تمرکز اوراق بهادار برای تأمین مالی نقطه قوت بودجه

گروه بورس|

 ارقام بودجه سال 1398 که در حال حاضر مورد بررسی مجلس شورای اسلامی قرار گرفته به اعتقاد اغلب کارشناسان بازار سرمایه نه تنها تغییر چندانی نسبت به سال‌های گذشته ندارد بلکه در برخی از موارد بسیار خوش‌بینانه لحاظ شده است. از طرفی تحقق بودجه در حوزه‌های مختلف از جمله بخش عمرانی از نکات قابل توجه و اثر‌گذار در روند معاملاتی سهامداران بازار سرمایه خواهد بود. به هر روی، در تدوین بودجه سال آتی نیز همانند سنت همیشگی از بازار سرمایه کشور به عنوان اهرمی در راستای تسویه بدهی‌های دولت در قالب فروش اسناد خزانه و مواردی از این قبیل استفاده شده است. این در حالی است که فعالان بازار سهام معتقدند، ‌حمایت از صنایع و شرکت‌های داخلی در کنار کانالیزه‌کردن نقدینگی به سمت بخش مولد اقتصاد می‌تواند به شعار‌های حمایتی دولت از بازار سرمایه رنگ واقعی‌تری دهد.

در همین راستا، مدیرعامل شرکت بورس اوراق بهادار تهران، تاکید بر بهره‌گیری از اوراق بهادار در تأمین مالی دولت و شرکت‌های دولتی را از نقاط قوت بودجه ۹۸ دانست و در خصوص امکان به کارگیری عملیات بازار باز توسط بانک مرکزی در لایحه بودجه گفت: این سازوکار، ضمن ثبات بخشی به بازار می‌تواند نقطه شروعی برای حرکت مجدد اقتصاد از فاز رکود به رونق و کاهش بار تأمین مالی دولت باشد. به گزارش سنا، وی اظهار داشت: بانک مرکزی با خرید و فروش مجموعه‌ای از اوراق بهادار و صکوک دولتی موجود در بازار مالی، امکان استفاده از این ابزار مهم را در سیاست‌گذاری پولی خواهد داشت. وی لایحه بودجه آتی را انقباضی دانست و گفت: بررسی سرفصل‌های لایحه بودجه ۱۳۹۸ نشان می‌دهد که منابع و مخارج بودجه در سال آتی نسبت به قانون بودجه سال ۱۳۹۷ حدود ۳۹ درصد افزایش یافته است. البته با بررسی جزئی‌تر لایحه بودجه ۱۳۹۸ مشاهده می‌شود که بودجه عمومی دولت نسبت به قانون بودجه سال ۱۳۹۷ تنها حدود ۸ درصد افزایش یافته است که این افزایش اندک را می‌توان نوعی سیاست انقباضی دولت در نظر گرفت. صحرایی در خصوص نگاه دولت به بازار سرمایه در تامین مالی طرح‌ها و پروژه‌های آتی گفت: اصولاً در شرایط فعلی اقتصاد با توجه به تنگناهای مختلف و تنظیم بودجه به لحاظ انقباضی و بهره‌گیری از ‌اوراق تأمین مالی ابزار کارآمدی برای باز کردن فضای اقتصاد کشور به نفع بخش خصوصی واقعی خواهد بود و به ارتقای جایگاه بازار سرمایه نیز خواهد انجامید.

   توسعه بازار سرمایه در بازار بدهی

مدیرعامل شرکت بورس اوراق بهادار تهران توضیح داد: منابع حاصل از فروش و واگذاری انواع اوراق مالی و اسلامی با رشد بیش از ۱۴ درصدی نسبت به قانون بودجه سال ۱۳۹۷ از ۳۸ هزار میلیارد تومان به ۴۴ هزار میلیارد تومان رسیده است. این امر حاکی از توسعه بازار سرمایه در بخش بازار بدهی دارد که در سال‌های اخیر کانون توجه دولتمردان برای تأمین مالی بخشی از مصارف بودجه قرار گرفته است. منابع حاصل از فروش اسناد خزانه نیز با رشدی حدود ۳۷ درصد نسبت به بودجه ۱۳۹۷ به میزان ۱۳ هزار میلیارد تومان درنظر گرفته شده است. همچنین عرضه سایر اوراق مالی به میزان ۲۹ هزار میلیارد تومان درنظر گرفته شده که بیانگر تنوع‌بخشی ابزارهای مالی در بازار بدهی است.

   بودجه‌ریزی بر اساس عملکرد

 وی افزود: یکی دیگر از محاسن بودجه ۹۸ بودجه‌ریزی بر اساس عملکرد است؛ دولت تاکید کرده است که دستگاه‌های اجرایی بودجه‌های خود را براساس قواعد بودجه‌ریزی بر عملکرد ارایه کنند و این اهتمام به انضباط مالی در بودجه قابل ستایش است. صحرایی، پایداری بودجه در مقابل ریسک‌های بین‌المللی، تقویت انضباط مالی، ساماندهی طرح‌های تملک دارایی‌های سرمایه‌ای و اصلاح برخی رویه‌ها را از دیگر ویژگی‌های لایحه بودجه آینده دانست و ادامه داد: مدیریت کسری تراز عملیاتی از ملاحظاتی است که خوش‌بختانه در تدوین بودجه ۹۸ به خوبی رعایت شده است. وی تصریح کرد: البته کمیته‌ای متشکل از رییس سازمان برنامه و بودجه کشور، وزیر امور اقتصادی و دارایی و رییس کل بانک مرکزی بر نحوه انتشار اوراق به منظور مدیریت انتشار اوراق مالی اسلامی در بازارهای پول و سرمایه کشور نظارت خواهند کرد. این مقام مسوول اظهار داشت: تمرکز بر مشارکت عمومی- خصوصی و واگذاری اموال و دارایی‌های دولت از دیگر نقاط قوت بودجه است که اگر اجرایی شود، بسیاری از مشکلات تولید و اشتغال را برطرف خواهد کرد.

صحرایی سپس با اشاره به سهم ۳۲ درصدی درآمدهای مالیاتی از بودجه عمومی سال ۱۳۹۸ گفت: بررسی‌ها نشان می‌دهد درآمد مالیاتی سال آینده بیش از ۱۵۰ هزار میلیارد تومان درنظر گرفته شده که این رقم نیز در مقایسه با سال جاری رشد بالایی نداشته است. مدیرعامل بورس تهران با اشاره به شفافیت مالی شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس ادامه داد: شرکت‌های بورسی به دلیل الزامات افشای سخت‌گیرانه، درآمدهای خود را در ادوار زمانی مشخص و با استانداردهای بالای مالی افشا می‌کنند و مالیات خود را بر همین مبنا پرداخت می‌کنند. بدین‌ترتیب مسوولان اقتصادی و به ویژه دست اندرکاران امور مالیاتی برای جلوگیری از بی‌انگیزه شدن شرکت‌ها برای ورود به بورس باید تمرکز بیشتری بر بررسی جریانات درآمدی شرکت‌هایی که خارج از بازار سرمایه فعالیت می‌کنند، داشته باشند.

   ضرورت تحقق بودجه عمرانی

مدیرعامل شرکت بورس اوراق بهادار تهران خاطرنشان کرد: بسیاری از سیاست‌های گذشته بودجه مانند واگذاری طرح‌های عمرانی و اشتغال زایی، در بودجه ۹۸ نیز وجود دارد، لذا بودجه عمرانی برای سال آتی تغییر خاصی نکرده و در لایحه حدود ۱۳ درصد از بودجه عمومی برای آن در نظر گرفته شده است . وی با تاکید بر اینکه تحقق بودجه عمرانی هم مانند تخصیص آن مهم است، افزود: آنچه اهمیت دارد، پروژه‌های عمرانی نیمه تمام و نحوه واگذاری آن است و وزیر اقتصاد این موضوع را جزو اولویت‌های اصلی خود قرار داده است. بر این اساس، امروز با توجه به شرایط بین‌المللی و تحریم‌ها به این واگذاری‌ها نیازمند هستیم.

   رشد بازار سهام بیشتر از بازار پول

از سویی دیگر، علی اسلامی بیدگلی رییس هیات‌مدیره شرکت مشاور سرمایه‌گذاری آرمان آتی با پیش بینی روند بازار تا پایان سال، گفت: بخش عمده‌ای از عملکرد بازار ما متأثر از قیمت جهانی کامودیتی‌ها و نرخ ارز است که هردو متغیر مستقل محسوب می‌شوند. طبیعتاً در شرایط بین‌المللی پیش رو، موضوع جنگ تجاری، نوسان قیمت نفت و مسائلی از این دست پیش‌بینی روند بازار بسیار سخت است و باید با سناریوهای مختلف تصمیم‌گیری کنیم. وی ادامه داد: با فرض ثبات قیمت ارز و قیمت محصولات اساسی در بازارهای جهانی به نظر می‌رسد تا پایان سال بازار سرمایه رشد بیشتری نسبت به بازار پول و سایر بازار‌ها داشته باشد. این تحلیل‌گر بازار سرمایه افزود: مهم‌ترین ریسک پیش روی بازار سرمایه موضوع تحریم‌ها بود. معمولا تاثیرپذیری بورس از ریسک‌های سیستماتیک قبل از وقوع آن رخداد مشاهده می‌شود. اگر به روند معاملات قبل از 13 آبان و انتخابات میان دوره‌ای امریکا توجه کنیم، می‌بینیم با نزدیک شدن به تاریخ مد نظر، بازار عکس العمل خاصی به این موضوع نشان نداد، زیرا پیش از این اتفاقات بورس به این رخدادها واکنش نشان داد و اکنون از فضای مهم‌ترین ریسک تاثیرگذار بر بازار سرمایه عبور کرده‌ایم.

اسلامی با بیان اینکه خوشبختانه بازار ارز و سکه در هفته‌های اخیر از نوسان خیلی محدودی برخوردار بود گفت: با طرح موضوع حذف سود روز شمار بانک‌ها نیز باید انتظار داشته باشیم بخش دیگری از سرمایه‌های سرگردان به بخش مولد و بازار سرمایه وارد شود. وی ادامه داد: یکی دیگر از دلایل رشد بازار پیش‌بینی گزارشات ۹ ماهه است و احتمالا برخلاف انتظار‌ها روند مثبتی از عملکرد شرکت‌ها نشان می‌دهد؛ بنابراین در یک فرض محتمل رشد بالاتری از بازار پول تا پایان سال خواهیم داشت. رییس هیات‌مدیره شرکت مشاور سرمایه‌گذاری آرمان آتی افزود: البته اگر قیمت محصولات جهانی یا قیمت‌ ارز تغییر مهمی داشته باشد این پیش‌بینی می‌تواند دچار تغییر شود. با این حال کماکان صنایع معدنی، فلزی و پتروشیمی می‌توانند صنایع لیدر بازار باشند. گروه بانک‌ نیز می‌تواند با رفع برخی از محدودیت‌ها تا روزهای پایانی سال صنعت نسبتاً پیشرو بازار باشد. ضمن آنکه قیمت‌های جدید خودرو هم تعیین شده و اگر برخی محدودیت‌های وارداتی و گمرکی هم مرتفع شود به نظر می‌رسد می‌تواند صنعت بعدی باشد. وی تاکید کرد: نباید در ماه‌های آتی انتظار رشد‌های هیجانی داشته باشیم. اما این چشم‌انداز محتمل است که بازدهی بازار سرمایه از دیگر بازارهای پیشی بگیرد و همچنان امن‌ترین محل سرمایه‌گذاری کشور باشد.