بدهی بانک‌ها به ۱۶۰ هزار میلیارد تومان رسید
بدهی دولت به بانک‌ها ۲۲۴ هزار میلیارد تومان، نقدینگی از مرز ۱۷۰۰ هزار میلیارد تومان گذشت
گروه بانک و بیمه | محسن شمشیری|
وضعیت بدهی دولت به بانک‌ها نشان می‌دهد که از رقم ۲۹۷ هزار میلیارد تومان بدهی بخش دولتی به سیستم بانکی معادل ۲۶۳ هزار میلیارد تومان آن بدهی دولت و ۳۳ هزار میلیارد تومان بدهی شرکت‌های دولتی است. از سوی دیگر، بدهی بخش دولتی به بانک مرکزی با رقم ۶۶ هزار میلیارد تومان شامل ۳۹ هزار میلیارد تومان بدهی دولت و ۲۷ هزار میلیارد تومان بدهی شرکت‌های دولتی بوده است. همچنین بدهی سنگین ۲۳۰هزار میلیارد تومان بخش دولتی به بانک‌ها شامل ۲۲۴هزار میلیارد تومان بدهی دولت به بانک‌ها و ۶,۷ هزار میلیارد تومان بدهی شرکت‌های دولتی است که بدهی دولت به بانک‌ها در یک‌سال اخیر رشد بیش از ۲۵ درصدی و در هفت ماه اول رشد ۱۰.۶ درصدی داشته‌اند.
رشد ۳۲ درصدی بدهی دولت
به بانک‌های خصوصی
بدهی سنگین ۲۲۴ هزار میلیارد تومانی دولت به بانک‌ها نشان‌دهنده ادامه یک مسیر نامطلوب در بازار پول کشور است که در سال‌های اخیر نیز تشدید شده است و این موضوع نشان می‌دهد که دولت برای مخارج خود از منابع بانک‌ها استفاده می‌کند و این رقم هر روز رو به افزایش است و باعث قفل شدن منابع بانک‌ها می‌شود.
بانک‌های تخصصی به خاطر مسکن مهر و طرح‌های دیگر حدود ۵۶ هزار میلیارد تومان و بانک‌های دولتی به خاطر تسهیلات تکلیفی دولت حدود ۶۰ هزار میلیارد تومان از دولت طلب دارند اما جالب توجه این است که بدهی دولت به بانک‌های خصوصی به رقم عظیم ۱۰۶ هزار میلیارد تومانی با رشد ۳۲ درصدی در یک سال اخیر و رشد ۱۵ درصدی در هفت ماه اول سال ۹۷ رسیده است و این موضوع نشان می‌دهد که بانک‌های خصوصی که باید طبق قانون تجارت و براساس صرفه و صلاح منابع خود را مدیریت کنند به خاطر بانک‌های خصوصی شده که همچنان بخش مهمی از سهم آنها در اختیار دولت است یا سهام عدالتی است که مدیر آن دولت است، باید به تسهیلات تکلیفی دولت پاسخگو باشند و همچنان رقم طلب آنها از دولت در حال افزایش است.
از سوی دیگر، بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی یا اضافه برداشت بانک‌ها به ۱۶۰ هزار میلیارد تومان رسیده که رشد ۴۳ درصدی در یک‌سال اخیر و رشد ۳۱ درصدی در هفت ماه اول سال ۹۷ داشته است و متاثر از رشد بدهی دولت و مطالبات معوق و تنگنای مالی افزایش زیادی داشته و بانک‌های دولتی تجاری ۳۹۴۰ میلیارد تومان با کاهش ۶۵- درصدی، بانک‌های تخصصی با ۴۶ هزار میلیارد تومان و کاهش ۳- درصدی در یک‌سال اخیر مواجه بوده‌اند.
اما در بانک‌های خصوصی و غیردولتی وضعیت کاملا برعکس بوده و در یک‌سال اخیر با رشد ۱۰۸ درصدی، رقم اضافه برداشت بانک‌های خصوصی از بانک مرکزی به بیش از ۱۰۹هزار میلیارد تومان رسیده است.
نقدینگی ۱۶۷۲ هزار میلیارد تومان
اگرچه حجم نقدینگی را روز دوشنبه ۲۶ آذر از زبان اکبر کمیجانی قائم مقام بانک مرکزی، معادل ۱۷۵۰ هزار میلیارد تومان گزارش شده و به گفته یکی از اعضای کمیسیون‌های اقتصادی مجلس، هر روز ۱۰۰۰ میلیارد تومان به نقدینگی و خلق پول اضافه می‌شود و این موضوع جای نگرانی دارد، اما طبق آمار مهرماه ۹۷، رقم نقدینگی در آخر مهر ماه به ۱۶۹۳ هزار میلیارد تومان رسیده که رشد ۲۰,۷ درصدی در یک‌سال اخیر و رشد ۱۰.۷ درصدی در هفت ماه اول سال داشته است.
حجم پول در این دوره ۲۴۲ هزار میلیارد تومان با ۴۷ درصد افزایش نسبت به مهرماه سال قبل بوده است که سپرده دیداری با رقم ۱۹۶ هزار میلیارد تومان رشد یک‌ساله ۵۲ درصدی و رشد هفت ماهه ۳۰ درصدی داشته است و نشان می‌دهد که تمایل مردم به نگهداری پول نقد در یک‌سال اخیر و متاثر از تحریم‌ها و التهابات بازارهای ارز و طلا افزایش یافته و رشد پول و اسکناس و به خصوص سپرده دیداری و چک بیشتر شده است. همچنین از این رقم اسکناس در دست مردم به ۴۵ هزار میلیارد تومان رسیده که رشد ۳۱ درصدی دریک‌سال اخیر داشته است. حجم کل اسکناس نیز حدود ۵۸ هزار میلیارد تومان اعلام شده است. اما در بخش شبه پول، حجم شبه پول یا سپرده غیردیداری با ۱۷ درصد رشد، ۱۴۵۱هزار میلیارد تومان اعلام شده که نشان می‌دهد رشد کمتری نسبت به رشد پول داشته است. از این رقم، سپرده مدت‌دار شامل سپرده کوتاه‌مدت و بلندمدت ۱۳۳۸ هزار میلیارد تومان بوده که رشد بیش از ۱۶ درصد در یک‌سال و بیش از ۸ درصد در هفت ماه اول داشته است. سپرده کوتاه‌مدت با رقم ۵۰۶ هزار میلیارد تومان رشد ۹ درصدی در یک‌سال و رشد ۲۸ درصدی در هفت ماه اول داشته است . همچنین سپرده بلندمدت با رقم ۸۳۱ هزار میلیارد تومان رشد ۲۱ درصدی در یک‌سال و ۱- رشد منفی در هفت ماه اول داشته است. این نکته نشان می‌دهد که متاثر از سیاست‌های سال ۹۶ از جمله تمدید قرارداد سپرده بلندمدت با نرخ یک‌ساله ۲۰ درصدی و همچنین انتشار اوراق سپرده ریالی ۲۰ درصدی در اسفندماه، حجم سپرده بلندمدت به‌شدت رشد کرد اما در هفت ماه اول امسال، با رشد شتابان نرخ دلار از ۵ هزار تومان در فروردین به بالای ۱۴ هزار تومان و ۱۰ هزار تومان در ماه‌های اخیر، سپرده گذاران تمایل به نگهداری نقدینگی خود به صورت پول، سپرده دیداری یا سپرده کوتاه‌مدت داشته‌اند تا در زمان استفاده بتوانند با پول نقد، چک یا کارت سپرده کوتاه‌مدت، خرید کنند . این موضوع باعث شده که عملا از حجم سپرده بلندمدت در هفت ماه اول سال ۹۷ کاسته شود و رقم آن از ۸۴۰ هزار میلیارد تومان از اسفند ۹۶ به ۸۳۱ هزار میلیارد تومان در مهر ۹۷ برسد و ۹ هزار میلیارد تومان یا ۱- درصد کمتر شود.به عبارت دیگر، از ۱۶۳ هزار میلیارد تومان افزایش نقدینگی در هفت ماه اول ۹۷، به میزان ۱۱۳هزار میلیارد جذب کوتاه‌مدت، ۴۷ هزار جذب پول و سپرده دیداری و ۷,۷ هزار میلیارد جذب قرض الحسنه شده است و از بلندمدت نیز ۸.۵- هزار میلیارد تومان کاسته شده است.این ارقام نشان می‌دهد که رقم سپرده کوتاه‌مدت در این هفت ماه از ۳۹۳ به ۵۰۶ هزار میلیارد تومان رسیده و ۱۱۳ هزار میلیارد تومان بیشتر شده است. همچنین پول و سپرده دیداری نیز در این هفت ماه ۴۷ هزار میلیارد تومان بیشتر شده است. قرض الحسنه
پس‌انداز نیز ۷,۷ هزار میلیارد تومان افزایش داشته و سپرده بلندمدت ۸.۵- هزار میلیارد تومان کمتر شده است. همچنین میزان دارایی‌های خارجی بانک مرکزی در مهرماه سال جاری به حدود ۴۵۲ هزار میلیارد تومان رسید که نسبت به مدت مشابه سال قبل ۲۶ درصد افزایش نشان می‌دهد و از سوی دیگر بدهی بخش دولتی به بانک مرکزی تا مهرماه امسال نیز ۶۶ هزار میلیارد تومان بوده که نسبت به ماه مشابه سال گذشته ۶.۲ درصد افزایش را نشان می‌دهد.
این گزارش حاکی از رشد ۲۹ درصدی بدهی‌های ارزی بانک مرکزی در مهرماه سال جاری نسبت به مهرماه سال گذشته است که بنا بر اعلام بانک مرکزی این بدهی در سال جاری به ۲۲۲ هزار میلیارد تومان رسیده است.
