معافیت نهادها بله معافیت شرکت‌ها خیر!
روز گذشته دو خبرگزاری اقدام به انتشار متن بخشنامه‌ای از نادر جنتی معاون مالیات‌های مستقیم سازمان امور مالیاتی کردند که در متن آن با استناد به بند (1) قانون اصلاح قانون مالیات‌های مستقیم، مصوب 31/4/1394 آمده بود: بنیادها و نهادهای انقلاب اسلامی دارای مجوز معافیت از طرف حضرت امام خمینی (ره) و مقام معظم رهبری از شمول پرداخت مالیات‌های موضوع قانون مالیات‌های مستقیم، خارج شده و اسامی آنها به این شرح است: بنیاد شهید و امور ایثارگران انقلاب اسلامی کمیته امداد امام خمینی (ره)، سازمان تبلیغات اسلامی، دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، بنیاد مسکن انقلاب اسلامی، بنیاد مستضعفان انقلاب اسلامی، ستاد اجرایی فرمان امام خمینی (ره)، مرکز خدمات حوزه‌های علمیه، موسسه پژوهشی فرهنگی انقلاب اسلامی وجامعه المصطفی(ص) العالمیه. در بخش دیگر این بخشنامه آمده است: «بدیهی است مفاد تبصره‌های ماده 2 قانون درخصوص این بنیادها و نهادها و تکالیف آنها در مورد پرداخت مالیات‌های تکلیفی و مالیات بر ارزش افزوده همچنان مجری خواهد بود.»
البته این بخشنامه موضوع جدیدی نداشت به جز آنکه مجموع بنیادها و نهادهای انقلابی که دارای ردیف بودجه بوده و از معافیت مالیاتی برخوردارند را یک جا جمع کرده بود و نکته دیگر درباره آن این است که در این بخشنامه ذکر شده فقط خود ستادها هستند که از معافیت مالیاتی برخوردار هستند وگرنه شرکت‌های زیر مجموعه آنها معافیت ندارند.
البته انتشار این بخشنامه که تاریخ ابلاغ آن به دی ماه سال 1397 بر می‌گردد واکنش سازمان امور مالیاتی را به دنبال داشت. همچنانکه رسانه سازمان امور مالیاتی مصاحبه‌ای را به نقل از نادر جنتی معاون مالیات‌های مستقیم سازمان امور مالیاتی کشور منتشر کرد که در متن آن آمده بود: در اجرای تبصره 2 ماده 2 قانون مالیات‌های مستقیم، کلیه بنیادها و نهادهای انقلاب اسلامی بابت فعالیت‌های اقتصادی خود از هیچگونه معافیت مالیاتی برخوردار نیستند. به استناد تبصره‌های این ماده قانونی، کلیه فعالیت‌های اقتصادی بنیادها و نهادهای انقلاب اسلامی و همچنین وزارتخانه‌ها و شهرداری‌ها به هر نحوی، مشمول پرداخت مالیات بوده و معافیتی ندارند. بر همین اساس، نهادها و بنیادهای انقلاب اسلامی، مالیات عملکرد کلیه فعالیت‌های اقتصادی خود و همچنین کلیه مالیات‌های تکلیفی و ارزش افزوده را پرداخت می‌کنند.
معاون مالیات‌های مستقیم سازمان امور مالیاتی کشور، با اشاره به انتشار خبری در رسانه‌ها در خصوص معافیت مالیاتی بنیادها و نهادهای انقلاب اسلامی از سوی سازمان امور مالیاتی کشور، عنوان داشت: فعالیت اقتصادی بنیادها و نهادهای انقلاب اسلامی وفق ضوابط و مقررات قانونی مشمول مالیات است.
وی تصریح کرد: به استناد تبصره 1 ماده 2 قانون مالیات‌های مستقیم، شرکت‌هایی که تمام یا قسمتی از سرمایه آنها متعلق به وزارتخانه‌ها یا بنیادها و نهادهای انقلاب اسلامی است، سهم درآمد یا سود آنها نیز وفق قوانین و مقررات مشمول مالیات است.
چرا معافیت؟
بررسی اسامی نهادها و بنیادها نشان می‌دهد که اغلب این نهادها، در زمینه‌هایی چون حمایت از اقشار فرودست فعال هستند مانند کمیته امداد امام خمینی (ره) یا به تبلیغات اسلامی و تربیت طلاب در ایران یا اتباع خارجی اقدام می‌کنند مانند جامعه المصطفی (ص) العالمیه. که البته آنگونه که اعلام می‌شود هیچ یک فعالیت اقتصادی نمی‌کنند و اتفاقا اغلب صرفا هزینه دارند. بسیاری در توضیح این قبیل معافیت‌ها می‌گویند مثلا در مورد کمیته امداد وقتی نهادی اقدام به ارایه کمک مالی به مردم می‌کند دلیلی وجود ندارد وجوهاتی که می‌پردازند مشمول مالیات شود. ولی در مورد شرکت‌ها مساله متفاوت است برای پرداخت مالیات توسط شرکت‌ها دلایل بسیاری وجود دارد مثلا آنکه معافیت مالیاتی برای شرکت‌ها زمینه ایجاد رقابت را از بین می‌برد.
