ترمیم سرمایه‌های اجتماعی برای بهبود اقتصادی
جهانگیری: موضوع اقتصادی تنها دلیل به وجود آمدن شرایط امروز نیست
گروه ایران|
راهکار عبور از چالش‌های پیش روی کشور چیست؟ این پرسشی است که معاون اول رییس‌جمهوری در جمع نمایندگان ادوار مجلس با طرح آن تلاش می‌کند تا نوری به ابعاد پنهان موضوعاتی بتاباند که بیشترین تاثیر را روی مشکلات اقتصادی و معیشتی کشور به جای می‌گذارد. اما در پاسخ به این مشکلات معاون اول رییس‌جمهوری می‌گوید: «امروز جریانات و شخصیت‌های سیاسی از هم دور و برخی خانه‌نشین شده‌اند.»جهانگیری ریشه اصلی مشکلات اخیر کشور را نه اقتصادی بلکه ناشی از برخی مشکلات اجتماعی و سیاسی دانست و با تاکید بر این واقعیت که اگر اراده واقعی برای حل مشکلات اقتصادی و معیشتی داریم باید در حوزه موضوعات اجتماعی و مطالبات مردم دیدگاه‌های به روز شده‌ای را ارایه کنیم.
جهانگیری با بازخوانی مشکلات کشور در زمان جنگ و پشت سر گذاشتن مشکلات عدیده کشور در آن ایام از تمام جریان‌ها و گروه‌های تاثیرگذار خواست که با درک شرایط به دولت برای عبور از مشکلات یاری رسانند. جهانگیری با اشاره به این واقعیت که «من معتقدم این دوره سخت چند ماهه تمام می‌شود و تا پایان سال97 به پایان می‌رسد گفت: «به شرطی که همه با هم باشیم اگر هرکسی نقش خودش را ایفا کند این کار شدنی است.»
معاون اول رییس‌جمهور در ادامه تاکید کرد: موضوع اقتصادی تنها دلیل به وجود آمدن شرایط امروز نیست. جامعه به دنبال نشاط سیاسی است. یک سال و چند ماه از مهم‌ترین انتخاباتمان نگذشته است. کسی فراموش نکرده که چه شور و شوقی میان مردم شکل گرفت، چه شعارهایی داده شد. اسحاق جهانگیری در کنگره مجمع نمایندگان ادوار مجلس شورای اسلامی با اشاره به جایگاه خطیر نمایندگان مجلس اظهار کرد: شرایط کشور از نظر من که امروز در مسوولیتی از کشور حضور دارم؛ چند وجهی، پیچیده و خطیر است. هم پیچیده است چون معلوم است تلاش‌های وسیعی در سطح داخل و خارج دارد صورت می‌گیرد که مشکلات جدی برای کشور ایجاد کند. چند وجهی است چون فقط یک بعد خاص ندارد.
او سپس تصریح کرد: جهت آینده این شرایط از این منظر مهم است که آیا جهت پیشرو، رو به سخت‌تر شدن است یا آسان شدن؟من فکر می‌کنم این جهت پیش رو به نقش نقش‌آفرینان از حاکمیت تا دولت، نهادهای سیاسی ومدنی و اقشار مختلف مردم خصوصا طبقات موثر بستگی دارد و آنها می‌توانند مشخص کنند ما چه کار بکنیم و چه کاری نکنیم.
وی افزود: شاید بهتر باشد که ما بگوییم شرایط موجود چه شرایطی نیست. از نظر من شرایط موجود صرفا مربوط به عوامل اقتصادی نیست. کشور ایران به جهت داشتن ظرفیت‌های اقتصاددان، ظرفیت بالایی دارد. ده‌ها و صدها نفر هستند که تحصیلات عالیه در دانشگاه‌های کشور و دنیا دارند و امروز در دانشگاه‌های کشور و دولت و نهادها حضور دارند و قادر هستند تا راه‌حل کارهای اقتصادی خوبی ارایه کنند.
عبور از مشکلات در کنار هم
معاون اول رییس‌جمهور گفت: دوران مختلفی را هم در دولت‌ها گذراندیم و در شرایط مختلف اقتصادی کشور را اداره کردند. دورانی بوده که اقتصاد کشور کوپنی بود، امروز هستند آن مدیران و می‌توانند به بهبود شرایط امروز کمک کنند. دوران‌هایی با اقتصاد آزاد داشتیم و هم مدیران دیگری هستند که اقتصاد را در شرایط مختلف مدیریت کردند. من معتقد هستم سیاست‌هایی که اتخاذ می‌شود و تیمی که مدیریت می‌کند آغوشش به روی اقتصاددان‌ها باز باز است. هم این توان وجود دارد و هم می‌توان سیاست‌های متناسب را در این راستا تبیین کرد.
جهانگیری گفت: از طرف دیگر موضوع اقتصادی تنها دلیل به وجود آمدن شرایط امروز نیست. جامعه به دنبال نشاط سیاسی است. یک سال وچند ماه از مهم‌ترین انتخاباتمان نگذشته است. کسی فراموش نکرده که چه شور و شوقی میان مردم شکل گرفت، چه شعارهایی داده شد. به هر حال امید تحرک و نشاط سیاسی لازمه حرکت است.
او سپس با اشاره به موقعیت ایران در منطقه نیز گفت: باوجود آنکه ما درگیر جنگی ناخواسته با یکی از قدرت‌های نظامی منطقه که قدرت‌های دیگر منطقه حامی‌اش بودند شدیم، پیروز شدیم. موقعیت منطقه‌ای ما یک موقعیت استثنایی نیست؛ درست است که موضوعات مهمی مثل تغییرات عربستان، موضوع یمن، سوریه و داعش بوده است اما نمی‌شود گفت اتفاقات منطقه‌ای شرایطی ایجاد کرده، امروز شرایط ما این باشد. جهانگیری افزود: اتفاقات بین‌المللی هم از همین دست است. شاید برای اولین‌بار است که با یک رییس‌جمهوری مثل رییس‌جمهور امروز امریکا رو به رو هستیم که می‌تواند از توافقات بین‌المللی خارج شود. ما کار وسیعی انجام دادیم تا به توافق برجام برسیم . کار بزرگی بود که انجام دادیم. گاهی ۱۸ شبانه روز مسوولان کشور ما و سایر مذاکره‌کنندگان صحبت کردند تا به نتیجه برسند. توافقی بود که می‌توانست با آن به راه کارهای نتیجه بخش رسید . وی خاطرنشان کرد: در مواقعی بوده همه سفرای اروپایی یک‌باره از کشور بیرون رفته‌اند. با شرایط سخت هم مشکلات را پشت سر گذاشته‌ایم. هم مسائل سیاسی و هم بین‌المللی و منطقه‌ای به نوعی در هم آمیخته شدند که شاخص این شرایط در همین جملاتی است که می‌گویند کاهش امید اجتماعی و سرمایه اجتماعی.
مشکل سرمایه‌های اجتماعی
معاون اول رییس‌جمهور گفت: در واقع مساله اصلی و مهم کشور این است که دچار فرسایش سرمایه‌های کشور شدیم. قطعا خسارت سرمایه‌های اجتماعی از سرمایه‌های مالی بیشتر است. وقتی این اتفاق می‌افتد هر سیاستی تبیین کنید هیچ پاسخی دریافت نمی‌کنید.
او یادآور شد: نمونه ساده آن بعد از تحریم‌های سال ۹۰، قبل از اینکه ما به عنوان دولت یازدهم وارد شویم است؛ یک حرکت مردم در سال ۹۲ آرامش را به کشور باز گرداند. هنوز دولت تشکیل نشده بود که قیمت دلار کاهش یافت. در بهمن و اسفند سال ۹۱، دلار ۳۸۰۰ تومان بود، در شهریور ماه به ۳۰۰۰ تومان رسید. پس از اولین توافق ژنو به زیر ۲۰۰۰ تومان رسید معنی‌اش این است که پیش از آنکه سیاست‌ها کارساز باشد امید اجتماعی کارساز شده است.
معاون اول ریاست‌جمهوری در ادامه به تبیین آسیب‌های کاهش نشاط و امید اجتماعی پرداخت و گفت: وقتی چنین شرایطی پیش می‌آید مردم یک شایعه فضای مجازی را باور می‌کنند اما حرف مسوول را باور نمی‌کنند. قدرت برنامه‌ریزی در چنین شرایطی از بین می‌رود. وی افزود: در چنین شرایطی باید ترمیم اعتماد اجتماعی و ترسیم یک روند مثبت از آینده را انجام دهیم. اولین کاری که باید صورت گیرد کارآمدی در جریان‌های سیاسی اصلی و نهادهای مدنی است. مردم باید این حس را داشته باشند که دولت و نهادهای مدنی از توانایی برخود با مشکلات برخوردار هستند؛ چه اصلاح‌طلب و چه اصولگرا. جهانگیری گفت: مردم باید اراده لازم را برای برطرف کردن مشکلات کشور ببینند. این کشور ظرفیت‌های زیادی دارد. ظرفیت‌های نیروی انسانی جغرافیایی و اقتصادی وجود دارد. مساله مهم‌تر این است که مردم حس کنند افق کشورشان تیره و تار نیست. الان تبلیغ می‌شود که آینده این کشور تیره و تار است. وی اظهار کرد: همه فکر می‌کردند یک اتفاق تلخی قرار است بیفتد. دکتر ظریف از امریکا که برگشت گفت غالبا می‌گفتند ایران در حال فرپاشی است. آقای روحانی هم در جلسه هیات دولت گفتند که مسوولان کدام کشورها به برخی‌ها گفته بودند که دوماه سه ماه همراهی کنید کار ما تمام است.
معاون اول رییس‌جمهور گفت: چند ماه اخیر مسوول یکی از کشورهای مهم منطقه در جلسه‌ای که من هم بودم خدمت مقام معظم رهبری گفتند، این چیزی که امریکایی‌ها به ما می‌گویند این است که کار جمهوری اسلامی تمام شده است. او از ما سوال می‌کرد اوضاع تمام شده؟ رهبری سربسته جوابشان را دادند، آقای روحانی مفصل جواب داد، ما یک صدم توانمان را هم هنوز به کار نگرفتیم؛ توان ما خیلی بالاتر از این حرف‌هاست. وی گفت: شرایط بین‌المللی، اقتصادی و اجتماعی وجود دارد. نمی‌گویم نشدنی است اما کنترل همه امر به دست دولت تنها، کار سختی است. الان همه نهادهای مدنی، نخبگان و مسوولان به صحنه بیایند می‌شود مشکلات کشور را بر طرف کرد. لازمه‌اش این است که یک گفت‌وگوی ملی جدی صورت بگیرد که ما برای بر طرف کردن مشکلاتمان یک برداشت مشترک داشته باشیم.
به کار‌گیری تمام ظرفیت ها
جهانگیری با بیان اینکه «شخصیت‌های سیاسی ما از هم دور شدند» گفت: برخی‌ها خانه‌نشین شدند و برخی را خانه‌نشین کردند؛ اما برخی دیگر می‌توانند در این میان واسط شوند و حلقه واسط باشند .
او سپس گفت: امروز من جلسه‌ای با جامعه شناسان داشتم؛ عزیزی می‌گفت سه قوه الان وقتش است تا جهت‌گیری واحدی داشته باشند. من هم گفتم با تدبیر رهبری سه قوه جلساتی دارند و معمولا به نتایج مشترک می‌رسیم. یک نمونه آن بررسی لایحه FATF بود. امروز حتما برای ایران مبارزه با بستری که ایران را با پولشویی رو به رو می‌کند ضروری است. گاهی میلیاردها تومان جابه‌جا می‌شود و ما بر آن اشراف نداریم. معاون اول ریاست‌جمهوری در ارتباط با قانون تامین مالی تروریسم گفت: بدون تردید ایران یکی از کشورهایی است که بیشترین آسیب را از تروریسم دیده است. اگر این قانون نباشد ممکن است داعش از سیستم ما تامین مالی شود. قانون تامین مالی مبارزه با تروریسم جزو اصلی‌ترین نیازهای ما است.
او همچنین افزود: این قانون دو بار در شورای عالی سران سه قوه تصویب شده چراکه در مقطع فعلی لازمه کشور است.
جهانگیری سپس خاطرنشان کرد: من فکر می‌کنم اگر از این جمله رهبری در انتخابات ۹۲ که گفتند حتی اگر نظام را قبول ندارید به خاطر ایران پای صندوق رای بیایید؛ استفاده کنیم، پیش می‌رویم. الان باید برای شرایط فعلی هم همین را گفت. به نظر من نهادهای واسط میانجی مثل ادوار مجلس می‌توانند نقش مهمی در این میان ایفا کند.
وی در پایان گفت: شرایط کشور به جهت دشواری‌های اقتصادی شرایط حساسی است. ما می‌توانیم از این دوره عبور کنیم. این دوران می‌تواند طولانی شود اما می‌تواند کوتاه هم شود. بعضی‌ها می‌گویند خیلی اغراق می‌کنم اما می‌گویم می‌توانیم طی چند ماه، تا پایان سال ۹۷، از شرایط فعلی عبور کنیم و راهش این است که همه با هم باشیم .
