بازی فرسایشی با انتخابات

گروه جهان|

کمیسیون مستقل انتخابات برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری افغانستان را سه ماه به تعویق  انداخته است. مسوولان این کمیسیون گفته‌اند انتخابات ریاست جمهوری همزمان با انتخابات شوراهای ولایتی، شوراهای ولسوالی و انتخابات مجلس نمایندگان ولایت غزنی ۲۹ تیر ماه برگزار خواهد شد. این تصمیم با واکنش‌های احزاب سیاسی افغانستان و نهادهای ناظر بر روند انتخابات روبه‌رو شده است. در شرایطی که مسوولان کمیسیون انتخابات می‌گویند پس از مشورت با رهبران جهادی، نهادهای امنیتی و احزاب سیاسی تصمیم گرفته‌اند انتخابات را به تعویق بیندازند؛ احزاب سیاسی می‌گویند با آنان هیچ مشورتی نشده است. نهادهای ناظر هم می‌گویند با تاخیر در برگزاری انتخابات، قانون اساسی نقض شده و مسوولان کمیسیون مستقل انتخابات مکلفند به مردم پاسخگو باشند. اعضای ائتلاف بزرگ ملی هم کمیسیون انتخابات را به نقض اصل بی‌طرفی متهم کرده و می‌گویند تعویق انتخابات به دستور حکومت صورت گرفته و پذیرفتنی نیست.

قرار بود انتخابات ریاست جمهوری ۳۱ فروردین ۱۳۹۸ برگزار شود. کمیسیون مستقل انتخابات دلیل تاخیر در انتخابات را اجرای اصلاحات گسترده در تشکیلات کمیسیون، تامین شفافیت، استخدام کارمندان، بازنگری فهرست رأی‌دهندگان و استفاده بهتر از فناوری انگشت نگاری عنوان کرده است.

نشریه ماندگار با انتقاد از رویکرد دولت افغانستان در برگزاری انتخابات نوشته: این روزها و هفته‌ها در حالی‌که افکار عمومی افغانستان را بحث انتخابات ریاست‌جمهوری به خود مشغول کرده، دفتر ریاست‌جمهوری با مهندسیِ رفتارها و تصمیماتِ کمیسیون انتخابات، بازیِ فرسایشی‌ را با این روند بسیار حساس آغاز کرده تا از یک‌طرف امیدها نسبت به برگزاری انتخابات با ابهام و احتمال عجین باشد و از طرف دیگر، تیم ریاست‌جمهوری بتواند فرصت‌‌های لازم احتمالی را برای یارگیری‌های انتخاباتی خویش به‌دست آورد. برای شکافتن بحث باید از این نکته آغاز کرد که اشرف غنی (رییس‌جمهوری افغانستان) خواهان برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری‌ است و می‌داند بهترین شیوه برای ماندن در قدرت، پیروزی در انتخابات است؛ اما برگزاری این انتخابات را در موقعیت زمانی‌ و سیاسی‌ آرزو دارد که در آن همه رقبا و توانایی چالش‌گری آن‌ها فرسوده شده باشد و تیم ریاست‌جمهوری با برخورداری از همه امکانات و امتیازها، چند سروگردن بالاتر از دیگران بایستد و پیروزی خود را ضمانت‌شده ببیند.

بی‌سرنوشتی انتخابات پارلمانی و بحران‌های احتمالی نهفته در آن، تعویق چند ماهه انتخابات ریاست‌جمهوری، تمدید تاریخ ثبت‌ نام نامزدان و نبود بودجه لازم برای برگزاری انتخابات که در روزهای گذشته بارها در قالب اخبار و گزارش‌های غیررسمی شنیده شده، نشانه‌های بارز بازی فرسایشی تیم اشرف غنی به عنوان مدعی اصلی قدرت با انتخاباتی است که باید این متاع را به صاحب بعدی و مشروع آن تحویل دهد. در این‌که کمیسیون انتخابات از نقطه ابتدا استقلال لازم را نداشته و ساخته و پرداخته نهادهای قدرت به‌ویژه دفتر ریاست‌جمهوری بوده، هیچ شکی وجود ندارد؛ اما حالا از آنجایی که رسوایی‌های بزرگ و ناکارآمدی‌های غیرقابل انکاری که از این کمیسیون در انتخابات پارلمانی دیده شده و خطر برکناری و اتهام خیانت و فساد اعضای ارشد این نهاد را تهدید می‌کند؛ کمیسیون انتخابات کاملا در قبضه قدرت دفتر ریاست‌جمهوری و سایه حمایت یا مجازات آن قرار گرفته است و گوش‌به‌فرمان‌تر از گذشته می‌تواند خود را به آغوش خواهش‌ها و علایق دولت در انتخابات بسپارد.

وضعیتی که هم‌اکنون در کمیسیون‌های انتخاباتی و به‌ویژه کمیسیون انتخابات حکم‌فرماست، بهترین فرصت برای تیم اشرف غنی است تا نگرانی‌های خود از ظهور رقبای قوی برخوردار از حمایت‌های وسیع مردمی در مقابل غنی را از طریق کمیسیون انتخابات و رفتارهای هیستریک آن رفع کند. کمیسیون انتخابات پس از آن‌که تمام اعتبار خود را در انتخابات پارلمانی از دست داد، چنان دچار آسیمگی و اضطراب است که نمی‌داند چه باید انجام دهد و چه نباید انجام دهد؛ از همین‌رو بهترین کار را همانی می‌داند که باب میل ارباب قدرت باشد و میل اشرف غنی در حال حاضر فرسوده و ورشکست ساختن رقبای انتخاباتی خود در کش‌وقوس‌های تصمیمات هیستریک کمیسیون انتخابات است؛ کمیسیونی که دچار اختلال حافظه و حواس شده است.

بر اساس تاریخ اعلام‌شده کمیسیون انتخابات، یک روز دیگر به پایان موعد ثبت‌نام نامزدان انتخاباتی باقی مانده است، اما از قرار معلوم، این تاریخ تا پایان ماه جاری تمدید می‌شود. اگرچه تمدید زمان ثبت‌نام به‌دلیل تکمیل‌نشدن برگه‌های انتخاباتی منطقی می‌نماید؛ اما تحلیل این است که این تمدید و تأخیرها در هماهنگی میان دفتر ریاست‌جمهوری و کمیسیون انتخابات به گونه فرسایشی مرحله به مرحله به اجرا گذاشته می‌شوند. این بازی مرحله‌وار همان‌گونه که گفته شد، هم سطح واکنش‌ها را تقلیل می‌دهد، هم برنامه‌ها و پتانسیل‌های تجمع‌یافته در تیم‌های انتخاباتی را دچار پراکند‌گی می‌کند و هم به تیم اشرف غنی مجال عرض اندام در بهترین حالت را می‌دهد.

اشرف غنی اشتیاق خود به ماندن در قدرت را به بهانه صـلح پنهان نکرده و رفتارهای سیاسی و اداری‌اش نیز کاملا عطف به انتخابات و آینده قدرت است. بنابراین، شخصیت‌هایی که خود را رقیب انتخاباتی وی می‌دانند، باید اوضاع را زیر نظر داشته باشند تا به رایگان از میدان بیرون ساخته نشوند.