گردشگری با سیل آب رفت
ریحانه جاویدی|
. علاوه بر حوزه‌های زیرساختی و عمرانی کشورهایی که دچار خسارت می‌شود، حوزه گردشگری هم یکی از صنایعی به شمار می‌رود که حوادث طبیعی مانند زلزله و سیل می‌تواند آمار و ارقامش را جابه‌جا کرده و حتی زیرساخت‌هایش را تضعیف کند. ایران هم از این قاعده مستثنی نیست، 21 روز سیل در کشور آن هم در فصل گردشگری ایران، نه تنها به زیرساخت‌های گردشگری ایران خسارت زد بلکه آنطور که کارشناسان می‌گویند، می‌تواند آمار ورود گردشگران و به دنبال آن ارزآوری از طریق صنعت گردشگری را حتی برای ماه‌های آینده در مناطق سیل‌زده مختل کند. اما این میان مسوولان سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری معتقدند شرایط نامساعد آب و هوایی و سیل به گردشگری ایران در نوروز 98 لطمه نزد و گردشگران خارجی حتی با وجود سیل، روی خوش به سفر در ایران نشان داده‌اند.
از نارضایتی بخش خصوصی
تا آمارهای مسوولان
آنطور که معاون گردشگری سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری اعلام کرده است، در طول ۱۵ روز ۱۸۳ هزار و ۲۸۵ گردشگر خارجی به ایران آمده‌اند این آمار یعنی در سال گذشته چیزی حدود ۵۴ هزار نفر گردشگر خارجی در ایام عید به ایران آمده‌اند که اتفاقا شرایط بد آب و هوایی هم روی آنها تأثیری نگذاشته و این آمار به‌طور فزاینده‌ای رشد پیدا کرده‌اند. حتی به گفته ولی تیموری، سفرهای خروجی
۳۲ درصد در ایام نوروز ۹۸ کاهش داشته است که با توجه به وضعیت ارزی، ۳۷۷ هزار نفر از ایرانیان به خارج از کشور سفر کرده‌اند. او افزود: هزار و ۲۸۵ گردشگر خارجی در ایام نوروز از ایران بازدید کردند، این گردشگران از کشورهای اروپایی و کشورهای همسایه وارد کشورمان شده‌اند، این آمار غیر از ایرانیان مقیم خارج از کشور است که در نوروز برای دیدار با خویشاوندان خود به ایران سفر می‌کنند. با این حال بخش خصوصی چندان از وضعیت کسب و کار خود در نوروز 98 راضی نیستند که البته بخشی از این نارضایتی به دلیل سیل و شرایط اقلیمی است. حرمت‌الله رفیعی رییس انجمن دفاتر خدمات مسافرتی کشور می‌گوید نسبت به نوروز سال گذشته حداقل ۴۰ درصد ریزش مسافر داشته‌اند. جمشید حمزه‌زاده به عنوان رییس جامعه هتلداران کشور نیز می‌گوید: امسال ضریب اشغال اتاق هتل‌ها تا دهم فروردین ماه ۱۵ درصد کاهش را نسبت به نوروز سال گذشته نشان می‌داد اما این آمار تا پایان روز پانزدهم به ۲۱ درصد کاهش رسید. این اظهارنظرها در حالی است که ابراهیم پورفرج، رییس جامعه تورگردانان ایران معتقد است نمی‌توان از اثرات حواث طبیعی چشم‌پوشی کرد. او درباره این موضوع به تعادل گفت: قطعا حوادث طبیعی در کاهش آمار مسافران، بی‌تاثیر نیست اما این از دست دادن گردشگران ورودی قابل توجیه است، حوادث طبیعی برای هر کشوری رخ می‌دهد. به تازگی در امریکا توفان بود و هزاران خانه ویران شد اما این سبب نمی‌شود بگوییم به دلیل این توفان‌ها آن کشور برای همیشه گردشگران خود را از دست می‌دهد. بلکه اثرات حوادث طبیعی مقطعی هستند.
او افزود: آن چیزی که می‌تواند تعیین کند چه وضعیتی برای صنعت گردشگری یک کشور بعد از بلایای طبیعی رخ می‌دهد، مدیریت صحیح فعالان گردشگری در بلایا و حفظ امنیت جانی و مالی گردشگران است. در جریان سیل اخیر در برخی مناطق سیل‌زده مانند خوزستان که بخشی از محور گردشگری ایران است، گروه‌های گردشگران خارجی حضور داشتند اما ما توانستیم به موقع آنها را مدیریت کرده و از منطقه خارج کنیم به همین دلیل هم آسیبی به هیچ گردشگر خارجی وارد نشد که بازتاب این عملکرد در سطح دنیا خود نوعی اطمینان خاطر برای گردشگران به وجود می‌آورد.
پورفرج درباره اثرات حوادث طبیعی به عنوان نوعی ضد تبلیغ در صنعت گردشگری بیان کرد: این حوادث اثر طولانی مدت در حوزه گردشگری ندارند. ممکن است منطقه حادثه دیده برای مدتی از چرخه گردشگری خارج شود اما با آرام شدن اوضاع دوباره همه‌چیز به روال عادی باز می‌گردد. اگر گردشگران خارجی دچار آسیب جدی نشوند، حوادث طبیعی تهدید به شمار نمی‌رود. مانند تجربه سیل امسال را ما در زلزله بم و کرمانشاه هم تجربه کردیم. بعد از وقوع این حوادث در این دو استان حتی با وجود آنکه که در زلزله بم گروه‌های گردشگری را داشتیم که زیر آوار مانده بودند، اما باز هم تاثیر چندانی در طولانی مدت نداشت. بم برای دو فصل گردشگران خود را از دست داد اما با آرام شدن اوضاع دوباره همه‌چیز به حالت قبل بازگشت. این تجربه فقط مختص ایران نیست بلکه در کشورهای دیگری مثل ژاپن هم می‌بینیم بعد از وقوع آن سونامی وحشتناکی که چند سال پیش رخ داد، برای مدتی گردشگری این کشور با اختلال همراه شد اما اکنون ژاپن همچنان بیشترین آمار گردشگران ورودی را دارد. اما در ایران نگرانی بیشتر است چرا که به سبب شرایط خاص سیاسی که کشور ما در دنیا دارد، جامعه جهانی منتظر بروز کوچک‌ترین اختلال است تا علیه ایران تبلیغ کند که ما باید با مدیریت درست در شرایط بحرانی اثر این تبلیغات منفی را خنثی کنیم.
سیل زیرساخت‌های گردشگری را فلج کرد
علاوه بر اظهارنظرهای مسوولان درباره تاثیر مقطعی سیل بر ورود گردشگران خارجی، سیل اثر طولانی مدت هم برای این صنعت دارد و آن خسارتی است که به زیرساخت‌های گردشگری و صنایع مرتبط به آن وارد می‌کند. گردشگری ایران از نوع گردشگری فرهنگی بوده و جاذبه تاریخی و میراث فرهنگی، اصلی‌ترین عامل برای جذب گردشگر به کشور هستند اما در جریان سیل اخیر آسیب‌های جدی به این حوزه وارد شد. ولی تیموری، معاون گردشگری سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری درباره این موضوع بیان کرد: متاسفانه سیل و وضعیت نامناسب آب و هوا در هر سه حوزه میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، مشکلات و خسارت‌هایی را به بار آورده است، در حوزه میراث فرهنگی بخش عمده‌ای از آثار تاریخی
۱۹ استان دچار آسیب شده و بنا بر بررسی‌ها حدود ۲۵۲ میلیارد تومان خسارت به آثار تاریخی وارد شده است، بررسی آثار تاریخی در استان‌های مختلف برای برآورد رقم دقیق خسارت ادامه دارد.
تیموری افزود: همچنین در حوزه صنایع‌دستی و کارگاه‌هایی که بیشتر در روستاها فعالیت داشتند، ۱۵۰میلیارد و ۶۰۰ میلیون تومان خسارت وارد شده است، در بخش گردشگری و زیرساخت‌های این حوزه هم ۱۵۰ میلیارد تومان خسارت برآورد شده است هرچند که خسارت در حوزه گردشگری را از بعد دیگری هم باید مورد بررسی قرار داد، بسیاری از اماکن گردشگری و اقامتی مناطق سیل زده مسیرهای ارتباطی خود را از دست داده‌اند، همچنین این اماکن که پیش از نوروز رزرو ۱۰۰درصدی داشتند متضرر شده‌اند و باید مورد حمایت قرار گیرند.
