بدهی بانک‌ها به 160 هزار میلیارد تومان رسید

بدهی دولت به بانک‌ها 224 هزار میلیارد تومان، نقدینگی از مرز 1700 هزار میلیارد تومان گذشت

گروه بانک و بیمه | محسن شمشیری|

وضعیت بدهی دولت به بانک‌ها نشان می‌دهد که از رقم 297 هزار میلیارد تومان بدهی بخش دولتی به سیستم بانکی معادل 263 هزار میلیارد تومان آن بدهی دولت و 33 هزار میلیارد تومان بدهی شرکت‌های دولتی است. از سوی دیگر، بدهی بخش دولتی به بانک مرکزی با رقم 66 هزار میلیارد تومان شامل 39 هزار میلیارد تومان بدهی دولت و 27 هزار میلیارد تومان بدهی شرکت‌های دولتی بوده است. همچنین بدهی سنگین 230هزار میلیارد تومان بخش دولتی به بانک‌ها شامل 224هزار میلیارد تومان بدهی دولت به بانک‌ها و 6.7 هزار میلیارد تومان بدهی شرکت‌های دولتی است که بدهی دولت به بانک‌ها در یک‌سال اخیر رشد بیش از 25 درصدی و در هفت ماه اول رشد 10.6 درصدی داشته‌اند.

  رشد 32 درصدی بدهی دولت

به بانک‌های خصوصی

بدهی سنگین 224 هزار میلیارد تومانی دولت به بانک‌ها نشان‌دهنده ادامه یک مسیر نامطلوب در بازار پول کشور است که در سال‌های اخیر نیز تشدید شده است و این موضوع نشان می‌دهد که دولت برای مخارج خود از منابع بانک‌ها استفاده می‌کند و این رقم هر روز رو به افزایش است و باعث قفل شدن منابع بانک‌ها می‌شود.

بانک‌های تخصصی به خاطر مسکن مهر و طرح‌های دیگر حدود 56 هزار میلیارد تومان و بانک‌های دولتی به خاطر تسهیلات تکلیفی دولت حدود 60 هزار میلیارد تومان از دولت طلب دارند اما جالب توجه این است که بدهی دولت به بانک‌های خصوصی به رقم عظیم 106 هزار میلیارد تومانی با رشد 32 درصدی در یک سال اخیر و رشد 15 درصدی در هفت ماه اول سال 97 رسیده است و این موضوع نشان می‌دهد که بانک‌های خصوصی که باید طبق قانون تجارت و براساس صرفه و صلاح منابع خود را مدیریت کنند به خاطر بانک‌های خصوصی شده که همچنان بخش مهمی از سهم آنها در اختیار دولت است یا سهام عدالتی است که مدیر آن دولت است، باید به تسهیلات تکلیفی دولت پاسخگو باشند و همچنان رقم طلب آنها از دولت در حال افزایش است.

از سوی دیگر، بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی یا اضافه برداشت بانک‌ها به 160 هزار میلیارد تومان رسیده که رشد 43 درصدی در یک‌سال اخیر و رشد 31 درصدی در هفت ماه اول سال 97 داشته است و متاثر از رشد بدهی دولت و مطالبات معوق و تنگنای مالی افزایش زیادی داشته و بانک‌های دولتی تجاری 3940 میلیارد تومان با کاهش 65- درصدی، بانک‌های تخصصی با 46 هزار میلیارد تومان و کاهش 3- درصدی در یک‌سال اخیر مواجه بوده‌اند.

اما در بانک‌های خصوصی و غیردولتی وضعیت کاملا برعکس بوده و در یک‌سال اخیر با رشد 108 درصدی، رقم اضافه برداشت بانک‌های خصوصی از بانک مرکزی به بیش از 109هزار میلیارد تومان رسیده است.

  نقدینگی 1672 هزار میلیارد تومان

اگرچه حجم نقدینگی را روز دوشنبه 26 آذر از زبان اکبر کمیجانی قائم مقام بانک مرکزی، معادل 1750 هزار میلیارد تومان گزارش شده و به گفته یکی از اعضای کمیسیون‌های اقتصادی مجلس، هر روز 1000 میلیارد تومان به نقدینگی و خلق پول اضافه می‌شود و این موضوع جای نگرانی دارد، اما طبق آمار مهرماه 97، رقم نقدینگی در آخر مهر ماه به 1693 هزار میلیارد تومان رسیده که رشد 20.7 درصدی در یک‌سال اخیر و رشد 10.7 درصدی در هفت ماه اول سال داشته است.

حجم پول در این دوره 242 هزار میلیارد تومان با 47 درصد افزایش نسبت به مهرماه سال قبل بوده است که سپرده دیداری با رقم 196 هزار میلیارد تومان رشد یک‌ساله 52 درصدی و رشد هفت ماهه 30 درصدی داشته است و نشان می‌دهد که تمایل مردم به نگهداری پول نقد در یک‌سال اخیر و متاثر از تحریم‌ها و التهابات بازارهای ارز و طلا افزایش یافته و رشد پول و اسکناس و به خصوص سپرده دیداری و چک بیشتر شده است. همچنین از این رقم اسکناس در دست مردم به 45 هزار میلیارد تومان رسیده که رشد 31 درصدی دریک‌سال اخیر داشته است. حجم کل اسکناس نیز حدود 58 هزار میلیارد تومان اعلام شده است. اما در بخش شبه پول، حجم شبه پول یا سپرده غیردیداری با 17 درصد رشد، 1451هزار میلیارد تومان اعلام شده که نشان می‌دهد رشد کمتری نسبت به رشد پول داشته است. از این رقم، سپرده مدت‌دار شامل سپرده کوتاه‌مدت و بلندمدت 1338 هزار میلیارد تومان بوده که رشد بیش از 16 درصد در یک‌سال و بیش از 8 درصد در هفت ماه اول داشته است. سپرده کوتاه‌مدت با رقم 506 هزار میلیارد تومان رشد 9 درصدی در یک‌سال و رشد 28 درصدی در هفت ماه اول داشته است . همچنین سپرده بلندمدت با رقم 831 هزار میلیارد تومان رشد 21 درصدی در یک‌سال و 1- رشد منفی در هفت ماه اول داشته است. این نکته نشان می‌دهد که متاثر از سیاست‌های سال 96 از جمله تمدید قرارداد سپرده بلندمدت با نرخ یک‌ساله 20 درصدی و همچنین انتشار اوراق سپرده ریالی 20 درصدی در اسفندماه، حجم سپرده بلندمدت به‌شدت رشد کرد اما در هفت ماه اول امسال، با رشد شتابان نرخ دلار از 5 هزار تومان در فروردین به بالای 14 هزار تومان و 10 هزار تومان در ماه‌های اخیر، سپرده گذاران تمایل به نگهداری نقدینگی خود به صورت پول، سپرده دیداری یا سپرده کوتاه‌مدت داشته‌اند تا در زمان استفاده بتوانند با پول نقد، چک یا کارت سپرده کوتاه‌مدت، خرید کنند . این موضوع باعث شده که عملا از حجم سپرده بلندمدت در هفت ماه اول سال 97 کاسته شود و رقم آن از 840 هزار میلیارد تومان از اسفند 96 به 831 هزار میلیارد تومان در مهر 97 برسد و 9 هزار میلیارد تومان یا 1- درصد کمتر شود.به عبارت دیگر، از 163 هزار میلیارد تومان افزایش نقدینگی در هفت ماه اول 97، به میزان 113هزار میلیارد جذب کوتاه‌مدت، 47 هزار جذب پول و سپرده دیداری و 7.7 هزار میلیارد جذب قرض الحسنه شده است و از بلندمدت نیز 8.5- هزار میلیارد تومان کاسته شده است.این ارقام نشان می‌دهد که رقم سپرده کوتاه‌مدت در این هفت ماه از 393 به 506 هزار میلیارد تومان رسیده و 113 هزار میلیارد تومان بیشتر شده است. همچنین پول و سپرده دیداری نیز در این هفت ماه 47 هزار میلیارد تومان بیشتر شده است. قرض الحسنه

پس‌انداز نیز 7.7 هزار میلیارد تومان افزایش داشته و سپرده بلندمدت 8.5- هزار میلیارد تومان کمتر شده است. همچنین میزان دارایی‌های خارجی بانک مرکزی در مهرماه سال جاری به حدود ۴۵۲ هزار میلیارد تومان رسید که نسبت به مدت مشابه سال قبل ۲۶ درصد افزایش نشان می‌دهد و از سوی دیگر بدهی بخش دولتی به بانک مرکزی تا مهرماه امسال نیز ۶۶ هزار میلیارد تومان بوده که نسبت به ماه مشابه سال گذشته ۶.۲ درصد افزایش را نشان می‌دهد.

این گزارش حاکی از رشد ۲۹ درصدی بدهی‌های ارزی بانک مرکزی در مهرماه سال جاری نسبت به مهرماه سال گذشته است که بنا بر اعلام بانک مرکزی این بدهی در سال جاری به ۲۲۲ هزار میلیارد تومان رسیده است.