دارو برای حفظ چرخه تولید گران می‌شود
نوسانات نرخ ارز از ابتدای امسال حوزه دارو و تجهیزات پزشکی را متلاطم کرد اما از همان زمان تاکنون تاکید مسوولان بر این بود که قرار نیست بحران ارز یا شروع تحریم‌ها تاثیری در بازار دارویی کشور داشته باشد، چرا که بیش از 96 درصد داروهای مورد نیاز در کشور تولید می‌شود و از نظر ذخیره دارویی هم وضعیت مناسبی در کشور وجود دارد. با این حال آنچه فعالان این حوزه را نگران کرده بود تامین مواد اولیه آن هم با قیمت‌های صعودی و ناپایدار ارز بود که سبب می‌شد تصمیم‌گیری و اتخاذ سیاست درست از تولیدکننده‌ها سلب شود؛ البته دولت برای آنکه با ایجاد بحران در این زمینه مقابله کند، ارز 4200 تومانی برای دارو اختصاص داد، این روند آن‌طور که محمدباقر نوبخت، رییس سازمان برنامه و بودجه کشور در مراسم رونمایی از لایحه بودجه 98 اعلام کرد، قرار بود برای سال آینده هم ادامه داشته باشد، موضوعی که مسوولان سازمان برنامه و بودجه آن را از جهت‌گیری‌های مهم لایحه بودجه سال آینده دانستند چرا که دارو در رده کالاهای اساسی است که بخشی از درآمد ارزی دولت برای تامین آن اختصاص داده شده اما مسوولان سازمان غذا و دارو معتقدند، در حال حاضر بسیاری از نهاده‌های تولید و تامین دارو عملا از ارز ۴۲۰۰ تومانی خارج هستند و در چنین شرایطی نباید از این سازمان انتظار اقداماتی بیشتر از آنچه در حال حاضر انجام می‌شود، داشت چرا که سازمان غذا و دارو در صورتی که بودجه منطقی نشود، برای حفظ چرخه اقتصادی دارو، باید به سمت منطقی‌سازی قیمت دارو حرکت کند.
نیاز به هماهنگی بین انتظارات دارویی
و بودجه
به گفته رییس سازمان برنامه و بودجه کشور، دولت 14 میلیارد دلار از درآمدهای ارزی خود را با نرخ 4200 تومان در سال 98 به واردات کالاهای اساسی، دارو و نهاده های کشاورزی اختصاص خواهد داد. از طرف دیگر مژگان خانلو، سخنگوی ستاد بودجه سال 98 سازمان برنامه و بودجه کشور هم ادامه روند تخصیص ارز دولتی به دارو را از جهت‌گیری‌های مهم لایحه بودجه 98 دانسته و درباره آن اعلام کرد: از دیگر جهت‌گیری‌های مهم مربوط به تأمین 3.5 میلیارد دلار برای دارو و تجهیزات پزشکی بوده که از محل 14 میلیارد دلار کالاهای اساسی در نظر گرفته شد که با ارز 4200 تومانی به کشور وارد می‌شود. تقریباً حدود 21.7 میلیارد دلار درآمد نفتی داریم که 3.5 میلیارد دلار معادل 14 هزار و 700 میلیارد تومان آن برای دارو و تجهیزات است تا یارانه آن به مصرف‌کننده برسد. اما آن‌طور که سخنگوی سازمان غذا و دارو بیان کرد، بودجه دارو در لایحه بودجه سال آینده مشکلات بسیاری دارد. کیانوش جهانپور گفت: در حال حاضر بسیاری از نهاده‌های تولید و تامین دارو عملا از ارز ۴۲۰۰ تومانی خارج هستند. بنابراین هزینه‌های تولیدکننده و تامین کننده هم در حال افزایش است. این موارد هم باید در بودجه دارو لحاظ شود. در غیر این صورت برای حفظ چرخه اقتصادی دارو، در قیمت‌گذاری دارو منطقی‌سازی انجام می‌شود.
او افزود: در صورتی که قرار است سرویس‌ها و خدماتی که در گذشته به بیماران خاص ارائه می‌شد، حفظ شود و حتی ارتقاء هم پیدا نکنند، باید مسائل تورمی در بودجه لحاظ شود. برابر بودن یا رشد پایین‌تر بودجه از میزان نرخ تورم، در حوزه دارو و تجهیزات پزشکی به این معنی است که بسته‌های خدمتی را کوچک کنیم. اگر انتظارات در ارائه خدمات با نرخ تورم و بودجه هماهنگ نباشد، نباید انتظارات جدیدی از سازمان غذا و دارو و نظام سلامت ایجاد شود. بنابراین اگر انتظار است که خدمات دارویی به بیماران مانند گذشته حفظ شده و یا حتی بر اساس انتظارات موجود، ارتقاء یابند، باید در بودجه نیز به منابع توجه شود. همیشه در طول سال‌ها شاهد بوده‌ایم که انتظاراتی حتی فراتر از بودجه تعیین شده و تصویب شده، برای نظام سلامت از گوشه و کنار مطرح می‌شود که به طور مکرر هم در رسانه‌ها منتشر شده، اما قاعدتا باید محل منابع این انتظارات و توقعات هم مشخص باشد.
اعتبارات روی کاغد می‌آید
اما داده نمی‌شود
آنچه باید به آن توجه کرد، این است که بودحه در نظر گرفته شده با بودجه تخصیص داده شده، دو مقوله متفاوت هستند. در بسیاری از موارد بودحه معینی برای یک سازمان در نظر گرفته می‌شود اما تمام رقم پیشنهادی به آن سازمان داده نمی‌شود. کیانوش جهانپور با اشاره به این موضوع بیان کرد: مساله تخصیص بودجه هم بسیار مهم است، شاهدیم که برخی اعتبارات روی کاغذ می‌آیند، اما اینکه چقدر از آن تخصیص پیدا کند، موضوع دیگری است. فکر می‌کنم بخشی از اعتراضات و مباحثی که این روزها مطرح است، به نحوه تخصیص بودجه و تحقق آن بازمی‌گردد. بنابراین باید دقیقا انتظاراتی که از سازمان غذا و دارو و وزارت بهداشت دارند، در بودجه تبیین و تصویب شود و ماموریت‌ها با نرخ تورم و منابع هماهنگ باشد. در غیر این صورت ممکن است در مواردی لاجرم منجر به کاهش سرویس‌ها و خدمات شود.
او افزود: در طول سال از نواحی مختلف از سازمان غذا و دارو و وزارت بهداشت انتظار دارند که داروهای مختلفی، در فهرست دارویی کشور، در همه حوزه‌های بیماران خاص و نادر قرار گیرد و انواع حمایت‌ها انجام شود، اما تا زمانی که محل و منابع این انتظارات دقیقا مشخص نشود، چنین اقدامی قابل انجام نیست. بنابراین دقیقا باید مشخص شود که به چه بیمارانی باید چه سرویس‌هایی داده شود و منابعش هم مشخص شده و تخصیص داده شود. در این صورت در طول یکسال نظام سلامت با بالاترین کیفیت و اثربخشی خدمات را ارائه می‌دهد.
سخنگوی سازمان غذا و با بیان اینکه امسال علاوه بر مواردی که در سال گذشته وجود داشته است، باید مابه‌التفاوت نرخ ارز هم افزایش یابد، اظهار کرد: ما یک یارانه برای بیماران خاص داریم و یک مابه‌التفاوت نرخ ارز. مجموعه این ردیف‌ها عمدتا برای بیماران خاص و صعب‌العلاج مصرف می‌شود. از آنجایی که به نظر می‌آید، امسال باز هم نرخ ارز دارو در بودجه افزایش نمی‌یابد و در حال حاضر اعلام شده است که ارز ۴۲۰۰ تومانی باز هم به حوزه دارو و تجهیزات پزشکی تعلق می‌گیرد، این نکته مثبتی است، اما ارز ۴۲۰۰ تومانی فقط گروه‌های کالایی خاصی را شامل می‌شود و در حال حاضر بسیاری از نهاده‌های تولید و تامین دارو عملا از ارز ۴۲۰۰ تومانی خارج هستند. بنابراین هزینه‌های تولیدکننده و تامین کننده هم در حال افزایش است. این موارد هم باید در بودجه دارو لحاظ شود. در غیر این صورت برای حفظ چرخه اقتصادی دارو، در قیمت‌گذاری دارو منطقی‌سازی انجام می‌شود که این منطقی‌سازی باید محل و منابع مشخصی داشته باشد. زیرا بسیاری از این داروها را نهایتا با واسطه و بی واسطه خود دولت خریداری خواهد کرد.
