رشد نسبت مالیات به GDP تا 9 درصد

گروه اقتصاد کلان| هادی سلگی|

سرپرست سازمان امور مالیاتی روز گذشته در همایش سیاست‌های مالی و مالیاتی نمایی از وضعیت این سازمان در خصوص تحقق برخی از اهداف کمی برنامه ششم توسعه را ترسیم کرد. بر اساس گفته‌های محمد قاسم‌پناهی پیش‌بینی شده بود که تا پایان این برنامه نسبت مالیات به تولیدداخلی به 10 درصد برسد؛ رقمی که در سال 96 به 9 درصد رسید. همچنین قرار بوده که در طول این برنامه 5 ساله به‌طور متوسط رشد 25 درصدی در درآمدهای مالیاتی داشته باشیم که در این راستا هم سال 96 رشدی 23 درصدی داشتیم.

  سهم 9 درصدی مالیات از بودجه کشور

دوازدهمین همایش سیاست‌های مالی و مالیاتی روز گذشته (سه‌شنبه) با مشارکت سازمان امور مالیاتی کشور در سالن همایش‌های دانشگاه شهید بهشتی برپا شده است.در این مراسم چندتن از مقامات سازمان امور مالیاتی، رییس سازمان بورس و اوراق بهادار و برخی از اساتید اقتصاد دانشگاه شهید بهشتی سخنرانی کردند. وزیر اقتصاد اگرچه در این همایش حضور نیافت، اما متن پیام او که برای این مراسم تهیه شده بود، نیابتا قرائت شد.

در ابتدای این مراسم یدالله دادگر، عضو هیات علمی دانشکده اقتصاد دانشگاه شهید بهشتی و دبیر همایش گفت: بر اساس آخرین آمار سهم مالیات از بودجه کشور به 9 درصد می‌رسد در حالی که در سقف بودجه این سهم 19 درصد در نظر گرفته شده و در کشور‌های دیگر این سهم بیشتر از 17 درصد است.

وی افزود: وابستگی کشور به درآمدهای نفتی یکی از علت‌های محقق نشدن مالیات‌ است و نخستین قدم برای اصلاح ساختار نظام مالیاتی بهره وری بخش خصوصی است، زیرا به علت نبود بخش خصوصی پر نشاط واحد‌های تولیدی قدرت پرداخت مالیات را  ندارند. دبیر همایش سیاست‌های مالی و مالیاتی افزود: براساس بودجه امسال کمتر از 65 درصد درآمد‌های مالیاتی محقق شده است.

وی تاکید کرد: لازم است برای شناسایی ظرفیت‌های جدید مالیاتی بسترسازی شود و مالیات بر ترکیب درآمد وضع شود.

  سرپرست سازمان امور مالیاتی:

تحقق 83 درصدی مالیات‌ها در 11 ماهه امسال

در بخشی دیگر از این همایش، سرپرست سازمان امور مالیاتی کشور سخنرانی کرد. محمد قاسم‌پناهی ابتدا مروری بر برخی آمارهای مالیاتی کشور کرد و در این زمینه گفت: در برنامه ششم توسعه پیش‌بینی شده که تا پایان این برنامه نسبت مالیات به تولیدداخلی به 10 درصد برسد. این شاخص در سال 96 به میزان 9 درصد رسید. به گفته وی همچنین قرار بوده که در طول این برنامه 5 ساله به‌طور متوسط رشد 25 درصدی در درآمدهای مالیاتی داشته باشیم که در این راستا هم سال 96 رشدی 23 درصدی داشتیم. محمد قاسم‌‌پناهی همچنین در حاشیه همایش سیاست‌های مالی و مالیاتی ایران در جمع خبرنگاران، اظهار کرد: برای امسال بدون در نظر گرفتن درآمد حاصل از عوارض گمرکی 113 هزار میلیارد تومان پیش‌بینی درآمد مالیاتی شده است که در 11 ماهه امسال 86 هزار میلیارد تومان وصول شده است. در 11 ماهه امسال83.5 درصد از پیش‌بینی درآمدهای مالیاتی محقق شده و امیدواریم در اسفند ماه بخش دیگر درآمد مالیاتی محقق شود.

سرپرست سازمان امور مالیاتی در پاسخ به سوالی درباره اخذ مالیات از دلالی و جلوگیری از فرار مالیاتی گفت: در مورد اخذ مالیات از دلالی خوشبختانه سازمان مالیاتی در حال تکمیل پایگاه داده‌های اطلاعاتی است و روز به روز این پایگاه قوی‌تر می‌شود و این کار منافذ فرار مالیاتی  را کاهش می‌دهد.

به گفته وی، به تازگی برای تعداد زیادی از افرادی که مالیات پرداخت نمی‌کردند برگه تشخیص مالیاتی صادر شده است.

وی همچنین درباره سامانه املاک، گفت: به موجب تبصره 169 مکرر قانون مالیات‌های مستقیم وزارت راه و شهرسازی موظف است این سامانه را راه‌اندازی کند و ما باید با وزارت راه و شهرسازی همکاری کنیم.

سرپرست سازمان امور مالیاتی ادامه داد: این سامانه باید تشکیل شود، تا امکان اخذ مالیات از املاک مسکونی خالی را به وجود بیاورد و پس از تکمیل آن سازمان مالیاتی می‌تواند با استفاده از داده‌های آن اقدام کند.

پناهی برآورد فرار مالیاتی در کشور را حدود 30 هزار میلیارد تومان عنوان کرد و افزود: تکمیل پایگاه اطلاعاتی می‌تواند تا حد زیادی فرار مالیاتی را کاهش دهد.

وی در مورد اخذ مالیات از نهادهای عمومی مانند آستان قدس، گفت: به موجب قوانین و مقررات فعلی فعالیت اقتصادی شرکت‌های زیرمجموعه همه نهادها مشمول مالیات می‌شود و ما هر سال از همه این نهادها مالیات اخذ و به خزانه واریز می‌کنیم.

سرپرست سازمان امور مالیاتی تصریح کرد: اینکه خزانه به چه روشی عمل می‌کند مساله دیگری است که به توضیح منابع بودجه مربوط می‌شود. در واقع به غیر از فعالیت‌هایی که به حوزه نظامی مربوط می‌شود سایر شرکت‌های زیرمجموعه نهادها مالیات پرداخت می‌کنند.

سرپرست سازمان امور مالیاتی در پاسخ سوالی در رابطه با وضعیت وصول مالیات علی الحساب بانک مرکزی به مبلغ ۵ هزار میلیارد تومان افزود: بانک مرکزی به موجب قانون باید به صورت علی الحساب این مبلغ را پرداخت کند اما هنوز وصول نشده است. وی ادامه داد: ما در حال تلاش برای وصول این مبلغ هستیم.

پناهی در پاسخ به سوالی درباره مالیات بر عایدی سرمایه و عملکرد سازمان در قبال آن، گفت: ما به عنوان سازمان مالیاتی از طرح مالیات بر عایدی سرمایه حمایت می‌کنیم اما اخیراً در سازمان هم بررسی‌های کارشناسی درباره این موضوع را در دستور کار خود قرار داده‌ایم.

وی همچنین درباره ساماندهی معافیت‌های مالیاتی گفت: بررسی ساماندهی معافیت‌های مالیاتی، مالیات بر مجموع درآمد و مالیات بر عایدی سرمایه در دستور کار سازمان امور مالیاتی است که نتایج آن پس از بررسی‌ها به وزارت اقتصاد و دولت ارایه می‌شود.

  شاپور محمدی:

معافیت مالیاتی شرکت‌های بورسی

شاپور محمدی، رییس سازمان بورس و اوراق بهادار در ادامه این همایش از تداوم معافیت شرکت‌های بورسی خبر داد و گفت: در صورت تصویب ستاد هماهنگی اقتصادی کشور برای سال آینده نیز شرکت‌های بورسی به شکلی دیگر معافیت خواهند داشت. وی با بیان اینکه مالیات مهم‌ترین ابزار تنظیم یک اقتصاد است، اظهار کرد: امروز تکیه بر درون از طریق سیاست‌های صحیح مالیاتی و منابع مالی درآمدی مهم است تکیه ما به مالیات باید بیشتر از نفت باشد.

محمدی با بیان اینکه درست اظهاری در کشور باید تشویق شود، گفت: در اکثر کشورها اظهار خود مودی یکی از پایه‌های اصلی برای شناسایی و اخذ مالیات است. کسانی که اظهار صحیح مالیاتی نمی‌کنند باید از حقوق اجتماعی محروم شوند.

معاون وزیر اقتصاد افزود: همه به سازمان امور مالیاتی برای وصول مالیات باید کمک کنند. در کشورهای خارجی همه دستگاه‌ها در کنار دستگاه اخذ مالیات حضور دارند.

محمدی ادامه داد: متاسفانه در کشور ما یک شخص برای پذیرش در بورس یک نوع اطلاعات ارایه می‌کند و از طرف دیگر به سازمان امور مالیاتی اطلاعات دیگری می‌دهد، همچنین برای اخذ تسهیلات اطلاعات جداگانه‌ای ارسال می‌کند. بنابراین اتصال این پایگاه‌های اطلاعاتی به یکدیگر می‌تواند به اخذ مالیات کمک کند.

معاون وزیر اقتصاد در ادامه با بیان اینکه در حوزه بورس کالا شفافیت خوبی شکل گرفته است، اظهار کرد: شفافیت شرکت‌های حاضر در بورس کالا به وصول بهتر مالیات در حوزه‌های مختلف مالیاتی اعم از مالیات عملکرد، مالیات بر ارزش افزوده و مالیات بر حقوق کارکنان کمک می‌کند.

وی با اشاره به معاملات انجام شده در بازار سرمایه گفت: حجم معاملات در بازار سرمایه سال گذشته ۲۵۰ هزار میلیارد تومان بود در حالی که این عدد طی سال جاری به ۴۱۰ هزار میلیارد رسیده است.

وی ادامه داد: اگر به شناسایی مودیان جدید مالیاتی کمک شود قطعا بار مالیاتی از روی دوش مودیان کنونی کم می‌شود چرا که احساس عدم عدالت مالیاتی که ناشی از فرار مالیاتی است، تکمیل نبودن پایگاه‌های اطلاعاتی و همکاری نکردن دستگاه‌های دیگر مشکل ایجاد می‌کند.

محمدی همچنین اظهار کرد: اخذ مالیات با نرخ‌های بالا از فعالیت‌های مخرب در اقتصادهای دنیا مرسوم است چرا که نباید اجازه دهیم فعالیت‌های غیرقانونی و غیرمولد موجب انحراف منابع مالی شوند. ساز و کار مالیاتی می‌تواند این موضوع را کنترل کند.

وی تاکید کرد: سازمان امور مالیاتی باید از فعالیت‌های غیرمولد و مخرب مالیات بالایی بگیرد.

  وزیر اقتصاد: گذار نظام مالیات به مدرن شدن

در این مراسم احمد زمانی، معاونت پژوهش، برنامه‌ریزی و امور بین‌الملل سازمان مالیاتی پیام فرهاد دژپسند، وزیر امور اقتصادی و دارایی را قرائت کرد.

دژپسند در پیام خود آورده است: کاهش درآمدهای نفتی موجب شده تا اهمیت کاهش وابستگی به درآمدهای ناپایدار و لزوم تکیه به منابع جایگزین داخلی بیش از پیش نمایان شود. وی در پیام خود یادآور شد: نظام مالیاتی کشور هنوز ظرفیت‌های زیادی برای شکوفایی دارد و در صورت تحقق آن، بدون شک بخش قابل توجهی از مشکلات اقتصادی کشور حل شده و اهداف سیاست‌های اقتصاد مقاومتی محقق می‌شود.  دژپسند اضافه کرد: اکنون سازمان امور مالیاتی کشور در مرحله گذار از یک سازمان سنتی به یک دستگاه مالیاتی مدرن قرار دارد و البته در مسیر انجام ماموریت‌های خود مشکلات گسترده‌ای دارد و رفع این چالش‌ها با توسعه ظرفیت‌های تخصصی و انگیزشی منابع انسانی، اصلاح قوانین و مقررات مالیاتی، به کارگیری ساز و کارهای نوین فناوری اطلاعات و نیز همکاری نهاد‌ها و دستگاه‌های دولتی مرتبط در سطوح ملی و استانی ممکن نیست و جامعه دانشگاهی و پژوهشگران در رفع چالش‌ها و گذار از این مسیر نقش بسیار مهمی می‌توانند ایفا کنند.