اروپا در جدا کردن خود از امریکا با چالش روبروست

عضو هیات علمی دانشگاه آزاد با اشاره به تلاش‌های اروپا برای حفظ برجام می‌گوید: اروپای متحد درباره جدا کردن خود از امریکا، همچنان با چالش‌های اساسی روبرو است.

مهدی مطهرنیا استاد دانشگاه و تحلیلگر مسائل بین‌الملل در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا اظهار کرد: بسیاری از اروپایی‌ها به ویژه روشنفکران آنها در دهه‌های گذشته آرزو داشتند که خود را از زیر سیطره امریکا بیرون بکشند اما همواره با آن سوی اقیانوس ارتباط تنگاتنگی داشتند و هیچ‌وقت این آرزو عملی نشد.

وی تاکید کرد: با وجود خواسته نخبگان و روشنفکران اروپایی، این کشورها هنوز نتوانسته‌اند خط مشی مستقلی از امریکا در پیش بگیرند.

مطهرنیا با بیان اینکه اروپا تلاش دارد تا میراث دیپلماتیک خود را در دهه جاری حفظ کند، گفت: اما از سوی دیگر تحت فشارهای بسیار زیاد امریکا قرار دارد.

   اروپا دچار اکنون زدگی است

مطهرنیا با تاکید بر این مساله که اروپا در بسیاری از بزنگاه‌های تاریخی به امریکا روی آورده و با پیوند با این کشور سیاست‌های خود را جلو برده است، اظهار کرد: حتی برخی اوقات در حفظ و تامین منافع غرب از امریکا هم جلوتر حرکت کرده است.

به اعتقاد این تحلیلگر مسائل بین‌الملل، از منظر واقع گرایی اروپایی‌ها دچار «اکنون‌زدگی» هستند؛ یعنی از یک طرف نمی‌خواهند به وضعیت پیشا برجام بازگردند و از طرف دیگر برای جلو رفتن و نگاه به آینده هم دچار هراس هستند.

وی با بیان اینکه دشمنی امریکا با ایران به نسبت چهار دهه گذشته جدی‌تر شده و در تلاش برای بستن همه راه‌های تنفس ایران است، تصریح کرد: چهار سال پیش قبل از روی کار آمدن ترامپ اعلام کردم دکترین آینده امریکا علیه ایران، محدود کردن همکاری‌های بین‌المللی با ایران و همچنین محاصره منطقه‌ای تهران است و اکنون هر دو انجام شده است.

این استاد دانشگاه تاکید کرد: امریکا در دوران ترامپ به دنبال ایجاد فضایی معنا‌دار برای تبدیل ایران از چالش به دشمن برای امریکا است تا از محدود کردن همکاری‌های بین‌المللی و محاصره منطقه‌ای ایران بیشترین نفع را ببرد.

   اروپا مسیر دیپلماتیک را ادامه می‌دهد

وی افزود: در این شرایط اروپا در وضعیت بحرانی قرار دارد. از یک سو اگر بخواهد بیش از آنکه توان دارد به ایران نزدیک شود و به حفظ تهران در چارچوب خواسته‌های ایران اقدام کند با امریکا در حالت تقابل قرار می‌گیرد و اگر آنگونه که امریکا می‌خواهد عمل کند رابط اروپا با ایران مخدوش می‌شود.

مطهرنیا در پاسخ به این سوال که با توحه به این شرایط، اروپا چه الگویی را در پیش می‌گیرد، گفت: به نظر می‌رسد اروپایی‌ها تلاش می‌کنند با زبان دیپلماتیک ایران را در برجام حفظ کنند و از طرف دیگر ارتباط خود را با امریکا ادامه بدهند. این وضعیت تا جایی می‌تواند ادامه پیدا کند که تنش‌ها به حدی نرسد که ایران از برجام خارج شود.

وی با بیان اینکه در شرایط فعلی خروج از برجام به نفع کشور نیست، افزود: پیامد اصلی خروج ایران از برجام ایجاد فضای مناسب در جهت اجماع‌سازی در غرب و سپس در عرصه بین‌الملل علیه تهران است.

این استاد دانشگاه ادامه داد: از طرف دیگر ایران در میان ملت‌های منطقه محبوبیت سابق را به دلیل شکاف‌هایی که در نتیجه بهار عربی ایجاد شده ندارد و زمینه واگرایی این کشورها و نزدیکی اعراب به اسراییل ایجاد شده است. این هم اهرم دیگری برای فشار به ایران است.

وی با بیان اینکه در شرایط فعلی ایران سه گزینه پیش رو دارد، گفت: ایران می‌تواند از سناریوی استاده با مشت استفاده کند.

 یعنی راه مقاومت را برگزیند و در برابر امریکا قدرت خود را به نمایش بگذارد و تن به هزینه‌های بالا و حتی برخورد نظامی در خلیج فارس بدهد. مطهرنیا سناریو دیگر را سناریوری ایستاده با قلم و مذاکره دانست و گفت: امضای توافقنامه با امریکا و ورود ایران به نظام بین‌الملل در این راهبرد دنبال می‌شود.

 این امر نیز در گرو  ایجاد یک فضای معنا‌دار در چارچوب اطمینان دادن به طرف غربی و امریکا است که دوازده اصل را مشخص کرده است؛ دوازده اصلی که پایان دوره انقلاب اسلامی و رویکرد‌هایی که این نظام هویت خود را با آن تعریف کرده است را رقم می‌زند.

این تحلیلگر مسائل بین‌الملل معتقد است: ایران در حال حاضر سناریو اکنون زدگی را انتخاب کرده است. در این سناریو مطرح می‌شود که نه مذاکره می‌کنیم و نه به دنبال جنگ هستیم. این موضع فعلی و اصلی نظام است که از سوی رهبری اعلام شده است.