیک به ۴۰درصد از کمک خود به ترکیه را کاهش خواهد داد که در کل رقمی برابر با ۷۵۹ میلیون یورو می‌شود. شکست ترکیه از آلمان در تصاحب میزبانی جام یوفا در حالی است که چندی پیش جنجال استعفای مسعود اوزیل عضو ترک‌تبار تیم ملی فوتبال آلمان تنش‌ها بین دو کشور را تشدید کرد. این بازیکن فوتبال که با اردوغان دیدار کرده بود، در نامه استعفای خود فدراسیون فوتبال آلمان را به نژادپرستی متهم کرد. اما این تنها موضوع مورد مناقشه بین آلمان و ترکیه در سال‌های اخیر نبوده است. از آخرین سفر اردوغان به آلمان که در سال ۲۰۱۴ انجام شد، مناسبات آلمان و ترکیه به‌علل مختلف به‌ویژه کودتای نافرجام پانزدهم جولای سال ۲۰۱۶ علیه دولت اردوغان، به‌شدت تیره شده است. ترکیه از آلمان خواسته بود که حدود ۴۰ افسر عالیرتبه پناه گرفته در آلمان را به این کشور بازگرداند، اما آلمان زیر بار این درخواست نرفت. صدور یک قطعنامه در مجلس فدرال آلمان هم به تیرگی بیشتر مناسبات انجامید. در این قطعنامه کشتار ارامنه در سال‌های پایانی امپراتوری عثمانی به عنوان نسل‌کشی شناخته شده است. لغو همایش‌های انتخاباتی دولت ترکیه در آلمان هم موجب خشم اردوغان شد و رییس‌جمهوری ترکیه از استفاده برلین از «شیوه نازیها» در لغو این همایش سخن گفت. اظهاراتی که واکنش برلین را برانگیخت و دولت آلمان بار دیگر از دولت ترکیه خواست تا نزاع‌های سیاسی و قومی خود را به خاک آلمان سرایت ندهد.
حاشیه‌های یک سفر
زندانی شدن ترک‌های دارای ملیت آلمانی در ترکیه هم به تنش بین دو کشور دامن زده است، به‌ویژه زندانی شدن دنیز یوسل، خبرنگار آلمانی-ترک روزنامه دی‌ولت آلمان به اتهام حمایت از گروه‌های تروریستی که واکنش آنگلا مرکل صدراعظم آلمان را در پی داشت. به‌گزارش دویچه‌وله، سازمان عفو بین‌الملل در بیانیه‌ای در ارتباط با این سفر از فرانک والتر اشتاین‌مایر رییس‌جمهوری آلمان، و آنگلا مرکل خواسته بود در دیدار با اردوغان آشکارا نظرشان را درباره نقض حقوق بشر در این کشور بازگویند. بنا بر اعلام سازمان عفو بین‌الملل، در حال حاضر ۱۵۰خبرنگار در زندان‌های ترکیه به سر می‌برند. این تعداد به منزله رکوردی در سراسر جهان است.
سازمان گزارشگران بدون مرز نیز در آستانه دیدار اردوغان از آلمان بار دیگر از دستگیری‌های گسترده خبرنگاران در این کشور انتقاد کرده است. گفته شده، فعالان این سازمان با شعار «اردوغان به برلین می‌رود و خبرنگاران ترکیه به زندان» به استقبال اردوغان رفتند.
