پردرآمدها 11 برابر بیشتر از کم‌درآمدها دریافتی دارند
گروه اقتصاد کلان|
آمارها نشان می‌دهد که متوسط درآمد یک خانوار شهری در دهک اول و دهک دهم فاصله حدود ۶۰۰ هزار تومانی تا ۷ میلیون تومانی است. این میان بیشترین فاصله درآمدی میان دهک‌های نهم و دهم جامعه است؛ دهک نهم ماهانه حدود سه میلیون تومان کمتر از دهک دهم درآمد داشته است تا به این ترتیب میان دو دهک پر درآمد کشور در سال 1395 بیشترین فاصله درآمدی وجود داشته باشد. از سوی دیگر کمترین میزان درآمد در کشور را هم حقوق و مزدبگیران بخش خصوصی داشتند و در میان حقوق‌بگیران بهترین وضعیت درآمدی به مزدبگیران بخش عمومی و دولتی تعلق گرفته است.
به گزارش آمارنامه وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی 1396 گزارشی از متوسط هزینه و درآمد خالص یک خانوار در دهک‌های مختلف درآمد منتشر شد. همچنین متوسط هزینه و درآمد خالص یک خانوار بر اساس تعداد افراد شاغل وخانوار آنها در سال 95 مطرح می‌شود.
درآمد خالص خانوار شهری در سال 95برای دهک اول هفت میلیون و 534 هزار و 200 تومان و برای دهک دهم 86 میلیون و 497 هزار و 400 تومان بوده است. همچنین درآمد خالص برای خانوار روستایی در دهک اول سه میلیون و 134 هزار تومان و برای دهک دهم حدود 47 میلیون و 339 هزار و 600 تومان بوده است. به بیان دیگر میان درآمد دهک اول و دهک دهم 11.5 برابر فاصله وجود دارد. هر چند باید مدنظر داشت این ارقام برای میانگین درآمدی دهک‌هاست و طبعا چه در دهک اول خانوارهایی وجود دارند که درآمدی کمتر از این رقم به دست می‌آورند و چه در دهک دهم افرادی هستند که درآمدهایی به مراتب بالاتر از ارقام اعلام شده از سوی وزارت کار را به جیب می‌زنند. همچنین بیشترین فاصله درآمدی میان دهک‌ها و در سال 1395 بین دهک‌های نهم و دهم است؛ براین اساس دهک نهم بطور سالانه 48 میلیون و 166 هزار و 800 تومان بوده که به معنای فاصله درآمدی 38 میلیون و 330 هزار و 600 تومانی میان این دو دهک پر درآمد است. به بیان دیگر دهک نهم بطور ماهانه حدود سه میلیون تومان کمتر از دهک دهم درآمد به دست می‌اورد.
بررسی این میزان درآمد در یک سال نشان‌دهنده این است که حقوق هر ماه برای دهک اول در یک خانوار شهری حدود 762 هزار تومان است و حقوق هر ماه یک خانوار شهری به‌طور میانگین در ماه حدود هفت میلیون و 200 هزار تومان است.
از سوی دیگر آمارها حاکی از آن است که میان درآمد بخش‌های مختلف برحسب وضعیت شغلی نیز تفاوت‌های معنا داری وجود دارد. بر این اساس کارفرمایان سالانه درآمدی معادل 57 میلیون و 214 هزار و 500 تومان دارند. این رقم برای کارکنان مستقل به 30 میلیون و 850 هزار و 900 تومان رسیده ولی نکته جالب توجه در رابطه با آمارهای مربوط به مزد و حقوق‌بگیران سه بخش عمومی، تعاونی و خصوصی است. در حالی که حقوق‌بگیران بخش عمومی که عمدتا در بنگاه‌ها و بخش‌های مربوط به دولت فعال هستند، در آمد سالانه‌ای معادل 45 میلیون و 278 هزار و 200 تومان دارند اما این رقم برای مزدبگیران بخش تعاونی به 28 میلیون و 668 هزار و 700 تومان می‌رسد اما بغرنج‌ترین وضعیت برای کارگران و کارمندان بخش خصوصی است.
براساس آمارهای وزارت کار، در این بخش بطور میانگین دستمزد حقوق‌بگیران در سال معادل 27 میلیون و 163 هزار تومان بوده یعنی کمتر از هر بخش دیگر. حتی از آمارهای وزارت کار می‌گوید درآمد افراد غیر شاغل در سال هم حدود دو میلیون و 500 هزار تومان بیش از درآمد مزدبگیران بخش خصوصی بوده است. شاید این نکته نشان‌دهنده آن باشد که چرا بیشتر کارگران از خصوصی‌سازی گریزان هستند و تمایل دارند در واحدها و بنگاه‌های وابسته به دولت فعالیت کنند. علاوه بر این کارکنان بخش خصوصی سالیانه 16 میلیون تومان کمتر از مزدبگیران بخش خصوصی هزینه می‌کنند ولی باز هم میزان رقمی که بطور میانگین حقوق‌بگیران بخش عمومی می‌توانند پس انداز کنند دو برابر رقمی است که حقوق‌بگیران بخش خصوصی می‌توانند به پس‌انداز کردن آن اقدام کنند.
تعداد شاغلان معیاری برای درآمد بیشتر نیست
میانگین درآمد خانوارهایی که تنها یک شاغل دارند در سال به 30 میلیون و 606 هزار و 100 تومان می‌رسد. خانوارهای دارای دو و سه شاغل نیز به ترتیب 46میلیون و 924 هزار و 300 تومان و 47 میلیون و 988 هزار و 300 تومان درآمد کسب کردند. بیشترین میزان درآمد در این بخش خانوارهایی تعلق دارد که چهار شاغل دارند که سالیانه بالغ بر 74 میلیون و 768 هزار و 500 تومان درآمد به دست می‌اورند اما خانوارهایی که پنج شاغل دارند 61 میلیون و 697هزار و 200 تومان درآمد به دست آوردند. به این ترتیب می‌توان ادعا کرد خانواده‌هایی که پنج شاغل دارند، احتمالا مشاغلی کم‌درآمد دارند و به همین دلیل نسبت به خانواده‌هایی که یک شاغل کمتر دارند 13 میلیون تومان درآمد کمتری به دست می‌آورند. این مولفه برای خانوارهای دارای دو و سه شاغل نیز تا حدودی صدق می‌کند زیرا خانوارهایی که سه شاغل دارند سالانه حدود یک میلیون و 300 هزار تومان بیش از خانواده‌هایی با دو شاغل درآمد به دست می‌آورند که این مهم نیز می‌تواند به اشتغال افراد این خانواده‌ها در مشاغلی با درآمد نازل‌تر مرتبط باشد. خانواده‌هایی که شاغلی ندارند نیز سالیانه 25 میلیون و 146 هزار و 700 تومان درآمد به دست آوردند.
