چین صادرات فناوری حساس به امریکا را کنترل می‌کند
گروه جهان|سمانه قربانی|
دولت چین قصد دارد بخشی از صادرات فناوری حساس به امریکا را کنترل کند. پکن در حال ایجاد یک سازوکار مدیریتی برای حفاظت از فناوری‌های کلیدی چین است، اقدامی که به عنوان حرکتی تلافی‌جویانه در مقابل محدودیت‌های امریکا علیه شرکت هوآوی در نظر گرفته می‌شود. این در حالی است که کریستین لاگارد رییس صندوق بین‌المللی پول، بار دیگر نسبت به تبعات جنگ تجاری بر اقتصاد جهان هشدار داده است.
به‌گزارش فایننشال‌تایمز، بیانیه جدید دولت چین مبنی بر تشدید کنترل صادرات فناوری‌های حساس به ایالات متحده پس از آن منتشر شد که مذاکرات تجاری دو طرف در ماه مه بی‌نتیجه ماند و اختلافات تجاری دو کشور
به طور روزافزونی شدت گرفته و فراتر از اعمال تعرفه‌های تلافی‌جویانه رفت. دولت ترامپ پس از توقف مذاکرات تجاری، شرکت ارتباطاتی چینی «هوآوی» را در فهرست سیاه قرار داد. این در حالی است که دولت چین تهدید کرده شرکت‌های خارجی که با هوآوی ارتباط‌شان را قطع کرده‌اند مجازات خواهد کرد. دولت چین این شرکت‌ها را غیرقابل اعتماد نامیده است.
خبرگزاری چینی شینهوا گزارش داده، مکانیسم کنترل صادرات فناوری‌های حساس که بر اساس قانون دو سال پیش وزارت بازرگانی ایجاد شده، خطرات امنیت ملی را رفع خواهد کرد. شینهوا نوشته، جزییات بیشتری را در این باره به‌زودی منتشر خواهد کرد.
مقررات جدید چینی می‌تواند مشابه قوانین کنترلی امریکا برای صادرات فناوری‌های راهبردی مشابه باشد. کنترل‌های سختگیرانه ایالات متحده بر صادرات کالاهایی چون تجهیزات نظامی، برخی فناوری‌های تکنولوژیکی و محصولاتی که مصارف دوگانه دارند، مدت‌هاست که خشم دولت چین را برانگیخته است. مذاکره‌کنندگان چینی اغلب مدعی هستند درصورتی که امریکا کنترل خود بر کالاهای مرتبط با فناوری‌های پیشرفته را کاهش دهد، مازاد تجاری کالاهای آنها می‌تواند اصلاح شود.
بر اساس گزارش شرکت مشاوره‌ای پیر واترهاوس کوپرز (pwc) که 2018 منتشر شده، قانون کنترلی چین علاوه بر اینکه شامل نظارت‌های سختگیرانه برای صادرات مواد هسته‌ای و نظامی می‌شود، اقدامات تلافی‌جویانه را نیز در بر می‌گیرد، اقدامات تلافی‌جویانه در مواردی که چین در عرصه قوانین کنترل صادرات مورد تبعیض قرار بگیرد.
«هوشی جین» سردبیر روزنامه چینی گلوبال‌تایمز، نشریه‌ای با سیاست‌های ملی‌گرایانه که لزوما مواضع رسمی دولت چین هم نیست، در پستی توییتری نوشته: «این گام مهمی برای بهبود سیستم چین و همچنین حرکتی برای سرکوب ایالات متحده است. زمانی که این قانون تصویب شود برخی از صادرات‌های فناوری‌های حساس به امریکا کنترل خواهد شد.»
خبرگزاری شینهوا نوشته، این مکانیسم را کمیسیون توسعه و اصلاحات ملی اجرایی خواهد کرد. این کمیسیون خود تحت نظارت قانون امنیت ملی چین کار می‌کند که در سال 2015 تصویب شده است. شینهوا به این مساله اشاره نکرده که این قانون توسط وزارت بازرگانی چین در سال 2017 و با هدف محدود کردن صادرات فناوری نظامی و استراتژیک به ایالات متحده تدوین شده است.
«جنین داو» متخصص مالیاتی، در این باره می‌گوید: «به نظر می‌رسد چین استراتژی بلندمدتی را اجرا می‌کند، استراتژی که مزیت رقابتی در تولید را به‌رسمیت می‌شناسد. چین همزمان به سوی کنترل مالکیت معنوی نیز حرکت می‌کند، امری که در زنجیره تامین مدرن از ارزش بسیار زیادی برخوردار است.»
چین اعلام کرده علیه شرکت‌های خارجی که خودسرانه مراودات تجاری خود را با هوآوی متوقف کرده‌اند اقدامات تلافی‌جویانه‌ای را در پیش خواهد گرفت. چین با این اقدام شرکت‌های چند ملیتی را به میدان جنگی می‌کشاند که بیش از همه فناوری نسل‌های آینده را تحت تاثیر قرار خواهد داد. کمیسیون توسعه واصلاحات ملی چین پیشتر نیز (ماه گذشته) اعلام کرده بود که صادرات عناصر نایاب خاکی به ایالات متحده را کاهش داده یا متوقف خواهد کرد، . عناصر خاکی نایاب موادی هستند که کاربردهای استراتژیک دارند، از جمله در تولید تلفن‌های هوشمند، لیزرها، توربین‌های بادی و دستگاه‌های «ام‌ارای» و بیش از 90درصد ماشین‌های هیبریدی و الکتریکی.
تهدید جدید چین علیه ایالات متحده در شرایطی است که کریستین لاگارد رییس صندوق بین‌المللی پول، (IMF) بار دیگر هشدار داده اختلاف‌های تجاری تهدیدی علیه اقتصاد جهان است. لاگارد گفته: «معتقدیم ریسک‌های موجود اقتصاد جهان را پایین می‌کشند و آشکارا باید گفت تنش‌های تجاری ریسکی قابل توجه در افق چشم‌انداز پیش‌رو محسوب می‌شود.» لاگارد که برای حضور در گردهمایی دو روزه وزیران دارایی و روسای بانک‌های مرکزی گروه۲۰ به ژاپن سفر کرده، گفته است: «با وجودی که ریسک‌های بالقوه دیگری مثل مسائل ژئوپولیتیک وجود دارد، اصلی‌ترین آنها که در حال حاضر به وضوح قابل مشاهده است تنش‌های تجاری است.»
در پایان نشست وزرای دارایی و روسای بانک‌های مرکزی گروه 20 اعلام شد که چشم‌انداز اقتصادی در اواخر سال جاری میلادی رو به رشد است اما بیم آن وجود دارد که پیامدهای جنگ تجاری چین و امریکا، جلوی این رشد را بگیرد.
تارو آسو وزیر اقتصاد ژاپن در جمع خبرنگاران گفته: «اقتصاد جهانی در اواخر نیمه دوم ۲۰۱۹ سرعت خواهد گرفت اما اگر چین و امریکا اختلافات خود بر سر داد و ستد را حل نکنند، اطمینان از بازار گرفته می‌شود.» وزیران اقتصادی ۲۰ کشور جهان در آستانه دیدار رهبران این کشورها گرد هم آمده‌اند. رهبران گروه ۲۰ اواخر ماه جاری میلادی در اوساکای ژاپن دیدار خواهند کرد. گروه ۲۰ متشکل از امریکا، چین، بریتانیا، آلمان، فرانسه، ژاپن، کره جنوبی، هند، عربستان، روسیه، اندونزی، برزیل، کانادا، آفریقای جنوبی، مکزیک، ایتالیا، آرژانتین، ترکیه، استرالیا و اتحادیه اروپا است. آنها مجموعا ۸۵ درصد اقتصاد جهان را در اختیار دارند.
