صرفه جویی 50 میلیاردی سوخت با توسعه مترو

گروه راه و شهرسازی|

 محسن هاشمی، رییس شورای شهر تهران معتقد است، تجهیز سیستم ریلی تهران منجر به صرفه‌جویی روزانه 50 میلیارد تومان در سوخت می‌شود. به گفته او، بخش قابل توجهی از ظرفیت زیرساخت‌ها بدون استفاده است. سیستم ریلی تهران در حال حاضر کمتر از 3 میلیون سفر در روز را پوشش می‌دهد و با تجهیز متوسط این رقم به 6 میلیون و با تجهیز و بهره‌برداری کامل این رقم به بیش از 10 میلیون سفر، یعنی روزانه 50 میلیارد تومان صرفه جویی در سوخت می‌رسد. این در حالی است که به گفته علی امام، مدیرعامل شرکت راه آهن شهری تهران و حومه، تکمیل طرح اصلی شبکه حمل و نقل ریلی تهران، شامل 12خط (8خط اصلی و4 خط اکسپرس حومه‌ای) به بودجه‌ای حدود 30 هزار میلیارد تومان نیاز دارد تا ظرفیت جابه‌جایی مسافران به 10میلیون نفر در روز برسد.

محسن هاشمی که در جمع اعضای شورای استان تهران سخن می‌گفت، آماری در خصوص سفرهای تهران و میزان مصرفی سوخت در این شهر ارایه کرد و گفت: روزانه بیش از 20 میلیون سفر در سطح شهر تهران صورت می‌گیرد که اگر سفرهای محدوده مذکور یعنی سفرهای سایر شهرستان‌های استان به شهر تهران و همچنین سفرهای ساکنان استان البرز به تهران را محاسبه کنیم، روزانه به رقمی حدود 30 میلیون سفر می‌رسیم. این 30 میلیون سفر به معنای بیش از 20 میلیون لیتر سوخت در روز شامل 15 میلیون لیتر بنزین و5 میلیون لیتر گازوییل و گاز در سفرهای بین استانی است و بیش از 40 میلیون ساعت در روز وقت شهروندان است که اگر هزینه‌های جانبی این میزان سفر را در آلودگی محیط زیست، سلامت جسم وروان شهروندان، سوانح، بزهکاری و سایر پیامدهای آن بررسی کنیم به یکی از بزرگ‌ترین اتلاف‌ها نه تنها در ایران بلکه در جهان می‌رسیم.

هاشمی با اشاره به اینکه تنها یارانه اتلاف سوخت این سفرها، سالانه بالغ بر 40 هزار میلیارد تومان است، تصریح کرد: اگر تنها یک چهارم از این سفرها با سیستم حمل ونقل عمومی انجام شود، سالانه به میزان 10 هزار میلیارد تومان صرفه جویی می‌شود که می‌توان با این مبلغ، ظرف 5 سال یک سیستم حمل ونقل انبوه بر غیرآلاینده در استان تکمیل وتجهیز کرد و زمان سفر شهروندان تهرانی را به حدود نصف زمان موجود کاهش داد.

این موضوع ده‌ها دستاورد مثبت از جمله در حوزه سلامت جسم وروان، کاهش سوانح و بزهکاری‌ها، امنیت، شفافیت و رونق کسب وکار واشتغال خواهد داشت. او ادامه داد: اگر بتوانیم توجه و اراده مسوولان ملی در سه قوه، به خصوص مجلس و دولت را به این موضوع جلب کنیم می‌توانیم یک جهت‌گیری موثر و هدف انگیزه بخش وچالشی برای دهه پنجم انقلاب ترسیم کنیم که محور و موتور محرکه آن نیز مدیریت شهر و نهاد شورا است. در غیر این صورت ما دچار روزمرگی در اداره شهر و احاطه شدن توسط چالش‌های محلی و ملی شده وحتی در تامین منابع اداره روزمره شهر نیز موفق نخواهیم بود.

هاشمی با تاکید براین که خوشبختانه در حوزه خطوط مترو زیرساخت‌های خوبی فراهم شده است، افزود: متروی تهران از جنوب به شهر پرند، از غرب به استان البرز متصل شده و در شمال و شرق نیز علاوه برطرح‌های توسعه هم می‌توان از ظرفیت راه آهن برای تغذیه درگاه‌های مترو وایجاد دسترسی ریلی شهروندان استفاده کرد.

رییس شورای اسلامی شهر کمبود در حوزه تجهیزات مترو را یکی از چالش‌ها برشمرد و افزود: بخش قابل‌توجهی از ظرفیت زیرساخت‌ها بدون استفاده است، سیستم ریلی تهران در حال حاضر کمتر از 3 میلیون سفر در روز را پوشش می‌دهد و با تجهیزی متوسط این رقم به 6 میلیون و با تجهیز وبهره‌برداری کامل این رقم به بیش از 10 میلیون سفر، یعنی روزانه 50 میلیارد تومان صرفه جویی در سوخت می‌رسد.

او تاکید کرد: استفاده از سیستم حمل ونقل عمومی غیرآلاینده، در ادبیات امروز مدیریت شهری درجهان، به عنوان موتور ومحور اصلی توسعه به شمار می‌آید و TOD یا توسعه مبتنی برحمل ونقل عمومی، بستر اصلی توسعه کلان‌شهرها در جهان محسوب می‌شود. ایجاد عزم تحقق بخشیدن به این هدف و ایده، یکی از موضوعاتی است که می‌تواند انسجام شورای استان تهران و تعامل آنها با مسوولان ملی کشور به ویژه ریاست محترم جمهور و وزرا و همچنین ریاست مجلس را در جهت حل مشکلات مردم را فراهم کند و هدف اصلی این سازمان مردم نهاد در دهه پنجم انقلاب باشد.

به گفته هاشمی، استان تهران حدود 13.5 میلیون نفر یعنی یک ششم جمعیت ایران را در خود جا داده است. بیش از یک سوم اقتصاد ملی را رقم می‌زند واگر جمعیت استان البرز که همسایگی تهران را شامل می‌شود محاسبه کنیم جمعیت آن به 16 میلیون نفر می‌رسد که عدد بسیار بزرگی است به خصوص آنکه از این 16 میلیون نفر، 15 میلیون نفر شهر نشین بوده و شاغلان عمدتا در بخش خدماتی فعال هستند.

   تهران مهاجر پذیر‌ترین استان

رییس شورای اسلامی شهر تهران با اشاره به مطالعات صورت گرفته است یادآور شد: استان تهران مهاجر‌پذیر‌ترین استان کشور بوده است و تعداد بیکاران در این استان کمتر از متوسط کشور است، به دلیل هزینه بالای تمام شده زندگی در تهران بخش قابل توجهی از شاغلان در حومه تهران یعنی 15 شهر دیگر و استان البرز زندگی می‌کنند که این جمعیت حدود 4 میلیون نفر برآورد می‌شود. از این جهت مهم‌ترین مساله استان تهران، معضل حمل ونقل است.

به گزارش «تعادل»، توسعه حمل و نقل عمومی قطعا یکی از مهم‌ترین و بهترین راهکارهای حل مشکلات تهران از جمله ترافیک و آلودگی هواست که شورای پنجم به درستی بر آن تاکید دارد اما با توجه به هزینه‌بر بودن توسعه حمل و نقل ریلی و مترو شهرداری به تنهایی از پس هزینه‌های آن بر نمی‌آید. به خصوص در شرایط کنونی که با کمبود منابع مالی مواجه بوده و بیشتر از گذشته به کمک نهادهای دولتی نیازمند است. طبق قانون دولت نیز باید بخشی از هزینه‌های توسعه مترو را تقبل کند اما در دولت‌های گذشته این اتفاق نیفتاده و دولت‌ها سهم خود برای توسعه خطوط مترو را پرداخت نکرده‌اند. به همین دلیل، به اجبار شهرداری مجبور به پرداخت سهم دولت شده است. هر چند به گفته افشین حبیب‌زاده از سال ۸۶ تا ۹۴ دولت باید برای یارانه مترو ۷۸۳ میلیارد تومان پرداخت می‌کرده اما تاکنون تنها ۳۷ درصد این مبلغ از سوی دولت پرداخت شده است.

همچنین در سال‌های ۹۵ و ۹۶ باید سالانه ۷۰ میلیارد تومان پرداخت می‌کرد. اما این میزان تاکنون محقق نشده است. هر چند به دلیل همسو بودن دولت با شهرداری انتظار می‌رفت تا دولت دوازدهم توجه بیشتری به این موضوع نشان دهد، اما ظاهرا مشکلات اقتصادی دولت باعث شده تا توسعه حمل و نقل عمومی تهران همچنان مورد غفلت مسوولان قرار گیرد.

با توجه به اهمیت موضوع آبان سال جاری نیز مدیران ارشد وزارتخانه‎های نفت و کشور، سازمان برنامه و بودجه و شهرداری‎های کلان‌شهرهای کشور، قرارداد توسعه حمل‎ونقل مسافر با قطار شهری در ۹ کلان‌شهر را امضا کردند.با اجرای کامل طرح توسعه حمل ‎و نقل مسافر با قطار شهری در این ۹ کلان‌شهر، تا پایان سال ۱۴۰۰ در مجموع هزار دستگاه واگن جدید به ناوگان متروی تهران و هزار دستگاه واگن جدید به ناوگان متروی 8کلان‌شهر دیگر کشور اضافه خواهد شد. بر اساس این قرارداد وزارت نفت 2 میلیارد و 600 میلیون دلار برای خرید ۲۰۰۰ دستگاه واگن در اختیار شهرداری‌ها قرار خواهدداد .از این میزان یک میلیارد و ۴۰۰ میلیون دلار سهم تهران و یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون دلار سهم ۸ کلان‌شهر دیگر خواهد بود .

همچنین براساس ماده ۱۲ قانون رفع موانع تولید رقابت‌پذیر و ارتقای نظام مالی کشور وزارت نفت مکلف است به ازای صرفه جویی در مصرف سوخت به واسطه استفاده از ناوگان حمل ونقل عمومی سالانه مبلغی را به شهرداری‌ها کمک کند. بر اساس برآوردها به ازای هر مسافر روزانه حدود ۶ دهم لیتر سوخت صرفه‌جویی می‌شود و وزارت نفت مکلف است درآمد حاصله از محل این صرفه جویی را برای تجهیز ناوگان حمل ونقل عمومی از جمله خرید هزار دستگاه واگن مترو، خرید اتوبوس و نوسازی تاکسی‌های درون شهری دراختیار شهرداری‌ها قرار دهد .