انتخابات پارلمان اروپا برگزیت و آثار فراگیر آن

علی رضا اکبری|معاون سابق وزیر دفاع و بنیانگذار مرکز مطالعات راهبردی|

تحلیل وضعیت روانی و فکری و اجتماعی یک جامعه، فقط با ارزیابی یک رخداد، (نظیر نتیجه یک انتخابات فرا ملی)، ممکن نیست!

نتیجه انتخابات در بریتانیا، غلبه نسبی حزب جدید برگزیت (متشکل از همه راستگرایان و پوپولیست‌های ضد اتحادیه) بود. آبی‌ها (برگزیت) اگر چه بیشترین رای را گرفتند اما، به نوعی دریافتند که؛ برگزیت، از سکوی ۵۱ درصدی به سکوی ۳۳ درصدی نزول

کرده است!

آنچه در انتخابات پارلمان اروپا - در بریتانیا رخ داد، ناشی از چند «مساله» مهم بود؛

  اول - ناتوانی دولت در مدیریت تبعات رفراندوم،

  دوم- ناتوانی سیستم در مدیریت غوغا سالاران راستگرا و پوپولیست‌های ملی‌گرا،

  سوم- بروز رخوت شدید در روند اقتصادی و اجتماعی (تورم و کاهش نرخ رشد)،

  چهارم- بروز نارضایتی‌های شدید اجتماعی و نگرانی طبقه وسیع کارگری،

  پنجم- نگرانی قشر متوسط از سقوط به بخش زیرین جامعه،

  ششم- ضعف در قوای دموکراتیک و ناتوانی احزاب در اداره افکار عمومی و حامیان خود،

  هفتم- فقدان یک تئوری قدرتمند در توجیه اقناع‌کننده «ماندن- یا ترک اتحادیه»،

  هشتم- فقدان چهره‌/های قدرتمند و مبتکر و صاحب اعتبار ملی- فرا حزبی- برای مدیریت «سرگردانی دولت-جامعه» در بحران برگزیت،

  نهم- نمایان شدن «ناکارآمدی‌های قانونی» در ساز و کار حل اختلافات مهم و سرنوشت‌ساز سیاسی،

  دهم- فقدان حضور کافی دولت (فرا‌تر از احزاب) در تمهید انتخابات و حضور کمرنگ احزاب بزرگ در جلب افکار عمومی...

  یازدهم- فقدان انگیزه عمومی از مشارکت در انتخابات، با توجه به ابهام موجود از آینده حضور در اتحادیه...

اینها، مجموعه‌ای از علل تغییر آرایش احزاب و ترکیب آراء در انتخابات پنجشنبه گذشته پارلمان اروپا، در بریتانیا بود!

حزب نوظهور «برگزیت»، به یمن تغییر رنگ و لوگو و شعار و تبلیغات فوق‌العاده گسترده (در کنار ضعف تبلیغاتی دیگر احزاب پر سابقه)، حداکثر تلاش خود را از ماه‌ها قبل برای جلب مجدد افکار و آراء به «مساله برگزیت»، به فعلیت رساند!

آنالیز آراء بر پایه شعارهای احزاب و بر محور مکان و حوزه‌های انتخابی، یک نتیجه مهم را نمایان می‌سازد؛

«همه زور برگزیت، در وضع کنونی، به جلب حدود 33 درصد از افکار عمومی بریتانیا، نازل شده!»

این، یک نتیجه منطقی است!

همین نتیجه، می‌تواند سرنوشت تعیین رییس حزب محافظه‌کار و رییس دولت جدید- جایگزین ترزا می- را در هفته‌های آینده و نیز، وضعیت تصمیم نهایی کشور بریتانیا، راجع به برگزیت، پیش از اکتبر آینده را معلوم کند!

انتظار می‌رود در انتخابات فراگیر پارلمانی آتی نیز، شاهد آثار این انتخاب اخیر و کاهش زور برگزیت از حدود ۵۱ درصد به حدود ۳۳ درصد باشیم.

حزب برگزیت می‌تواند نتیجه فعلی انتخابات پارلمان اتحادیه را، سکویی برای هجوم بعدی خود به مناسبات بریتانیا و اتحادیه قرار دهد.

این هجوم، به پل‌های ارتباطی بین جزیره و قاره، آسیب می‌رساند، اما، تضمینی نیست که موقعیت حزب و برگزیت را در بریتانیا افزایش دهد.

فعلا شکاف عمیق در حزب محافظه‌کار، ضعف نسبی و فقدان رهبری تمام عیار در حزب کارگر، عدم قدرت نفوذ کافی برای حزب لیبرال دموکرات و مهم‌تر از همه، ضعف ساختار دموکراتیک و قانون‌گذاری در بریتانیا، شرایط را به نفع «تداوم نابسامانی و بلا تکلیفی» رقم زده است.

چنین وضعی «می‌تواند» نهایتا به برگزیت سخت منجر شود.

برگزیت سخت، زایشی است که می‌تواند نه فقط نوزاد و مادر را تلف کند، بلکه، خانواده (اروپا) را به خطر و بحران فروپاشی نزدیک کند!

با همین ملاحظات بود که سه سال قبل، هنگام تایید ضعیف برگزیت در رفراندوم، تاکید کردم که؛  «آثار برگزیت برای اروپا و جهان، با هر نتیجه‌ای، از آثار فروریختن دیوار برلین، بزرگ‌تر و سهمگین‌تر خواهد بود»!

چنانچه حاکمیت و دولت بریتانیا، ظرف سه ماه آینده، با اقتدار، به برگزاری رفراندوم دوم برای تعیین وضع برگزیت نپردازد و چنانچه موضوع برگزیت از دستور کار بریتانیا و اروپا خارج نشود،

آنگاه؛  آثار «خروج سخت» مانند آواری بر اروپا فرو خواهد ریخت.

چنین وضعی پیشروی روسیه به سمت غرب و پیشروی امریکا به سمت شرق و پیشروی چین به سمت غرب میانه را تشدید خواهد کرد،

سایش و فرسایش قدرت‌ها، اگر چه می‌تواند برای ما و ملل و دول مستقل فرصت باشد اما، تشدید جهانی بحران‌های مرکب، جهان را برای همه نا امن‌تر خواهد کرد!

منبع: ایرنا