راهکار ایران برای صادرات نفت: فروش در بازار خاکستری

ایرنا|

معاون وزیر نفت در امور بین‌الملل و بازرگانی وزارت نفت با تاکید بر اینکه امکان مقاومت مقابل تحریم‌های ناعادلانه، نامشروع و غیرقانونی امریکا را داریم، گفت: همه ظرفیت کشور را برای فروش نفت در بازار خاکستری بسیج کردیم.

امیر حسین زمانی نیا روز یک‌شنبه در نشست «تحریم نفتی ایران از سوی امریکا و تبعات بین‌المللی آن» که در دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران برگزار شد، افزود: کشورهای اروپایی، هند و روسیه به دلیل قدرت امریکا به حرف‌های دولتمردان آن گوش می‌دهند.

وی اظهار داشت: در اروپا همه از معاهده چندجانبه هسته‌ای حمایت می‌کنند و خواستار تداوم این معاهده و ماندن ایران در برجام و تقبیح خروج امریکا از این توافق هستند اما در عرصه عمل کار زیادی نمی‌توانند انجام دهند.  عضو تیم مذاکرات هسته‌ای با طرح این پرسش که برجام چه آثاری داشت؟، گفت: پاسخ به این پرسش به زاویه نگاه ما بستگی دارد، اگر دلواپس باشیم می‌گویم این معاهده ثمری نداشت اما به عنوان معاون در امور بین‌الملل و بازرگانی وزارت نفت می‌گویم فایده زیادی داشت ولی در بخش نفت نتوانستیم از این مزایا استفاده کنیم.

معاون وزیر نفت در امور بین‌الملل و بازرگانی وزارت نفت یادآور شد: در هنگام جلسه معارفه خود گفتم به زودی برجام نهایی می‌شود، قراردادها را آماده کنید تا بلافاصله اجرایی شود تا ضرر و زیان ناشی از تحریم نفت جبران بشود، برجام اجرایی شد اما در صنعت نفت قراردادی امضا نشد. وی تاکید کرد: نفتی‌ها عادت دارند با شرکت‌های بزرگ اروپایی کار کنند. 2 فاز عسلویه را فرانسوی‌ها و ایتالیایی‌ها به موقع و ارزان ساختند. وقتی حق انتخاب داشته باشیم به جای روس‌ها و چینی‌ها که فناوری و مدیریت پروژه اروپایی‌ها را ندارند، شرکت‌های اروپایی را انتخاب می‌کنیم. برجام این حق انتخاب را به ما داد.

زمانی نیا با تاکید بر اینکه صنعت نفت ایران به سرمایه‌گذاری زیاد نیازمند است تا بتواند نرخ تولید خود را حفظ کند، افزود: اگر توانستیم دوام بیاوریم به دلیل مهندس‌های خوبی است که دانشگاه‌های ما پرورش داده است. وی خاطرنشان کرد: با تولید نفت این قدرت را داریم که بازار را تکان دهیم، با اجرای برجام تولید نفت ایران به 3.9 میلیون بشکه در روز رسید این مقدار تولید قدرت آنچنانی نمی‌دهد و می‌توانند به راحتی شما را تحریم کنند. چرا روسیه را نمی‌توانند تحریم کنند؟ برای آنکه که 75 درصد گاز و 65 درصد نفت اروپا را تامین می‌کند. خود اروپایی‌ها نمی‌گذارند روسیه تحریم شود.  معاون وزیر نفت خاطرنشان کرد: هشت کشور از امریکا برای خرید مقداری نفت از ایران معافیت گرفتند یونان، ایتالیا و تایوان نفت نخریدند و پنج کشور دیگر یعنی چین، هند، ترکیه، ژاپن و کره جنوبی نفت می‌خریدند علاوه بر این کشورها ما به دلایلی همه ظرفیت کشور را بسیج کردیم و در بازار خاکستری، نفت می‌فروشیم.

زمانی نیا یادآور شد: اسم آن قاچاق نیست بلکه مقابله با تحریم‌هایی است که عادلانه، مشروع و قانونی نمی‌دانیم. وی ادامه داد: بازاری را کشف کردیم و در فضای خاکستری نفت می‌فروشیم. به این دلیل می‌گویم که اگر سیاست نظام بر این باشد امکان مقاومت را داریم حتما مانند زمان برجام 2.5 میلیون بشکه نفت نخواهیم فروخت و باید در سطح نظام صرفه جویی‌هایی انجام شود و منابع جدیدی چون سهمیه‌بندی و افزایش قیمت و... به وجود آید که کارساز نیست. باید برای مدیریت مالی و اقتصادی تصمیمات جدی گرفته شود که دولت در جریان این تصمیم‌سازی هست.

زمانی نیا یادآور شد هنوز هم کانال مالی ایران و اروپا (اینستکس) به دلیل تحریم امریکا اجرایی نشده است هدف اینستکس این است که از منابع مالی، اقلام انسان‌دوستانه و غذا و دارو برای ایران به فروش برسانند.

وی درباره موضوع تهاتر هم گفت: من 6 ماه است که رییس کمیته تهاتر هستم و در این موضوع در حال تلاش هستیم اما تا به حال یک مورد همچنین اتفاقی روی نداده و ما در حال رایزنی و بررسی موضوع هستیم که در صورت امکان عملی شود.

معاون وزیر نفت درباره ورود پول‌های حاصل از فروش نفت پس از برجام گفت: شرکت شل سه میلیارد دلار به ایران بدهکار بود، روز بعد از اجرایی شدن برجام سه میلیارد دلار از سوی شرکت شل به حساب بانک مرکزی در اروپا واریز شد.

وی تصریح کرد: بعد از انقلاب دوران‌های متعدد داشتیم، از اشغال سفارت تا جنگ تحمیلی و موضوع هسته‌ای، در هیچ کدام از این بحران به موقع عمل نکردیم و در دقیقه 90 با محدود شدن حق انتخاب آنها را حل کردیم. معاون وزیر نفت درباره شفافیت در وزارت نفت هم اظهار داشت: من نمی‌توانم بگویم روزانه چند بشکه نفت می‌فروشیم. این به شما کمکی نمی‌کند اما به پمپو خط می‌دهد و کمک می‌کند. نمی‌توانم درباره بازار خاکستری توضیح دهم. زمانی نیا افزود: زمانی گفتم تحریم‌های امریکا به دلیل کاستن از شفافیت‌ها در بازار جهانی نفت، فساد را منجر می‌شود و بازار جهانی نفت فاسد خواهد شد و اگر ما به اندازه کافی تخفیف دهیم می‌توانیم به خود ترامپ هم نفت بفروشیم.

وی یادآور شد: در شرایط کنونی که دلال‌های بسیاری برای خرید نفت ایران اعلام آمادگی کردند ریسک بالا می‌رود و ما باید سعی کنیم در این شرایط غیرشفاف میزان ریسک را کاهش دهیم و تعداد بابک زنجانی‌ها را کاهش دهیم.

زمانی نیا تصریح کرد: در زمان دولت قبل اعلام شد که چین و روسیه قطعنامه‌ها علیه ایران را وتو خواهند کرد اما در عمل دیدیم که این اتفاق نیفتاد بنابراین رابطه بین دو کشور روابط استراتژیک و دو طرفه است.

معاون وزیر نفت در امور بین‌الملل و بازرگانی یادآور شد: اروپایی‌ها هم پس از خروج امریکا از برجام متوجه شدند که گروگان امریکا از نظر مالی و اقتصادی و سیاسی هستند. برای استقلال تلاش می‌کنند اما این موضوع 50 و 60 سال طول خواهد کشید. زمانی نیا درباره قراردادها با شرکت‌های کوچک هم گفت: ما پس از برجام ۱۵ تفاهم‌نامه با شرکت‌های کوچک و بزرگ روسیه داشتیم. مهم‌ترین مشکل ما در صنعت نفت، افزایش برداشت است. با شرکت‌های اندونزی قرارداد بستیم که با خروج ترامپ همه لغو شد. او درباره سازوکار قراردادهای نفتی خاطرنشان کرد: بسیاری از شرکت‌های کوچک تکنولوژی‌های روز را ندارند که در صنعت نفت مهم است. اکتشاف فاز ۱۱ پارس جنوبی تکنولوژی مورد نظر خود را می‌خواست که فقط شرکت‌های بزرگ داشتند، تجهیزات و فناوری‌های نوین می‌خواست که نه در ایران و نه در چین وجود نداشت.با این همه ما تلاش کردیم با همه شرکت‌ها از جمله شرکت‌های چینی قرارداد ببندیم. پس از برجام ۵۱ درصد قراردادها با شرکت توتال بود و 30 درصد هم با شرکت چینی.

سفیر پیشین ایران در مالزی درباره زمزمه‌های بستن تنگه هرمز هم گفت: این موضوع را باید نظامیان توضیح دهند. در جنگ نخست امریکا علیه عراق صدام نفت 35 دلاری را 8 دلار فروخت و دوام آورد.  معاون وزیر نفت در امور بین‌الملل و بازرگانی درباره مدل‌های قراردادی صنعت نفت تصریح کرد: بسیاری از مسائل ما داخلی است. در مدل‌های قراردادی رقابت‌های داخلی تاثیرگذار است. در هیچ جای دنیا مدل قراردادی مساله و چالش نیست. اما در ایران قانون اساسی تفسیر می‌شود و بر همین اساس مدل‌های قراردادی را مورد قضاوت قرار می‌دهند.

زمانی نیا افزود: در رقابت کنونی اگر دیر بجنبیم رقیبان بازار را می‌گیرند. قرارداد IPC نوعی از قراردادهای بای بک است که چندان هم مورد پسند سرمایه‌گذاران خارجی نیست و برای همین هم یک تا یک سال و نیم زمان گذاشته شد.

عضو تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای تاکید کرد: چهل یا پنجاه سال دیگر نفت ارزش امروز را نخواهد داشت و اگر نفت مانده در چاه‌ها را سرمایه‌گذاری و استخراج نکنیم، نسل آینده بهره چندانی از آنها نخواهند برد. بنابراین خود را سرگرم مسائل پیش پا افتاده نکنیم تا مسائل بزرگ‌تر به حاشیه نرود و گم نشود.