نشستی پرهیاهو، بی‌رهاورد
گروه جهان|
کنفرانس دو روزه ورشو با موضوع «صلح و ثبات در خاورمیانه» به پایان رسید. نقطه پایان این کنفرانس نشستی خبری با حضور وزرای خارجه امریکا و لهستان بود که اختلافات اتحادیه اروپا و امریکا را بیش از پیش به نمایش گذاشت. نشست ورشو که با میزبانی لهستان و تدارک پر هیاهوی ایالات متحده برگزار شد همان‌طور که انتظار می‌رفت رهاوردی فراتر از تبلیغات گذرا در بر نداشت.
اسپوتنیک نوشته: «امریکا با عقب‌نشینی تاکتیکی از هدف اولیه، یعنی ایجاد ائتلاف چند جانبه علیه ایران، و تغییر نام نشست به “صلح و امنیت در خاورمیانه “ تلاش کرد تا از خالی ماندن صندلی‌های کنفرانس خود جلوگیری کند؛ اما از مجموع 80 کشور دعوت شده تنها 28 کشور در سطح مطلوب اجلاس یعنی وزرای خارجه شرکت کردند به عنوان مثال، از ۲۲ کشور عرب عضو اتحادیه عرب، ۸ کشور در سطح وزیر خارجه در کنفرانس حضور داشتند که عمدتا از کشورهای خلیج‌فارس هستند. قطر در میان این کشورها نبود. الجزایر و لبنان و عراق و تشکیلات خودمختار فلسطینی هم در کنفرانس حضور نداشتند و مصر و تونس هم در سطح معاون وزارت خارجه شرکت کردند. فدریکا موگرینی رییس دیپلماسی اتحادیه اروپا، به لهستان نرفت. هایکو ماس وزیر خارجه آلمان و وزرای خارجه برخی از کشورهای اروپایی نیز نشست ورشو را نادیده گرفتند. بسیاری از کشورها هم مقامات رتبه پایین را به این ورشو فرستادند. مسکو نماینده خود را اصلا به پایتخت لهستان نفرستاد... به عبارت دیگر نشست ورشو با تمام هزینه‌هایش، یادآور اجلاس 2017 میلادی ریاض است که 55 کشور را میزبانی کرد اما مجموعه‌ای از اتفاقات و محاسبات نادرست، ایالات متحده را در تشکیل ناتو عربی برای مقابله با ایران در منطقه ناکام گذاشت.» نشست ورشو با وجود تلاش گسترده محور امریکایی، اسراییلی و برخی کشورهای عربی بدون اشاره به نام کشوری خاص به‌کار خود پایان داد. آسوشیتدپرس در این باره نوشته: «اجلاس ورشو در حالی آغاز شد که اهداف نامشخصی داشت و ابهامات زیادی نیز درباره نتایج آن وجود داشت. کاخ‌سفید به‌ویژه در دوره ترامپ اقدامات گوناگونی را علیه تهران انجام داد که در هیچ‌یک از آنها به نتیجه دلخواه خود دست پیدا نکرد. از این رو نشست در لهستان ادامه همان روندها در سیاست خارجی ایالات متحده است. خبرگزاری چینی شینهوا هم جمعه و پس از پایان این رویداد نوشت: «در این کنفرانس دو روزه، اروپا و امریکا مواضع بسیار متفاوتی درباره برخی مسائل منطقه‌ای از جمله ایران داشتند و آشکارا با یکدیگر دچار مناقشه هستند. امریکایی‌ها پیش از اجلاس و در جریان آن تلاش گسترده‌ای کردند تا ایران را عامل بی‌ثباتی خاورمیانه نشان دهند اما از دیدگاه اروپا، ایران به تعهداتش در چارچوب صلح‌آمیز بودن برنامه هسته‌ای به‌درستی و با دقت عمل کرده و با ثبات به رفتارش ادامه داده است. همچنین یکی از نکات عجیب اجلاس این بود که ایالات متحده تاکید داشت این نشست درباره مسائل خاورمیانه، یمن و سوریه است، اما نماینده‌ای از ایران و بسیاری از کشورهای این منطقه در آن حضور نداشتند.» به اعتقاد برخی ناظران، دلیل اصلی عدم موفقیت امریکا در تحریک کشورهای اروپایی، پیش از آنکه به نگرش و رویکرد مستقل اروپا ارتباط داشته باشد به روابط تیره و تار واشنگتن و بروکسل در ریاست‌جمهوری ترامپ ارتباط دارد.
دردسرهای یک نشست
از روزی که شبکه فاکس‌نیوز برای نخستین‌بار از زبان مایک پمپئو خبر داد که ورشو میزبان کنفرانسی است که به ابتکار و خواست امریکا برای ایجاد اجماعی بین‌المللی علیه ایران برگزار خواهد شد، مقام‌های لهستان با مشکلات چندگانه‌ای مواجه بوده‌اند، از اعتراض و انتقاد ایران گرفته تا متهم‌شدن از سوی برخی کشورهای اروپایی به عمیق‌تر کردن شکافی که امریکا می‌خواهد در اروپا دامن بزند. مقام‌های لهستان کوشیدند که این مشکلات و اتهام‌ها را به‌گونه‌ای بلاموضوع کنند که در روابط نزدیک‌شان با واشنگتن خللی ایجاد نشود و مزایای برگزاری کنفرانس، یعنی امتیاز‌گیری بیشتر از امریکا، از جمله در مورد مسائل امنیتی در قبال روسیه و نیز امتیازهای اقتصادی از دست نرود. گرچه واشنگتن هر چه که به برگزاری کنفرانس نزدیک‌تر شد تلاش کرد تا اختلافات میان امریکا و اروپا را کم‌اهمیت و تاکتیکی جلوه دهد اما این راز سر به مهری نیست که انگیزه واشنگتن در انتخاب شهری در قلب اروپا برای برگزاری کنفرانس، ورای هر چه بین‌المللی‌تر کردن موضوع ایران و سوق دادن جهان به اعمال فشار بر تهران، منزوی کردن کشورهای قدرتمند اروپایی مانند فرانسه و آلمان بود. رابرت چولدا تحلیلگر مسائل سیاسی، می‌گوید: «محرک اصلی برگزاری کنفرانس ورشو برای لهستان، روسیه است و نه ایران یا حتی خاورمیانه. آنچه برای دولت لهستان مهم است داشتن یک پایگاه نظامی دایم ارتش امریکا در خاک لهستان است. تمام ایده برگزاری کنفرانس ورشو از کاخ سفید آمده است و نه ورشو. به نظر من دولت لهستان مایل است روابط دوستانه‌ای با ایران داشته باشد و با این کشور همکاری کند. اما در حال حاضر هدف این کشور میزبانی پایگاه دایم نظامی ارتش امریکا است.»
انتقاد آلمان و فرانسه از سیاست خارجی امریکا
در آستانه برگزاری کنفرانس امنیتی مونیخ، وزرای خارجه آلمان و فرانسه از سیاست خارجی ایالات متحده به‌شدت انتقاد کردند. خبرگزاری آلمان نوشته، به باور هایکو ماس و ژان ایو لودریان، پاسخ چالش‌های بزرگ جهانی «ناسیونالیسم و قلدرمآبی» نیست، مناسبات بین‌المللی پیچیده شده است، نظم جهانی مبتنی بر رویکردی چند جانبه و اشتراک‌محور به مخاطره افتاده است، اعتمادپذیری و پایبندی به قراردادهای بین‌المللی خدشه‌دار شده است، گرایش‌های ناسیونالیستی و زورمحور در سیاست‌های بین‌المللی به‌گونه خطرناکی تقویت شده است.
