برنامه اثرگذار رحمانی گزینه وزارت صنعت، معدن و تجارت

ایرج سهرابی |

کارشناس|

۲۹ مهر ۱۳۹۷ رییس‌جمهور، رضا رحمانی را به عنوان گزینه پیشنهادی دولت جهت وزارتخانه صمت به مجلس معرفی کرد. رحمانی تا قبل از اینکه به عنوان گزینه پیشنهادی دولت برای وزارتخانه صنعت، معدن و تجارت مطرح باشد به عنوان قائم مقام وزیر صمت در امور تولید مشغول به خدمت بود.

انتخاب رضا رحمانی برای وزارت صنعت و معدن و تجارت، از آن جهت اهمیت ویژه دارد که در شرایط کنونی، انتخاب وزیری کارآمد و توانمند از نظر اجرایی، تحصیلی و نفوذ کلام در بین مدیران صنعتی کشور، و در عین حال آشنا با مسائل کلان و بخش‌های نظارتی تجارت و صنعت کشور، برای وزارت صنعت، معدن و تجارت یک ضرورت به شمار می‌رود. زیرا همانطور که بسیاری از مدیران صنعتی و تجاری کشور بارها اشاره کرده‌اند، یک مدیر صنعت و تجارت، برای پیشبرد اهداف حوزه تحت مدیریت خود، نمی‌تواند تمام وقت خود را صرفا برای حوزه مدیریتی خود به کار بگیرد بلکه باید بخشی از توان و وقت خود را برای ایجاد ارتباط موثر با سایر دستگاه‌های اجرایی، بررسی اثر قوانین مجلس و سیاست‌های دولت بر تولید و تجارت و افزایش کارایی و بهره وری به کار بگیرد و با ارتباط موثر و بررسی بازار کالا و خدمات، مردم و تولید‌کننده و مصرف‌کننده، شبکه بانکی، تامین اعتبار، تجارت و سیاست خارجی، مسائل ارزی و ریالی و... موانع موجود را برطرف کند و در ارتباط با ارکان مختلف نظام از جمله مجلس و قوه قضاییه، دانشگاه‌ها، کارآفرینان، نیروی انتظامی و... در جهت کاهش مشکلات فضای کسب وکار حرکت کند.

براین اساس، یک وزیر توانمند یا مدیر ارشد صنعتی، در عین حال که باید از تخصص کافی و توان مدیریتی در خط تولید و بازار کالا و خدمات برخوردار باشد، باید از شاخص‌ها و چالش‌های فضای کسب و کار ایران، روش موثر مذاکره با سازمان‌های همجوار تولید و تجارت و دستگاه‌های اجرایی کشور، بخش‌های نظارتی و مدیریت کلان کشور، هزینه‌های مبادله و پنهان تحریم، اثر سیاست خارجی و قوانین و مقررات بر تولید و تجارت، واکنش فعالان اقتصادی و تولید‌کننده و مصرف‌کننده در شرایط خاص اقتصاد ایران و... آگاهی داشته باشد.

در این راستا، در شرایطی که دولت با انتخاب چهار وزیر برای وزارتخانه‌های صمت، تعاون، کار و رفاه اجتماعی، اقتصاد و دارایی، و راه و شهرسازی، در آستانه شروع دور دوم تحریم‌های امریکا و تحریم نفتی و بانکی، به دنبال بهبود مدیریت اقتصاد کشور و ایجاد هماهنگی در اعضای هیات دولت برای مقابله با آثار تحریم و رفع چالش‌های موجود است، باید کسانی به عنوان وزیر انتخاب شوند که نیروهایی توانمند، کارآمد و با تجربه در زمینه‌های مختلف صنعتی و اقتصادی باشند و ضمن آشنایی با زیر بخش‌های مختلف تولیدی، تجاری و صنعتی، از توان گفت‌وگو و ایجاد ارتباط با مجلس و سایر ارکان نظام برخوردار باشند.

از این رو، سوابق رضا رحمانی گزینه وزارت صمت نشان می‌دهد که وی از شاخص‌های مورد نظر برای انتخاب یک وزیر پر انرژی و توانمند و دارای توان مدیریت اجرایی در صنعت و تجارت و در عین حال ایجاد ارتباط موثر با مجلس و اعضای دولت و سایر دستگاه‌های اجرایی برخودار است و می‌تواند ضمن ایجاد هماهنگی‌های لازم در دولت، اثرگذاری سیاست‌های دولت در مقطع کنونی اقتصاد کشور را تقویت کند تا مجموعه اقدامات دولت برای ساماندهی بازار کالا و خدمات، حفظ تولید و اشتغال موجود و کمک به رفع چالش‌ها مدیریت شود.

رحمانی علاوه بر برخورداری از تحصیلات و دانش صنعتی، از تجربه اجرایی و مدیریتی فراوان در بخش‌های مختلف صنعت و تجارت کشور برخوردار بوده و همچنین تجربه حضور در کمیسیون صنعت و معدن مجلس و نظارت بر صنعت و معدن و تجارت را در کارنامه خود داشته و این تجربه و سابقه کاری می‌تواند به ایجاد ارتباط موثر با مدیران صنعتی، نمایندگان مجلس، سایر دستگاه‌های اجرایی، هیات دولت و سایر ارکان نظام ازجمله بخش‌های نظارتی و قضایی کمک کند.

براین اساس، رحمانی نه‌تنها دانش کافی و تجربه اجرایی و مدیریتی برای حضور در این وزارتخانه را دارد و از کارایی مدیریتی کافی برای مدیریت صنعت و تجارت برخوردار است، بلکه به خاطر حضور در کمیسیون صنعت و معدن مجلس نیز سال‌ها به عنوان نماینده مجلس و عضو هیات تحقیق و تفحص بخش‌های صنعتی و تجاری از نگاه نظارتی و کلان نگر در مدیریت اقتصاد کشور برخوردار است و با چالش‌های کلان بخش‌های مختلف اقتصاد کشور، و اثرگذاری سیاست‌های دولت و قوانین و مقررات مجلس، نقاط ضعف و قوت بخش‌های تجاری و صنعتی و اثر مدیریت دولت و قوانین و مقررات بر بخش‌های کلان و خرد اقتصاد و صنعت و تجارت آشنایی دارد.

در نتیجه این تجربه دو سویه در بخش مدیریت خرد و کلان و اجرایی صنعتی و تجاری کشور و همچنین حضور در مجلس و قانون‌گذاری و بخش‌های نظارتی و مدیریت کلان کشور، می‌تواند وزیر صنعت و معدن و تجارت را در عبور از چالش‌های موجود و آثار دوره تحریم یاری دهد.

کارنامه رحمانی نشان می‌دهد که او آماده است تا سکان این وزارتخانه مهم صنعتی و تجاری را در مقطع کنونی اقتصاد کشور به عهده بگیرد و برای عبور از چالش‌های حاصل از تحریم‌ها و مشکلات ساختاری صنعت و اقتصاد کشور، هماهنگی لازم را بین تجارت خارجی، بازرگانی داخلی و تولید و اشتغال صنعتی با سایر دستگاه‌های اجرایی کشور فراهم کند و زمینه رشد سرمایه‌گذاری‌ها و حفظ حیات واحدهای اقتصادی موجود را ایجاد کند.

آن گونه که در سایت دولت ذکر شده است، رضا رحمانی 52 ساله محورهای برنامه پیشنهادی خود را عمدتاً بر محور تحقق اصل حمایت هدفمند از تولید و صنایع تولیدی و رقابت پذیر نمودن بخش صنعت، توجه ویژه به تسهیل تجاری و توسعه تجارت داخلی، رعایت کیفیت ارایه خدمات بازرگانی و همچنین تنظیم بازار با رویکرد آرامش بخشی اجتماعی و اقتصادی، کاهش نوسانات بازار و تامین مایحتاج عمومی و اقلام اساسی حساس و ضروری به ویژه برای اقشار آسیب پذیر با بهره‌گیری از نیروی انسانی و همکاران صدیق و خدمتگزار عنوان کرده است. رحمانی وزیر پیشنهادی وزارت صنعت، معدن و تجارت در برنامه خود، ضمن تبیین وضعیت موجود صنعت، معدن و تجارت و تحلیل نقاط قوت، ضعف، فرصتها و تهدیدهای هر سه بخش صنعت، معدن و تجارت، به ارایه اهداف کلی و کمی در بخش‌های صنعت، معدن و تجارت پرداخته است. همچنین حمایت هدفمند از تولید کالای ایرانی که به توانمند‌سازی فعالان و مقاوم‌تر نمودن کشور در برابر تکانه‌های محیطی و اقتصادی و تحقق اهداف اقتصاد مقاومتی و الگوی پیشرفت ایرانی- اسلامی در بخش صنعت، معدن و تجارت می‌انجامد را از دیگر برنامه‌های خود بیان نموده است. راهبردهای توسعه بخش صنعت و برنامه‌های اجرایی برای تحقق آنها، راهبردهای توسعه بخش معدن و صنایع معدنی و همچنین راهبردهای بخش تجارت و راهبردهای توسعه بخش معدن و صنایع معدنی و بخش تجارت، به تفضیل مورد توجه قرار گرفته است.

همچنین در بخش اقدامات ویژه برای سرعت بخشیدن به کاهش مشکلات، مقابله با چالش‌ها و موانع و همچنین بهبود شرایط موجود، اقدامات خاص و ویژه مورد توجه قرار گرفته است. رحمانی در بخش الزامات تحقق اهداف و اجرای برنامه‌ها نیز به سازوکارها، موانع، امکانات مورد نیاز و توان مدیریتی و نیروی انسانی توجه داشته است.

نگاهی به این برنامه نشان می‌دهد که رحمانی علاوه بر کلان‌نگری و رفع چالش‌های موجود و ایجاد ثبات در بازار کالا و خدمات و توجه به دغدغه‌های دولت و مردم در بازار کالا و خدمات و تامین معیشت و کالاهای اساسی مردم، به مسائل خرد بنگاه‌ها و صنعت و تولید و تجارت نیز توجه دارد و در تلاش است که زمینه‌ها و بسترهای لازم برای حفظ حیات واحدهای اقتصادی و اشتغال موجود در تولید و تجارت، سرپاماندن بنگاه‌ها و ایجاد و توسعه واحدهای تولیدی را پیگیری کند.  در حال حاضر، علاوه بر موضوع قیمت کالاها و خدمات و قدرت خرید مردم، ساماندهی بازار، تقویت عرضه، موجودی انبار کافی برای تامین تقاضای موثر، تامین نیازهای معیشتی مردم، نظارت بر قیمت‌ها و تولید و توزیع کالاها و خدمات، ثبت سفارش و واردات به موقع، ترخیص به موقع کالاها از گمرک، تامین مواد اولیه تولید، تامین نقدینگی و نیازهای ریالی و ارزی واحدهای اقتصادی، قیمت‌گذاری مناسب کالاهایی مانند خودرو، حفظ تولید صنایع بزرگ، نظارت بر وضعیت صادرات کالاها با اولویت تعادل بازار داخلی و کمک به توان صادرکنندگان و تولید‌کنندگان، ایجاد تعادل نسبی در تولید، توزیع، واردات و وصادرات و... از مسائلی است که می‌تواند دغدغه دولت، مردم و مصرف‌کنندگان، تولید‌کننده و صادر‌کننده را برطرف نماید و این نکات در برنامه جامع رحمانی برای وزارت صنعت و معدن و تجارت مطرح شده است و به نظر می‌رسد که رحمانی با نگاهی جامع و کلان نگر برنامه‌ای موثر برای دریافت رای اعتماد نمایندگان مجلس را ارایه کرده و در عین حال به دغدغه‌های مسوولان نظام، مقام معظم رهبری، رییس‌جمهور و اعضای دولت، و همچنین ذی نفعان و فعالان بخش‌های صنعت، معدن و تجارت توجه کرده است و به ریز و درشت و خرد و کلان مسائل صنعتی، تجاری و معدنی کشور در این مقطع گذر از دوران تحریم آگاهی داشته و برای آنها برنامه ارایه کرده است تا به کمک همکاران خود و همت تلاش گران صنعت و تولید و تجارت کشور، بتواند انتظارات مردم و مسوولان و نمایندگان ملت در مجلس را برآورده سازد.

    سوابق اجرایی و مدیریتی

رحمانی در سوابق اجرایی و مدیریتی خود نیز قائم مقام وزیر صنعت، معدن و تجارت در امور تولید، معاون طرح و برنامه وزارت صنعت، معدن و تجارت و برگزیده به عنوان معاون برتر، ریاست کمیسیون صنایع و معادن مجلس، نماینده مردم تبریز، آذرشهر و اسکو در دوره‌های هفتم، هشتم و نهم، رییس هیات‌مدیره شرکت ملی صنایع مس ایران، جانشین وزیر صنعت، معدن و تجارت در ستاد اقتصاد مقاومتی، ستاد مقابله با آثار تحریم، جانشین وزیر صنعت، معدن و تجارت در کار گروه ملی تسهیل و رفع موانع تولید، مجری طرح رونق تولید، رییس کمیسیون اصلی نظارت بر تاسیس و فعالیت تشکل‌های فعالیت صنعتی و معدنی وزارت صنعت، معدن و تجارت، نماینده وزارت صنعت معدن و تجارت در سفرهای استانی رییس‌جمهور، عضو شورای عالی بیمه و شورای عالی آمار و... را در کارنامه دارد.

همچنین عضویت در هیات نمایندگان اتاق بازرگانی ایران و تهران، کمیسیون‌های صنعت و کسب و کار اتاق بازرگانی، کارگروه تخصصی مناطق آزاد، مشاور رییس هیات عامل سازمان گسترش، رییس هیات امنای صندوق بازنشستگی کارکنان مس، هیات‌مدیره شرکت نوسازی صنایع ایسران، شورای گفت‌وگوی دولت و بخش خصوصی و... بخشی دیگر ازسوابق اجرایی و کاری رحمانی بوده است.

وی در دوره مدیریتی خود تشویق و تقدیرهایی با عنوان معاون برتر وزارت صنعت، معدن و تجارت، مدیر نمونه در جشنواره شهید رجایی، مدیر نمونه شرکت تراکتورسازی ایران بر اساس ارزیابیEFQM و مدیر نمونه مجتمع آلومینیوم المهدی داشته است.

 از دیگر سوابق اجرایی و مدیریتی رضا رحمانی می‌توان به معاون طرح و برنامه وزارت صنعت، معدن و تجارت، نماینده مردم تبریز، آذرشهر و اسکو در دوره‌های هفتم، هشتم و نهم مجلس شورای اسلامی، ریاست کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی، رییس هیات‌مدیره شرکت ملی صنایع مس ایران، جانشین وزیر صنعت، معدن و تجارت در ستاد اقتصاد مقاومتی، ستاد مقابله با آثار تحریم، جانشین وزیر صنعت، معدن و تجارت در کار گروه ملی تسهیل و رفع موانع تولید، مجری طرح رونق تولید، رییس کمیسیون اصلی نظارت بر تاسیس و فعالیت تشکل‌های فعالیت صنعتی و معدنی وزارت صنعت، معدن و تجارت و نماینده وزارت صنعت معدن و تجارت در سفرهای استانی ریاست محترم جمهوری اسلامی ایران بوده است.

وی همچنین عضو شورای عالی بیمه، عضو شورای عالی آمار، عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی، صنایع و معادن و کشاورزی ایران و تهران، عضویت در کمیسیون‌های صنعت و کسب و کار اتاق بازرگانی تهران، عضو کارگروه تخصصی مناطق آزاد تجاری و صنعتی کشور، مشاور رییس هیات عامل سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران، رییس هیات امنای صندوق بازنشستگی کارکنان مس ایران، عضو هیات‌مدیره شرکت نوسازی صنایع ایران و عضو شورای گفت‌وگوی دولت و بخش خصوصی را در کارنامه خود دارد.

رحمانی تجربه قانون‌گذاری و حضور در مجلس نیز داشته و نایب‌رییس اول کمیسیون صنایع و معادن مجلس هشتم، رییس کمیته‌ صنعت مجلس، هفتم، عضویت در هیات‌های تحقیق و تفحص از جمله هیات تحقیق و تفحص صنعت خودروسازی و معادن، رییس مجمع نمایندگان استان آذربایجان شرقی، رییس کمیته‌ صنعت، اقتصاد و بازرگانی مجمع نمایندگان شمال غرب کشور، عضویت در فراکسیون‌های کارگری، روستایی و مناطق محروم و صنایع غذایی مجلس بوده است.

از سوی دیگر، می‌توان به تجربه مدیریتی او در مناطق و استان‌ها با عنوان مدیرکل اداری و مالی استانداری آذربایجان شرقی، مشاور استاندر آذربایجان شرقی، معاون شرکت تراکتورسازی تبریز و معاون شرکت آلومینیوم المهدی (عج) بندر عباس اشاره نمود.  این مدیر جوان 52 ساله متولد 1345 در تبریز و دارای چهار فرزند است که در سوابق تحصیلی خود کارشناسی در رشته حقوق دانشگاه تبریز را اخذ و کارشناسی ارشد مدیریت دولتی و دوره مدیریت استراتژیک در سازمان مدیریت صنعتی، را پشت سر گذاشته و علاوه بر برخورداری از دانش و تخصص لازم در مدیریت صنعتی، از سوابق حرفه‌ای و تخصصی در بخش‌های مختلف صنعت کشور برخوردار است. سوابق وی علاوه بر سابقه ایثارگری، عضویت در بسیج، حضور در جبهه و جانبازی 25 درصدی دارای سوابق تحصیلی و آموزشی دوره دکتری مدیریت (DBA) دانشگاه صنایع و معادن ایران، کارشناسی ارشد مدیریت دولتی و دوره مدیریت استراتژیک ــ سازمان مدیریت صنعتی، عضو هیات امنای دانشگاه صنعتی سهند و عضو شورای عالی پژوهشی (هیات امناء) موسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی بوده است.