جنجال کارت‌های انتخاباتی

تعادل |

جنجال «صدور کارت‌های بازرگانی» در آستانه انتخابات پارلمان بخش خصوصی وارد فاز جدیدی شده است. برخی از فعالان اقتصادی طی هفته‌های اخیر مدام از تخلفاتی می‌گویند که امکان دارد انتخابات اتاق را به حاشیه ببرد. اما در تازه‌ترین خبرها، اسدالله عسگراولادی، تاجر باسابقه، دست به قلم شده و نامه اعتراض آمیزش را برای وزیر صنعت، معدن وتجارت ارسال کرده است. او در نامه خود از صدور حدود 2600 کارت بازرگانی در فاصله بهمن تا اسفند سال گذشته خبر می‌دهد. رقمی که به گفته او در طول 10 سال گذشته در اتاق تهران بی‌سابقه بوده است. به نظر می‌رسد، این فعال اقتصادی که اکنون در طیف مقابل گروه حاکم بر اتاق تهران قرار دارد، قصد دارد با این نوع نامه‌نگاری‌ها بگوید صدور این تعداد کارت بازرگانی شائبه تخلف انتخاباتی دارد. از این رو، از رضا رحمانی درخواست کرده تا این کارت‌ها را به دلیل امکان تأثیرگذاری بر نتیجه انتخابات، باطل کند. اما از آن‌سو، دبیرکل اتاق بازرگانی تهران ادعای اسدالله عسگراولادی مبنی بر تخلفات 2هزار و ۶۰۰کارت بازرگانی را رد می‌کند و می‌گوید که چنین آمار و ارقامی صحت ندارد. در همین حال، اتاق بازرگانی تهران با انتشار آمارهای مربوط به صدور کارت‌های بازرگانی و عضویت در این اتاق در فاصله فروردین 94 تا نیمه بهمن 97 افزایش تعداد کارت‌های صادر شده را تکذیب کرده است. حتی دبیرکل اتاق بازرگانی تهران از ممنوعیت شرکت در انتخابات برای اعضایی سخن گفت که کارت بازرگانی خود را در فاصله ابتدای فروردین تا 15 بهمن ماه سال جاری دریافت کرده‌اند، ضابطه‌ای که به گفته بهمن عشقی، به 1207 دارنده کارت بازرگانی در این بازه زمانی مربوط می‌شود. این نکته هم قابل ذکر است که آمارهای اتاق بازرگانی تهران، اشاره‌ای به بازه زمانی مورد اشاره عسگراولادی نکرده و تنها در بخشی از آمارها، نشان‌دهنده افت تعداد کارت‌های بازرگانی و عضویت صادر شده از ابتدای فروردین تا نیمه بهمن ماه سال 97 است. البته ادعای تخلف در صدور 2600 مورد کارت بازرگانی در حالی مطرح می‌شود، که هنوز برای اثبات این ادعا شواهد و مستنداتی ارایه نشده است. «تعادل» نیز با وجود تمایل برای راستی‌آزمایی این ماجرا  و  البته تلاش بی‌پاسخ برای تماس با طرفین ذی نفع، نمی‌تواند بطور مستقل صحت یا عدم صحت این مدعا را تأیید کند.

   اعتراض از درون اتاق

یکی از اعضای هیات نمایندگان اتاق تهران در نامه‌ای از وزیر صنعت خواست جهت جلوگیری از تخلفات، ۲۶۰۰ کارت بازرگانی صادرشده در بهمن و اسفند ۹۶ باطل شود. اسدالله عسگراولادی در نامه خود به وزیر صنعت آورده است: «طبق اطلاعات موجود، در فاصله ماه‌های بهمن و اسفند سال 1396 حدود 2600 کارت عضویت و بازرگانی در اتاق تهران صادر شده است. با بررسی سابقه صدور کارت در 10 سال گذشته، مشخص است که در هیچ مقطع زمانی، چنین تعدادی از صدور کارت انجام نشده و از آنجا که در اسفند ماه 1397 ماه (سال جاری) انتخابات هیات نمایندگان اتاق‌های بازرگانی برگزار می‌گردد  صدور 2600کارت بازرگانی و عضویت می‌تواند تأثیر بسزایی در نتیجه اتاق تهران انتخابات داشته باشد. از دیگر سو، بررسی‌های انجام شده نشان می‌دهد، همین کارت‌های اجاره‌ای هر نام دیگری که بر آن نهاده شود، به عنوان کارت‌های یک‌بار مصرف استفاده می‌شود و اخذ رأی تنها یکی از تخلفات صورت گرفته با این کارت‌ها است. به این ترتیب، این کارت‌ها می‌تواند در آینده نزدیک، مورد سوءاستفاده بدهکاران بانکی و گمرکی قرار بگیرد. بسیاری از این افراد، کسانی هستند که واحد تولیدی یا سابقه تجاری نداشته‌اند ولی کارت اخذ کرده‌اند. لذا جهت جلوگیری از هرگونه شبهه و پیشگیری از تخلفات خواهشمند است ترتیبی نسبت به ابطال کارت‌های مذکور اتخاذ گردد.» این اظهارات در حالی مطرح می‌شود، که دبیرکل اتاق بازرگانی تهران با رد ادعای اسدالله عسگراولادی مبنی بر تخلفات دو هزار و ۶۰۰ کارت بازرگانی می‌گوید: چنین آمار و ارقامی صحت ندارد. در حقیقت طی یک سال گذشته دو هزار و ۶۰۰ کارت عضویت صادر نشده است، بنابراین چطور می‌توان ادعا کرد که با این تعداد کارت مورد اشاره طی یک سال گذشته تخلفاتی صورت گرفته باشد؟! بهمن عشقی همچنین در گفت‌وگویی با اتاق بازرگانی تهران نیز اعلام کرده است: در شروع به کار دوره هشتم هیات نمایندگان اتاق تهران (در ابتدای فروردین ماه ۱۳۹۴) تعداد کل کارت‌های عضویت و بازرگانی صادر شده توسط اتاق تهران ۱۴ هزار و ۶۴ کارت با ترکیب کارت‌های بازرگانی ۱۱ هزار و ۶۴۵، عضویت حقوقی یکهزار و ۲۳۸ و عضویت حقیقی یک هزار و ۱۸۱ بود.

همچنین براساس آخرین آمار منتشر شده از سوی اتاق تهران، طی 4 سال گذشته از ابتدای فروردین ماه ۱۳۹۴ تا میانه بهمن ماه ۱۳۹۷ (۱۵/ ۱۱/ ۹۷) تعداد اعضای اتاق تهران، یعنی دارندگان کارت‌های بازرگانی و عضویت، اعم از حقیقی و حقوقی، به ۱۸ هزار ۲۵۸ عضو رسیده که در مقایسه با رقم ۱۴ هزار و ۶۴ عضو افزایشی معادل 4 هزار ۱۹۴ عضو داشته است. این اعداد گویای رشد حدود ۳۰ درصدی در خلال دوره هشتم هیات نمایندگان اتاق تهران است. البته این آمار اگرچه هنوز با شمار اعضای پارلمان حقیقی بخش‌خصوصی فاصله دارد، اما نمایانگر رشد قابل توجهی در شمارگان اعضای این اتاق است.

   آمار کارت‌های بازرگانی در اتاق تهران

از آن سو، اما اتاق بازرگانی تهران، آمارهای مربوط به صدور کارت‌های بازرگانی و عضویت در این اتاق را منتشر کرد تا به شبها‌ت انتخاباتی پاسخ دهد. بر اساس گزارش آماری منتشر شده از سوی واحد عضویت و گواهی مبدا اتاق بازرگانی تهران، سهم کارت‌های بازرگانی حقوقی و حقیقی از کل کارت‌های عضویت و بازرگانی اتاق تهران در حال حاضر بالغ بر 81 درصد است. همچنین آهنگ رشد اعضای اتاق تهران نشان از همبستگی مستقیم آهنگ رشد با توسعه خدمات اتاق به اعضا دارد. بهمن عشقی در گفت‌وگو با پایگاه خبری اتاق تهران نیز گفته است: این اتاق در 4 سال گذشته تلاش کرده با تسهیل فرآیند صدور و تمدید کارت بازرگانی با استفاده از ابزار و فناوری‌های نوین مانند ثبت‌نام آنلاین و بارگذاری مدارک بدون نیاز به مراجعه حضوری، برپایی کلاس‌های آموزشی الزامی برای دریافت کارت بازرگانی به‌صورت آنلاین و برگزاری آزمون اینترنتی، دریافت گواهی موضوع ماده 186 مالیاتی و تامین اجتماعی به صورت برخط، نظام پرداخت آنلاین، پاسخگویی اینترنتی و تلفنی با راه‌اندازی مرکز تماس 1866 و ... در جهت رشد وتوسعه اتاق به عنوان نهاد و پایگاه فعالان بخش خصوصی بکوشد و سعی در جذب حداکثری فعالان اقتصادی حرفه‌ای و شناسنامه‌دار، به‌ویژه جوانان مشتاق به راه‌اندازی کسب‌وکارهای نوین داشته باشد.

بنابه اظهارات دبیرکل اتاق تهران، با طراحی برنامه‌های متنوع با رویکرد معرفی اتاق و توسعه موضوع خدمت به اعضا طی سال 1394، چهره اتاق تهران نزد مخاطبان خارجی دگرگون و سال 1395 به سال موفقیت در جذب اعضای جدید تبدیل شد به نحوی که ارایه خدمات مشاوره‌ای در حوزه‌های مختلف به‌ویژه در دو حوزه پرکاربرد بیمه تامین اجتماعی و مالیات و حضور نمایندگان اتاق تهران در هیات‌های حل اختلاف برای کمک به حل مشکلات ایجاد شده برای بنگاه‌های بخش خصوصی، همچنین خدماتی نظیر راه‌اندازی میز ثبت شرکت‌ها و کمک به فعالان اقتصادی برای دریافت ویزای تجاری (در دوره‌ای که به دلیل مذاکرات سازنده برجام رفت‌وآمد هیات‌های خارجی و اعزام هیات‌های تجاری فعالان اقتصادی ایرانی زیاد شده بود) انگیزه برای عضویت در پارلمان بخش خصوصی را با رشد قابل توجهی مواجه کرد. براین اساس تعداد کل کارت‌های بازرگانی و عضویت در فروردین ماه 1396 با 13.7 درصد رشد نسبت به زمان مشابه سال قبل (فروردین 95)، به 16 هزار و 210 کارت رسیده است.. در این تاریخ تعداد کارت‌های بازرگانی 13 هزار و 422، عضویت حقوقی یکهزار و 426 و عضویت حقیقی نیز به یک هزار و 362 رسید.

به گفته عشقی، نتیجه اینکه آهنگ رشد تعداد اعضای اتاق تهران اعم از حقیقی و حقوقی در حوزه‌های کارت بازرگانی و عضویت ادامه یافت؛ به‌گونه‌ای که در فروردین ماه 1397 تعداد اعضای اتاق تهران با رشد 13.8 درصدی نسبت به سال گذشته، به 18 هزار و 459 عضو رسید. در این زمان تعداد کارت‌های بازرگانی به 15 هزار و 57، عضویت حقوقی به یکهزار و 748 و عضویت حقیقی به یک هزار و 654 افزایش یافت. او در عین حال تاکید کرد که سال 1397 نیز اقبال فعالان اقتصادی برای دریافت کارت بازرگانی و عضویت مناسب بوده است. دبیرکل اتاق تهران همچنین عنوان کرد که برابر آخرین آمار موجود تا «15 بهمن ماه 97» و با اجرای طرح پایش و غربالگری، تعداد کل کارت‌های بازرگانی و عضویت در اتاق تهران به 18هزار و 258 کارت رسیده است. تعداد کارت‌های بازرگانی 14 هزار و 779، عضویت حقوقی یکهزار و 606 و عضویت حقیقی یک هزار و 873 کارت است که تا پایان سال روند رشد منطقی خود را ادامه خواهد داد.

همچنین بنابر آمار موجود در سامانه اتاق ایران، نسبت کارت‌های عضویت به کل کارت‌ها در اتاق تهران پایین‌تر از نرخ متوسط کشور است. به‌طوری‌که به گفته دبیرکل اتاق تهران، برابر آمار موجود حدود بیش از 25 درصد کل کارت‌های صادر شده در اتاق‌های بازرگانی سراسر کشور، کارت عضویت است در حالی که این نرخ در اتاق تهران با فاصله نسبتا قابل توجهی به 19 درصد می‌رسد.

دبیرکل اتاق تهران در پایان گفته‌های خود با تاکید مجدد بر عملکرد عضومحور اتاق تهران در سال 1397، اقبال عمومی فعالان اقتصادی بخش خصوصی به حضور در اتاق را ناشی از گسترش خدمات و تمرکز ارایه خدمت به اعضا دانسته و اعلام کرده: افرادی که در سال 1397 به دریافت کارت اعم از بازرگانی یا عضویت مبادرت کرده‌اند با علم به عدم امکان شرکت در انتخابات سال جاری اقدام کرده و مقصود نهایی‌شان بهره‌مندی از خدمات گسترده اتاق تهران بوده است. به گفته او، تعداد کارت‌های عضویت صادر شده از ابتدای سال جاری تا نیمه بهمن ماه حدود 1207 کارت بوده که به‌دلیل ضوابط جاری قطعا امکان شرکت در انتخابات نهمین دوره هیات نمایندگان اتاق تهران در اسفند ماه جاری را ندارند.

او تاکید کرد: صدور کارت عضویت و بازرگانی در تمامی سال‌های گذشته برابر ضوابط و مقررات اعلام شده از سوی اتاق بازرگانی ایران انجام گرفته است. از طرفی اتاق تهران برای بررسی بهتر و کسب اطمینان از انجام دقیق فرآیند صدور، با همکاری وزارت صنعت، معدن و تجارت و ضمن راه‌اندازی نظام پایش تعدادی از کارت‌های شائبه‌دار که احتمالا دارای مدارک غیرقابل قبول بودند را به حالت تعلیق درآورد تا بررسی مجددی روی آنها صورت گیرد. در نتیجه برخی کارت‌ها در بررسی مجدد باطل شد. عشقی افزود: علاوه بر این سهم بالای کارت‌های بازرگانی حقیقی و حقوقی از کل کارت‌ها، نشان‌دهنده حضور و توجه فعالان عرصه تولید و تجارت خارجی در اتاق تهران است. دریافت کارت عضویت نیز برای بهره‌مندی از خدمات اتاق تهران، و تجمیع فعالان اقتصادی بخش خصوصی ذیل یک نهاد مستقل و قدرتمند و در راستای دستیابی به اصول بنیادین اقتصاد آزاد رقابتی با محوریت بخش خصوصی کماکان مورد توجه کارآفرینان خصوصاً جوانان فعال در حوزه کسب‌وکارهای نوین است.

 آمارهای اتاق بازرگانی تهران اما نشان‌دهنده روند تقریبا صعودی صدور کارت‌های بازرگانی و عضویت از فروردین 94 تا نیمه بهمن 97 است. در واقع، تنها مورد استثناء، فاصله میان فروردین تا نیمه بهمن سال جاری است که در آن، روند صدور کارت‌های بازرگانی و عضویت نزولی شده است. آمار تفکیکی تعداد کارت‌های بازرگانی حقوقی و تعداد کارت‌های بازرگانی حقیقی هم همین روند را تأیید می‌کنند. به عبارت دیگر، تعداد افراد یا تعداد شرکت‌های دریافت‌کننده کارت بازرگانی در فاصله فروردین تا نیمه بهمن ماه سال جاری، بر خلاف دوره چهار ساله گذشته، نزولی بوده است.