خدمات تامین اجتماعی در گرو پرداخت بدهی‌های دولت
بدهی چند ده هزار میلیاردی دولت به سازمان تامین اجتماعی و عدم توجه سازمان برنامه و بودجه به مشکلات پیش روی بزرگ‌ترین سازمان بیمه‌ای، آینده مبهمی را برای بیمه‌شدگان تامین اجتماعی رقم زده است.
موضوع بدهی‌های دولت به سازمان تامین اجتماعی مساله‌ای است که معمولا در طول سال بارها عنوان می‌شود و در فصل بودجه پر رنگ‌تر می‌شود و همه منتظر هستند تا ببینند دولت در سال بعد چه میزان از بدهی‌های خود را پرداخت می‌کند بدهی که بابت اجرای تعهدات سازمان تامین اجتماعی در قبال بیمه‌شدگان ایجاد شده و براساس قانون دولت موظف است ۳ درصد از حق بیمه‌های این افراد را به تامین اجتماعی پرداخت کند که متاسفانه عدم پرداخت انباشت مطالبات را به دنبال داشته است.
پرداخت نشدن بدهی سازمان تامین اجتماعی باعث شده که هر سال مبلغ بدهی دولت بیش از سال قبل شود بطوریکه سالانه حدود ۲۴ هزار میلیارد تومان به بدهی‌ها اضافه می‌شود و طی سال‌های گذشته دولت نه تنها این بدهی‌ها را تسویه نکرده بله تعهدات جدیدی را نیز مانند بیمه رانندگان تاکسی، قالیبافان، جانبازان، خادمان مساجد و ... بر عهده بزرگ‌ترین سازمان بیمه کشور گذاشته است.
از چند سال قبل وضعیت مالی تامین اجتماعی به نسبت گذشته بدتر شده به گونه‌ای که به گفته کارشناسان در ماه‌هایی از سال برای پرداخت مستمری یا سایر تعهدات خود با مشکل و کسری مواجه شده‌اند و در نهایت استقراض از بانک را در پی داشته است. از سویی دیگر تفاوت رقم بدهی موضوع جدیدی است که به تازگی از سوی سازمان برنامه و بودجه اعلام و موجب اعتراض کارشناسان و فعالان تامین اجتماعی و همچنین نمایندگان بیمه‌شدگان و جامعه کارگری کشور روبرو شده است چرا که براساس محاسبات بیمه‌ای سازمان تامین اجتماعی تا پایان سال ۹۶ میزان مطالبات این سازمان ۱۸۴ هزار میلیارد تومان اعلام شده اما سازمان برنامه و بودجه میزان این مطالبات را فقط ۶۹ هزار میلیارد تومان اعلام کرده است.
کارشناسان تامین اجتماعی عنوان می‌کنند که محاسبات سازمان برنامه و بودجه با محاسبات کارشناسی نهادهایی مانند سازمان بازرسی و دیوان محاسبات، اختلاف زیادی دارد، محاسبات باید براساس ارزش واقعی روز و با نرخ مرکب باشد اما محاسبات دولت متاسفانه براساس اصل بدهی انجام شده است.
از طرفی هم گفته شده دولت در ۹ ماهه اول امسال حدود ۳۶۰۰ میلیارد تومان از مطالبات تأمین اجتماعی را تسویه کرده است در حالی که به گفته عضو هیات امنای سازمان تامین اجتماعی این موضوع درست نیست و فقط در سال جاری حدود ۲ هزار میلیارد تومان بدلیل استقراض از بانک با بانک مرکزی تهاتر شده است و هیچ مبلغی از سوی دولت پرداخت نشده است. همچنین با وجود مصوبه مجلس که قرار بود دولت در سال جاری ۵۰ هزار میلیارد از بدهی‌های خود را پرداخت کند این اتفاق نیز تاکنون رخ نداده است و همین موضوع نیز مشکلاتی را برای تامین اجتماعی ایجاد کرده به گونه‌ای که به گفته اکبر شوکت سازمان تا پایان سال با ۴ هزار میلیارد تومان کسری مواجه خواهد شد.
علاوه بر بدهی دولت به سازمان تامین اجتماعی موضوع دیگری که وجود دارد این است که در لایحه بودجه سال ۹۸ به بودجه تامین اجتماعی توجه جدی نشده در حالی که کارشناسان و مسوولان این سازمان امیدوار بودند که سهم تأمین اجتماعی از بودجه کل کشور و رویکردی که دولت برای تسویه یا کاستن از بدهی‌های خود به این سازمان دارد، در فصل بودجه مورد توجه قرار گیرد که متاسفانه اینگونه نشد. از سوی دیگر در بودجه سال آینده همسان‌سازی حقوق بازنشستگان و مستمری‌بگیران نیز مورد توجه قرار نگرفته در حالی که بازنشستگان سازمان تامین اجتماعی که بیش از ۶۰ درصد آنها حداقل حقوقی را دریافت می‌کنند و با توجه به بالا رفتن نرخ تورم و افزایش قیمت‌ها زندگی سختی را می‌گذرانند و زیر خط فقر هستند امید داشتند که دولت با در نظر گرفتن شرایط اقتصادی حداقل با اختصاص اعتباری برای همسان‌سازی حقوق آنها چاره‌ای برای معیشت شان بکند که اینگونه نیز نشد. آنچه بندهای لایحه بودجه نشان می‌دهد بیانگر این است که اوضاع سازمان تأمین اجتماعی به نسبت سایر صندوق‌های بیمه‌ای مناسب نیست و سهم کمتری به آن اختصاص داده شده است.
بدهی واقعی دولت ۱۸۴ هزار میلیارد تومان است نه ۶۹ هزار میلیارد
اکبر شوکت عضو هیات امنای سازمان تأمین اجتماعی در مورد بدهی دولت به تأمین اجتماعی که به تازگی سازمان برنامه و بودجه رقم آن را اعلام کرده است، اظهار کرد: رقمی که اعلام شده درست نیست و سازمان برنامه و بودجه از این کارها زیاد می‌کند؛ تعیین میزان بدهی تأمین اجتماعی باید به دست کارشناسان و افراد متخصص انجام شود و ما چیزی جز آنچه در قانون برای ما تکلیف شده، نمی‌خواهیم.
او با اشاره به اینکه تا پایان سال ۹۶ بدهی دولت به تأمین اجتماعی حدود ۱۸۴ هزار میلیارد تومان بوده است، به مهر گفت: درحالی که سازمان برنامه و بودجه این میزان بدهی را حدود ۶۹ هزار میلیارد تومان عنوان کرده است و اصلاً برای ما قابل قبول نیست. تا پایان سال ۹۶ بدهی دولت به تأمین اجتماعی حدود ۱۸۴ هزار میلیارد تومان بوده است، درحالی که سازمان برنامه و بودجه این میزان بدهی را حدود ۶۹ هزار میلیارد تومان عنوان کرده است عضو هیات امنای سازمان تأمین اجتماعی تأکید کرد: تعیین میزان بدهی که از سوی سازمان تامین اجتماعی اعلام شده بر اساس محاسبات بیمه‌ای اکچوئری انجام شده و مبنای علمی و دقیقی دارد و خطایی در آن وجود ندارد.
شوکت با تأکید بر اینکه نباید برای محاسبه بدهی‌ها، دیرکرد در پرداخت را حذف کنند، گفت: مبلغ اعلام شده از سوی سازمان برنامه و بودجه به هیچ عنوان مورد قبول جامعه کارگری نیست و این موضوع نیز همانند طرح تحول سلامت است که از همان ابتدا اعلام کردیم که این طرح به مشکل برمی‌خورد و سرانجام نیز اینگونه شد.
